Naczynie przeponowe do instalacji c.o. i c.w.u: opinie, montaż, cena
Naczynie przeponowe jest konieczne w instalacjach pracujących pod ciśnieniem. Pełni ono funkcję zabezpieczającą. Jak dobrać naczynie wzbiorcze i jak je zamontować?
W domach jednorodzinnych zabezpieczenia przeponowym naczyniem wzbiorczym wymagają zwykle:
- instalacja grzewcza, zarówno grzejnikowa, jak i ogrzewania podłogowego;
- instalacja wodna, przede wszystkim ciepłej wody użytkowej;
- instalacja solarna.
Każda instalacja powinna mieć indywidualne naczynie wzbiorcze, dobrane do parametrów jej pracy.
Naczynie przeponowe w instalacji c.o. i c.w.u.
Większość nowoczesnych instalacji grzewczych pracuje jako pompowe, zamknięte. Wymagają zabezpieczenia przed skutkami wzrostu ciśnienia i temperatury czynnika grzewczego w instalacji, które powodują zmiany jego objętości i mogłyby spowodować nieprawidłowe działanie układu grzewczego, a nawet jego uszkodzenie. Do tego celu potrzebne jest między innymi naczynie przeponowe. Jego zadaniem jest utrzymanie stabilnego i bezpiecznego ciśnienia w instalacji zamkniętej.
Naczynia wzbiorcze stosuje się również w instalacjach ciepłej wody użytkowej do przejmowania objętości wody wtedy, gdy występuje jej podgrzanie w zasobniku c.w.u. Jeśli nie zainstaluje się naczynia przeponowego, wzrost objętości wody spowodowałby wzrost ciśnienia w instalacji i po przekroczeniu zadanej wartości otwarcie zaworu bezpieczeństwa.
Czasami potrzeba zamontowania naczynia wzbiorczego wynika z konieczności podwyższania i stabilizacji ciśnienia wody w instalacji wodnej, na przykład gdy punkty odbioru znajdują się na końcu sieci wodociągowej i istnieje obawa, że w najdalej i najwyżej położonych odbiornikach ciśnienie będzie niewystarczające. Współpracuje wtedy z pompą hydroforową. Zestaw hydroforowy z przeponowym naczyniem wzbiorczym stosuje się również w przypadku pobierania wody ze studni i konieczności stabilizacji ciśnienia i ograniczenia włączeń pompy.
Naczynie przeponowe budowa
Naczynie przeponowe to zamknięte naczynie wzbiorcze montowane na instalacjach, które pracują pod ciśnieniem. Wyposażone jest w elastyczną membranę (przeponę) rozdzielającą zbiornik na dwie części:
- jedną wypełnia gaz - może to być gaz obojętny, na przykład azot lub suche powietrze;
- drugą – woda, ewentualnie inna ciecz (na przykład mieszanina wody z glikolem w przypadku instalacji solarnych).
W karcie technicznej konkretnego naczynia wzbiorczego znajdziemy dokładne informacje na temat tego, jakie substancje są dopuszczone do kontaktu z urządzeniem.
W części gazowej tworzy się poduszka powietrzna, która może w pewnym zakresie zmieniać swoją objętość.
W uproszczeniu - jeśli na skutek zmian temperatury i ciśnienia czynnika krążącego w instalacji jego objętość się zwiększy, wówczas przejmuje je naczynie wzbiorcze. Ciśnienie wstępne w naczyniu przeponowym jest ustawione fabrycznie, a jeśli jest taka konieczność koryguje się je podczas montażu – zmiany trzeba koniecznie oznaczyć na tabliczce znamionowej urządzenia.
Wartość ciśnienia wstępnego podana jest dla konkretnego urządzenia przez producenta i musi być dobrana do parametrów pracy instalacji.
Zbiornik przeponowy wykonuje się zwykle ze stali pokrytej zewnętrzną powłoką zabezpieczającą. Wyposażony jest w zawór do napełniania gazem, a także przyłącze wody.
Jak dobrać naczynie wzbiorcze do instalacji
Naczynia wzbiorcze dobiera się zgodnie z ich przeznaczeniem – do rodzaju instalacji, w której mają pracować. Inne przeznaczone są do instalacji grzewczych, a inne do instalacji c.w.u. W każdej grupie oferowane są naczynia wzbiorcze w różnej wielkości – od kilku do kilkudziesięciu, a czasem również kilkuset litrów. Naczynia przeponowe o mniejsze pojemności zazwyczaj dostępne są w wersji wiszącej, z kolei większe – przystosowanej do montażu na nóżkach.
