Stopień ochrony IP. Szczelność obudów urządzeń elektrycznych
Gniazda i włączniki elektryczne do pokoju, łazienki lub na elewację powinny różnić się szczelnością obudowy. Stopień ochrony IP warto sprawdzić, kupując również inne urządzenia elektryczne.
Urządzenia elektryczne są sprzedawane w obudowach, ponieważ kontakt z przewodami pod napięciem jest niebezpieczny. Dotknięcie palcem wyposażenia elektrycznego wewnątrz odkurzacza, gdy jest on włączony, grozi porażeniem. Dostanie się wody do wnętrza urządzenia elektrycznego skutkuje awarią w chwili jego włączenia. Włączenie suszarki do włosów do zawilgoconego gniazda po kąpieli w łazience spowoduje przepięcie. Obudowy mają za zadanie także uniemożliwiać dostęp ciał stałych, np. pyłu do wnętrza urządzenia. Jeśli ekipa budowlana używałaby urządzeń o niskim stopniu ochrony IP, szybko dochodziłoby do awarii, bo do ich wnętrza mógłyby dostawać się na przykład drobiny tynku. W pozostawionej na zimę kosiarce elektrycznej z nieszczelną obudową mogą uwić sobie gniazdo myszy. Jeśliby pogryzły izolacje na przewodach elektryczny, w chwili jej włączenia doszłoby do zwarcia.
Co to jest stopień ochrony IP
W celu ujednolicenia zasad wykonywania szczelnych obudów urządzeń elektrycznych oraz ich badania wprowadzono pojęcie IP (International Protection Rating lub Ingress Protection Rating), co oznacza stopień ochrony, którą zapewnia obudowa urządzenia elektrycznego przed:
- dostępem do niebezpiecznych części wewnątrz obudowy,
- wnikaniem obcych ciał stałych,
- szkodliwymi skutkami wnikania wody.
Zagadnienia opisujące stopień ochrony IP są ujęte w normie PN-EN 60529:2003.
Podstawowy kod stopnia ochrony IP składa się z dwóch cyfr (czasem mogą być jeszcze umieszczone dwie litery: dodatkowa I uzupełniająca, ale one nie są obowiązkowe). Przeglądając dane techniczne różnych urządzeń elektrycznych znajdziemy więc oznaczenia IP20, IP44 lub IP66. Oto jakie informacje niosą te kody.
Stopień ochrony IP: dwucyfrowy kod
Pierwsza cyfra charakterystyczna opisuje stopień ochrony przed dostępem z zewnątrz: dłonią, palcem, narzędziem oraz przed wnikaniem pyłu.
Stosuje się 7 oznaczeń - od 0 do 6.
Stopień ochrony IP: tabela
| Cyfra | Stopień ochrony |
| 0 |
|
| 1 |
|
| 2 |
|
| 3 |
|
| 4 |
|
| 5 |
|
| 6 |
|
Druga cyfra charakterystyczna opisuje stopień ochrony przed wodą.
W tym wypadku używa się 10 oznaczeń – od 0 do 9.
| Cyfra | Stopień ochrony |
| 0 | bez ochrony |
| 1 | ochrona przed padającymi kroplami wody |
| 2 | ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę |
| 3 | ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony |
| 4 | ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku |
| 5 | ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
| 6 | ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony |
| 7 | ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie (30 min na głębokość 0,15 m powyżej wierzchu obudowy lub 1 m powyżej spodu dla obudów niższych niż 0,85 m) |
| 8 | ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie (obudowa ciągle zanurzona w wodzie, w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, lecz surowszych niż według cyfry 7) |
| 9 | ochrona przed zalaniem silną strugą wody pod ciśnieniem (80-100 bar i temp. +80°C) zgodnie z normą DIN 40050 |
Stopień ochrony IP na co dzień
W życiu codziennym najczęściej będziemy spotykać tylko niektóre oznaczenia. Gniazda elektryczne, oprawy, lampy do zastosowania we wnętrzach powinny mieć stopień ochrony IP20. Jeśli w pomieszczeniu może pojawiać się okresowo wilgoć albo włącznik lub oprawa będą umieszczone na zewnątrz, ale pod zadaszeniem, warto wybrać te o nieco wyższym stopniu ochrony - IP21-23.
Czy urządzenia mają wyższy stopień ochrony, warto sprawdzić w przypadku kupowania wyposażenia elektrycznego do kuchni, łazienki, pralni, warsztatu, ogrodu lub na elewację.
Przeczytaj też:
Gniazdka elektryczne w kuchni. Jak dobrze je rozplanować >>>
Gniazdo elektryczne w łazience lub w kuchni blisko zlewu powinno być chronione przynajmniej przed bryzgami wody (tzw. bryzgoszczelne), czyli mieć stopień ochrony IP44. Podobnie - oprawy elektryczne i włączniki przeznaczone na elewacje, także częściowo osłonięte, powinny mieć stopień ochrony IP44. warto pamiętać o tym, kupując oświetlenie świąteczne na dom.
Stopień ochrony IP65-67 powinny mieć urządzenia, które będą pracować w miejscach, gdzie będą narażone na działanie wody, pyłów i czynników atmosferycznych, czyli np. w warsztacie, magazynie, podczas budowy i wykańczania domy, a także w ogrodzie (niezadaszone). Elektryczne lampy ogrodowe i odkurzacz warsztatowy ekipy budowlanej powinny mieć taką klasę szczelności.
Sprawdź też:
Montaż gniazda elektrycznego - instrukcja >>>
Jeszcze wyższa klasa szczelności IP68, oznaczająca wodoszczelność oprawy, powinna charakteryzować np. lampy przeznaczone do podświetlania basenów lub oczek wodnych.
Uwaga! W przypadku niektórych elementów osprzętu elektrycznego możliwe są różne ich stopnie ochrony IP, ale wtedy obowiązują określone zasady montażu. Na przykład w łazience obok umywalki lub wanny powinno się stosować gniazda wtyczkowe bryzgoszczelne (oznaczenie IP44), które mają styki ochronne i osłony zewnętrzne (klapki). Jeśli jednak gniazda lub włączniki mają niższy stopień wodoszczelności powinny być zamocowane w większej odległości od źródeł wody.
Polecany artykuł:
