Wyłącznik schodowy - jak podłączyć? Schemat i zasada działania łączników schodowych

Wyłącznik schodowy - przez fachowców nazywany łącznikiem - to element instalacji oświetlenia schodowego. Wyjaśniamy, jak podłączyć włącznik schodowy i gdzie warto zastosować oświetlenie schodowe. Połączone w parę łączniki służą do sterowania jednym źródłem światła z dwóch miejsc, co się przydaje nie tylko na klatkach schodowych.

Łączniki, potocznie nazywane włącznikami albo wyłącznikami, czyli przyciski, którymi się włącza i wyłącza oświetlenie, można ze sobą łączyć w pary po to, by móc sterować jednym źródłem światła z dwóch miejsc. W ten sposób powstaje tak zwane oświetlenie schodowe. Wyłączniki schodowe mają zastosowanie nie tylko w najbardziej oczywistym i zgodnym z nazwą miejscu, czyli przy schodach. Jest to wygodne rozwiązanie w długich korytarzach, ciągach komunikacyjnych, przedpokojach, ale też w każdym dużym pomieszczeniu. Bo czyż nie jest wygodnie gasić i zapalać światło bez potrzeby wstawania z fotela czy łóżka i podchodzenia do drzwi?

Oprócz dwóch wyłączników schodowych do realizacji takiego zadania jest potrzebna odpowiednio wykonana instalacja elektryczna. To znaczy, że jeśli myślimy o takiej wygodzie, musimy wszystko przewidzieć na etapie projektowania i wykonywania instalacji. Dołączenie wyłączników schodowych do istniejącej instalacji będzie wymagało dołożenia dodatkowych przewodów łączących wyłączniki, co wiąże się zwykle z robieniem bruzd w tynku, a następnie jego naprawą.

Zasada działania wyłączników schodowych

Zasadę działania wyłączników schodowych w najprostszy sposób można wyjaśnić na podstawie schematu pokazanego na rysunkach 1 i 2.

Instalacja elektryczna przedstawiona na schemacie zawiera następujące elementy:

• przewód zasilający L fazowy (kolor izolacji czarny lub brązowy)
• przewód neutralny N (kolor niebieski),
• przewód ochronny PE (kolor zielony lub żółty),
• przewody P1 i P2 łączące wyłączniki schodowe WS1 i WS2 (kolor szary, czarny lub brązowy),
• źródło światła,
• wyłączniki schodowe WS1 i WS2

• Rysunek 1

Przedstawiony na rysunku obwód elektryczny jest otwarty. Ustawienie wyłącznika WS2 w pozycji dolnej rozłącza obwód i prąd doprowadzony do źródła światła przewodami L nie płynie. Źródło światła nie świeci. Jeżeli w tej sytuacji przestawimy dowolny wyłącznik w drugie położenie – zamkniemy obwód. Będzie przepływ prądu i źródło światła zapali się.

• Rysunek 2

Na przykład przestawiamy wyłącznik WS2 w górne położenie i zapalamy w ten sposób światło. Następnie przechodzimy do drugiego wyłącznika WS1 i przestawiamy go w dolne położenie. W ten sposób rozłączamy obwód i gasimy światło.

Jak podłączyć wyłączniki schodowe

Do wyłączników schodowych doprowadzamy przewody zasilające L fazowe (pozostałe przewody neutralny i ochronny nie są podłączane). Między sobą wyłączniki łączymy dwoma przewodami łączącymi. Sposób podłączenia pokazujemy na zdjęciu.

Przeczytaj też:

Gniazda elektryczne i łączniki instalacyjne: montaż, zasada działania, rodzaje >>>

Wyłączniki schodowe z wyłącznikiem krzyżowym

Istnieje także możliwość sterowania źródłem światła z więcej niż dwóch miejsc. Żeby to zrealizować, potrzebujemy co najmniej dwa wyłączniki schodowe i jeden lub więcej wyłącznik krzyżowy. Najprostszy schemat takiego rozwiązania przedstawiają rysunki 3 i 4.

• Rysunek 3

Układ wygląda podobnie jak na rysunku 1, ale pomiędzy wyłącznikami schodowymi został dołożony wyłącznik krzyżowy WK. Obwód elektryczny jest zamknięty, a więc źródło światła jest włączone. Wystarczy przestawić dowolny wyłącznik schodowy WS1 lub WS2 albo wyłącznik krzyżowy WK w drugie położenie, aby rozłączyć obwód.

• Rysunek 4

Przykładowe rozłączenie obwodu przez przełączenie wyłącznika krzyżowego WK. Układ elektryczny jest rozłączony, źródło światła nie świeci. Aby ponownie włączyć obwód wystarczy jak zwykle przestawić dowolny wyłącznik w drugie położenie.