Jak zmienić dostawcę prądu? To łatwiejsze niż myślisz!

Myślisz o zmianie dostawcy prąd, ale przerażają Cię formalności? Zmiana dostawcy energii elektrycznej to wbrew pozorom nie jest trudna. Każdy kto mieszka w domu jedno- lub wielorodzinnym już od 15 lat ma prawo do zmiany dostawcy prądu. Sprawdź, jak załatwić formalności i na co uważać w umowach.

Ponad 90% odbiorców energii elektrycznej w Polsce jest zaopatrywanych przez największych operatorów systemu dystrybucyjnego - sprzedawców z urzędu, nazywanych potocznie zakładami energetycznymi. Są to spółki Energa, Enea, PGE, Tauron i E.On. Oprócz tych potentatów na rynku działa kilkadziesiąt mniejszych podmiotów zaopatrujących w prąd drobne grupy odbiorców. Odbiorcy są podzieleni na grupy przyłączeniowe w zależności od tego, z jakiej sieci są zasilane należące do nich urządzenia oraz jaką ilość energii pobierają. Mieszkańcy domów jednorodzinnych, określani w nomenklaturze zakładów energetycznych jako gospodarstwa domowe, zwykle czerpią energię elektryczną z sieci niskiego napięcia 230/400 V i są zaliczani do grupy G, w której zależnie od przyjętego systemu rozliczeń z dostawcą wyróżnia się podgrupy G11 i G12 oraz ich dodatkowe wersje. Do ich określania operatorzy stosują różne dodatkowe oznaczenia literowe.

Spis treści

1. Jakie prawa ma odbiorca energii elektrycznej?
2. Ilu odbiorców zmieniło dostawcę prądu
3. Nowa umowa z dostawcą prądu
4. Jak zaoszczędzić, zmieniając dostawcę prądu
5. Jak zmienić sprzedawcę energii elektrycznej?
6. Zmiana dostawcy prądu krok po kroku
7. Przed podpisaniem umowy dokładnie zapoznaj się z ofertą dostawcy prądu
8. Umowa na odległość z dostawcą energii

Jakie prawa ma odbiorca energii elektrycznej?

Każdy odbiorca może zrezygnować z usług operatora, z którym ma zawartą kompleksową umowę na zakup i przesył energii. Nie może wprawdzie zrezygnować z usługi przesyłowej, ale ma prawo podpisać umowę na zakup energii z innym, dowolnie wybranym sprzedawcą (podstawa prawna – art. 9a ust. 8-8d, art. 9c ust. 6 i 7 oraz art. 56 ust. 2a pkt. 3 ustawy Prawo energetyczne; rozporządzenie ministra gospodarki). Sytuacja jest więc trochę podobna do tej, z którą mamy do czynienia na rynku usług telekomunikacyjnych. Zgodnie z przepisami istnieje możliwość przesyłu energii elektrycznej od dowolnego dostawcy do odbiorcy za pośrednictwem sieci należącej do innego podmiotu gospodarczego. Jednocześnie przedsiębiorstwo zajmujące się przesyłem energii elektrycznej jest zobowiązane do świadczenia usług przesyłowych wszystkim odbiorcom oraz dostawcom.

Przeczytaj też: Jak obniżyć rachunki za prąd? Co zużywa najwięcej energii? Na te sprzęty uważaj!

Przed 2007 r. odbiorca podpisywał jedną kompleksową umowę z dysponentem sieci przesyłowej na zakup energii oraz jej przesył. Teraz może zawrzeć dwie odrębne umowy: jedną na przesył z dysponentem sieci i drugą – na zakup energii – z przedsiębiorstwem, które ma ją na sprzedaż. Nadal, jeżeli woli, może także podpisać jedną kompleksową umowę z dotychczasowym dostawcą. Intencją ustawodawcy było wprowadzenie elementu konkurencji, której efektem byłaby obniżka cen energii.

Ilu odbiorców zmieniło dostawcę prądu

Od lipca 2007 roku – tj. od czasu, gdy istnieje taka możliwość - sprzedawcę prądu zmieniło w sumie 955 tys. odbiorców, z czego:

• 728 tys. w grupach taryfowych G,
• 227 tys. w grupach taryfowych A, B i C.

Wszystkich klientów w gospodarstwach domowych, którzy korzystają z ofert wolnorynkowych, czyli niepodlegających zatwierdzeniu przez prezesa URE, jest już ponad 8,7 mln. Oznacza to, że już ponad 39 proc. odbiorców korzysta z cennika komercyjnego, a nie taryfy.

W 2022 r. sprzedawcę prądu zmieniło 9622 odbiorców indywidualnych (grupy G). W grupach odbiorców biznesowych (grupy A,B i C) w tym czasie dokonano 3992 zmian.