Do każdej instalacji trzeba dopasować odpowiedniej wielkości naczynie wzbiorcze i przystosowane do parametrów jej pracy. Podstawową wielkością potrzebną do doboru naczynia przeponowego jest pojemność zładu oraz ciśnienie otwarcia zaworu bezpieczeństwa. Dla niewielkiej instalacji grzewczej w domu jednorodzinnym, w którym podstawą jest ogrzewanie płaszczyznowe, będzie musiało być większe niż w przypadku, gdy w instalacji byłyby tylko grzejniki (przy tym samym ciśnieniu otwarcia zaworu bezpieczeństwa).
Montaż naczynia przeponowego
Naczynia przeponowe montuje się w układach ciepłej wody zwykle bezpośrednio na instalacji wody zimnej przed zasobnikiem c.w.u., a w układach grzewczych – na powrocie do kotła grzewczego lub kolektora słonecznego. Kotły małej mocy, przeznaczone do niewielkich domów jednorodzinnych lub mieszkań, mogą mieć naczynie wzbiorcze zainstalowane fabrycznie wewnątrz obudowy.
Każda instalacja zamknięta musi być zabezpieczona zaworem bezpieczeństwa. Na przewodzie wodnym podłączonym do naczynia przeponowego musi znaleźć się zawór odcinający z funkcją opróżniania, a w niektórych sytuacjach (np. w instalacjach solarnych) zaleca się montaż zbiornika schładzającego.
Naczynie przeponowe powinno być zamontowane, w taki sposób, aby:
- nie było narażone na przemarzanie;
- możliwa była kontrola urządzenia z każdej strony, a także dostęp do zaworów napełniającego gazem, odcinającego oraz opróżniającego po stronie wodnej;
- łatwo odczytać informacje z tabliczki znamionowej;
- możliwe było zdemontowanie i wymiana urządzenia.
Naczynia przeponowe można montować w pozycji pionowej, a czasami również poziomej, z wykorzystaniem elementów mocujących lub dołączonych nóżek. Instalacja musi wytrzymać nie tylko ciężar samego naczynia, ale też napełnionego w maksymalnym stopniu. Na naczynie wzbiorcze nie mogą przenosić się zewnętrzne naprężenia oraz drgania, bo nie jest do tego przystosowane. Trzeba też zapewnić możliwość jego opróżniania.
Naczynie przeponowe cena
- Naczynie przeponowe do instalacji grzewczych
Za wiszące naczynie przeponowe do c.o. o pojemności 5-8 l, maksymalnym ciśnieniu pracy 8 barów i zakresie temperatury do +100oC zapłacimy 100-150 zł. Większe naczynie przeponowe, czyli 12-18 litrów to koszt 100-185 zł. 200-300 zł będzie kosztowało naczynie przeponowe o pojemności 35 l. Jeszcze więcej zapłacimy za podobnej klasy naczynie przeponowe stojące – blisko 430 zł.
- Naczynie wzbiorcze do instalacji solarnych
Wiszące naczynie wzbiorcze do instalacji solarnej, które ma pojemność 8 litrów, maksymalne ciśnienie pracy 10 barów, a zakres dopuszczalnej temperatury wynosi do +140oC kosztuje ponad 180 zł, a pojemności 12 l – ponad 220 zł.
- Naczynie przeponowe do instalacji c.w.u.
Naczynie przeponowe do ciepłej wody użytkowej o pojemności 2 l, maksymalnym ciśnieniu pracy 10 barów i ciśnieniu wstępnym 3 bary, o zakresie pracy w temperaturze do +100oC kosztuje ponad 150 zł, o pojemności 5 litrów – blisko 170 zł, 8 litrów – około 180 zł.
W komplecie z naczyniem wzbiorczym można niekiedy kupić szybkozłącze z zaworem zwrotnym oraz tak zwaną grupę bezpieczeństwa, w której skład wchodzi automatyczny odpowietrznik, zawór bezpieczeństwa oraz manometr.
Gwarancja na naczynia wzbiorcze jest udzielana – zależnie od producenta - na 2-5 lat. Warunkiem udzielenia gwarancji jest prawidłowy montaż zgodnie ze wskazaniami producenta i systematyczne, coroczne przegląd i konserwacja urządzenia.