Jesteśmy coraz bardziej świadomi nowych możliwości rynkowych. Procedura zmiany sprzedawcy energii nie jest skomplikowana, a na rynku jest coraz więcej konkurencyjnych ofert. Zmiana sprzedawcy energii może być kusząca, ponieważ w ofertach komercyjnych często znajdują się różne zachęty, bonusy, które mogą być atrakcyjne dla wielu odbiorców. Zwłaszcza obecnie, gdy trwa kryzys energetyczny i ceny prądu szybko rosną. Wielu właścicieli domów zastanawia się nad rodzajem urządzeń grzewczych, zarówno do nowego budynku, jak i remontowanego. Z uwagi na konieczne przemiany klimatyczne i energetyczne oczy zwracają się ku urządzeniom zasilanym elektrycznie. W takim wypadku dobra umowa na sprzedaż prądu może odgrywać wielką rolę.

Nowa umowa z dostawcą prądu

Warto uświadomić sobie, że zmiana dostawcy prądu wiąże się nie tylko z perspektywą uzyskania korzyści, ale także ze zwiększonym ryzykiem, na przykład w razie nierzetelności nowego sprzedawcy lub jego upadłości. Podejmując decyzję o wyborze nowego dostawcy prądu, trzeba postępować bardzo rozważnie:

• porównać ceny,
• sprawdzić opcje płatności,
• sprawdzić okres obowiązywania umowy, 
• sprawdzić warunki jej wypowiedzenia.

Warto ustalić, czy umowa zawarta na czas określony jest automatycznie przedłużana przez dostawcę po jego upływie, czy też następuje to dopiero po wyrażeniu na to zgody przez odbiorcę. Należy też koniecznie sprawdzić, czy nowy dostawca nie wprowadził do umowy zapisów dotyczących ukrytych kosztów, na przykład kary za nieprzedłużenie umowy lub jej wypowiedzenie. Zgodnie z przepisami odbiorca rozliczający się według taryfy G11 lub G12 ma prawo zmienić dostawcę dwa razy w roku.

Jak zaoszczędzić, zmieniając dostawcę prądu

Łączny koszt energii elektrycznej ponoszony przez odbiorcę składa się z kosztów zakupu energii oraz jej przesyłu. W taryfie opłat dla odbiorców z grup taryfowych G występują składniki stałe rozliczane w skali miesięcznej (opłata handlowa) oraz zmienne (opłata za dostarczoną energię) zależne od ilości zużytej energii elektrycznej. Zmieniając dostawcę energii, możemy zmienić tylko składnik kosztów dotyczący zakupu. Koszty przesyłu pozostaną bez zmiany.

Przeczytaj również: Ceny energii mocno w górę! O ile zdrożeje prąd?

Efekty nowych przepisów już są widoczne. Dotychczasowi dostawcy, broniąc się przed utratą odbiorców, oferują rozmaite obniżki i bonusy. Jeszcze kilka lat temu oferowano umowy kilkuletnie z gwarancją stałej ceny. Zwykle miały one pewne obwarowania, np. limit zużycia prądu albo mechanizm indeksowania stawki zgodnie z cenami na rynku hurtowym. Umowy z gwarancją niskiej ceny mogą też zawierać dodatkową, wysoką, opłatę handlową pobieraną co miesiąc. Obecnie, w związku z zawirowaniami na rynku paliw i energii, większość dużych operatorów wycofała się z takich umów.

Jak zmienić sprzedawcę energii elektrycznej?

Najprostszy sposób to zawarcie nowej umowy sprzedaży z wybranym dostawcą prądu oraz upoważnienie go do załatwienia w naszym imieniu pozostałych formalności. Jest to tak zwana umowa z upoważnieniem. Można też załatwić wszystko samodzielnie. Warto wtedy skorzystać z podpowiedzi Urzędu Regulacji Energetyki.

Zmiana dostawcy prądu krok po kroku

• Zawarcie umowy sprzedaży z nowym dostawcą prądu - nowa umowa sprzedaży powinna wejść w życie z dniem wygaśnięcia umowy sprzedaży z dotychczasowym sprzedawcą. Takie rozwiązanie gwarantuje ciągłość sprzedaży
• Wypowiedzenie umowy sprzedaży dotychczasowemu dostawcy energii - odbiorca wypowiada tak zwaną umowę kompleksową, czyli obejmującą sprzedaż energii elektrycznej i świadczenie usługi dystrybucji
• Zawarcie umowy o świadczenie usług dystrybucyjnych - po wypowiedzeniu umowy kompleksowej odbiorca zawiera nową umowę sprzedaży z wybranym sprzedawcą, a z operatorem systemu dystrybucyjnego umowę o świadczenie usług dystrybucji. Może ją zawrzeć na czas nieokreślony i nie musi jej wypowiadać oraz ponowne zawierać przy ewentualnych kolejnych zmianach sprzedawców energii. Umowa wchodzi w życie z dniem rozwiązania umowy kompleksowej
• Poinformowanie przedsiębiorstwa, z którym została zawarta umowa o przesył energii, o zawarciu nowej umowy sprzedaży energii - zgłoszenie, najlepiej pisemne, powinno zawierać: określenie stron nowej umowy sprzedaży, okres obowiązywania umowy, planowaną ilość odbieranej energii, określenie podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie handlowe (najczęściej jest nim nowy dostawca energii)
• Dostosowanie układów pomiarowo-rozliczeniowych (liczników) - zmiana sprzedawcy może wymagać dostosowania układu pomiarowo-rozliczeniowego. Koszty dostosowania układu ponosi jego właściciel, którym w przypadku odbiorców przyłączonych do sieci niskiego napięcia jest operator systemu dystrybucyjnego; dotyczy to także liczników w lokalach mieszkalnych
• Odczyt licznika i rozliczenie końcowe z dotychczasowym dostawcą energii – w dniu wejścia w życie nowej umowy sprzedaży operator systemu dystrybucyjnego musi dokonać odczytu układu pomiarowego. W przypadku liczników, które nie mają możliwości transmisji danych (większość nie ma), zgodnie z przepisami odczyt może być opóźniony, jednak nie więcej niż o pięć dni roboczych, licząc od dnia zmiany sprzedawcy. Stan licznika na dzień zmiany dostawcy operator przekazuje dotychczasowemu oraz nowemu sprzedawcy do piątego dnia następnego miesiąca. Na tej podstawie sprzedawcy wystawiają odbiorcy faktury. Dotychczasowy sprzedawca przygotowuje rozliczenie końcowe.

Przed podpisaniem umowy dokładnie zapoznaj się z ofertą dostawcy prądu

Urząd Regulacji Energetyki zaleca rozwagę w wyborze dostawcy. Na swoich stronach internetowych podaje nawet listę pułapek stosowanych przez nieuczciwych sprzedawców i ich akwizytorów. Dlatego każdą nową ofertę należy bardzo starannie przeanalizować. Zmiana sprzedawcy energii elektrycznej nie wiąże się z żadnymi kosztami. Przypadki uzależniania realizacji prawa wyboru sprzedawcy od wniesienia jakichkolwiek opłat lub choćby od poniesienia dodatkowych kosztów, na przykład montażu nowego urządzenia pomiarowego, trzeba niezwłocznie zgłaszać do Urzędu Regulacji Energetyki. Aby zapobiec sytuacji, w której moglibyśmy zostać pozbawieni dostawy prądu, na przykład w przypadku nierzetelnego działania lub upadłości nowego sprzedawcy, w umowie o świadczenie usług dystrybucji należy wskazać sprzedawcę awaryjnego oraz zgodzić się zawczasu na zawarcie przez operatora systemu dystrybucyjnego umowy sprzedaży z tym sprzedawcą. Umożliwi to operatorowi sieci przejęcie obsługi danego odbiorcy w sytuacji, gdy nowy dostawca przestanie wywiązywać się z obowiązków.

Umowa na odległość z dostawcą energii

Od 3 lipca 2021 r. obowiązuje zakaz sprzedaży „door-to-door” wobec odbiorców w gospodarstwach domowych. Oznacza to, że przedsiębiorstwa energetyczne nie mogą już zawierać umów poza lokalem przedsiębiorstwa z odbiorcami w gospodarstwach domowych (np. podczas wizyty przedstawiciela w domu odbiorcy). Wprowadzanie zakazu zawierania umów sprzedaży gazu i energii elektrycznej poza lokalem przedsiębiorstwa nie ogranicza jednak możliwości zawarcia takiej umowy na odległość (np. telefonicznie) czy w punkcie sprzedawcy umiejscowionym np. w galerii handlowej.

Jeśli zawarłeś umowę na odległość, przyszły sprzedawca powinien poinformować cię na piśmie o prawie odstąpienia od umowy i przekazać  wzór tego oświadczenia. Od umowy zawartej na odległość, tj. np. przez telefon, można odstąpić w terminie 14 dni od jej zawarcia bez podawania przyczyn i bez ponoszenia żadnych kosztów z tego tytułu. Może to nastąpić:

• za pośrednictwem listu poleconego z oświadczeniem o odstąpieniu od umowy,
• poprzez złożenie pisemnego oświadczenia osobiście w lokalu sprzedawcy,
• jeżeli sprzedawca zapewnia możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy drogą elektroniczną, konsument może odstąpić od umowy przez złożenie oświadczenia na stronie internetowej przedsiębiorcy.

Anna Kazimierowicz

Janusz Strzyżewski