Chudy beton - proporcje mieszanki i zastosowanie chudziaka
Jak zrobić chudy beton samodzielnie? Beton powinien być wykonany wg określonej receptury. Zwykle przy ustalaniu proporcji betonu i składu mieszanki betonowej korzysta się z norm, tablic. Na ich podstawie ustala się recepturę roboczą 1 m3 mieszanki.
Jaki beton do czego? Jak przygotować prawidłowo chudy beton? Przeczytaj nasz poradnik: robimy beton. Podczas budowy domu można w miarę poprawnie przygotować samodzielnie beton o niskiej wytrzymałości - C 8/10 (chudy beton), C 12/15. Samodzielnie bardzo trudno przygotować beton wyższej klasy, tak aby miał dobrą jakość.
Klasy betonu
Beton C 8/10, tak zwany chudy beton, wykorzystuje się jako podkład pod fundamenty, układa się z niego szlichtę, czyli warstwę wyrównawczą podłogi, a także warstwę dociskową w tarasach.
Sprawdź też: rodzaje betonu >>>
Z betonu C 12/15 układa się fundamenty (ławy, ściany, płyty), stropy, wieńce w stropach, warstwę podłogi na gruncie, wieńce i słupki w ściankach kolankowych, nadproża monolityczne i schody.
Betony wyższych klas, czyli o wyższej wytrzymałości, trudniej wykonać tak, by zachowały odpowiednią jakość.
Dobry beton, czyli jaki? Jak zrobić mieszankę
Beton to stwardniała mieszanka cementu, kruszywa, wody i domieszek. Ilość i proporcje składników trzeba dobrać tak, by zapewnić potrzebną konsystencję mieszanki betonowej oraz zaplanowaną szczelność i wytrzymałość betonu. Zwykle do ustalenia składu potrzebne są normy, tablice, na podstawie których określa się recepturę roboczą 1 m3 mieszanki betonowej.
Jak zrobić dobry beton: podstawowe zasady
Poszczególne składniki muszą być dokładnie odmierzane, gdyż zmiana receptury może zmienić właściwości betonu – wytrzymałość i konsystencję mieszanki betonowej. Ważna jest ilość piasku, zwykle powinno to być przynajmniej 30% masy całego kruszywa. Potrzebną konsystencję zapewnia odpowiedni stosunek masy cementu do wody (im wartość ta jest mniejsza, tym większa ciekłość mieszanki) lub specjalnie dobrane domieszki.
Co to jest chudy beton
Chudy beton to stwardniała mieszanka żwiru, piasku, cementu i wody. Ponieważ ilość cementu jest stosunkowa niewielka i zwykle nie przekracza 300 kg w 1 m3 betonu, chudy beton jest materiałem budowlanym dość tanim, ale o niewielkiej wytrzymałości. Dlatego używa się do głównie do prac pomocniczych. Na przykład chudy beton stosuje się bezpośrednio na gruncie, aby ułożony na nim beton konstrukcyjny nie uległ zniszczeniu i aby nie odpływała do gruntu zawarta w mieszance woda. Chudziakiem wypełnia się też otwory w pustakach zasypowych.
Chudziak pod fundamenty: porada
W jakim celu układa się w wykopie pod ławy fundamentowe warstwę chudego betonu? Chciałbym uniknąć kłopotliwych deskowań i ułożyć beton bezpośrednio w wykopie. Czy jest sens układać chudziak pod mocniejszą betonową ławę? Wydaje mi się, że to wyrzucone pieniądze.
Chudy beton nie tylko stanowi warstwę wyrównawczą na dnie wykopu, lecz także zapobiega odsączaniu mleczka cementowego z dolnej warstwy fundamentu do gruntu. Z warstwy chudziaka można zrezygnować, jeżeli wykop jest wykonywany w gruntach spoistych (glina). Ponieważ grunt ten się nie osypuje, można uformować w nim wykop o pionowych ściankach. Wyłożenie go folią zabezpiecza przed odpływem mleczka cementowego. W takim „korytku” układa się zbrojenie i mieszankę betonową ław fundamentowych, bez konieczności wykonywania deskowania.Grunty niespoiste, osypujące się, wymuszają ustawienie deskowania ław. Najłatwiej oprzeć je na warstwie chudziaka, który ma zazwyczaj szerokość o 10 cm większą niż ława.Dodatkowo chudziak umożliwia równomierne ułożenie zbrojenia i jednocześnie zabezpiecza je przed zabrudzeniem ziemią czy korozją. W gruntach piaszczystych jednorodnych warstwę chudego betonu można zastąpić podsypką żwirową.
Jak zrobić chudy beton
Chudy beton powinien mieć konsystencję mokrej ziemi. Tak gęstą mieszankę betonową, która zawiera mało cementu, trudno dokładnie wymieszać w betoniarce. Jeśli ma być wykorzystana jako podkład stabilizujący grunt pod fundamenty, lepiej zrobić ją od razu w wykopie fundamentowym. Gdy betonuje się w obniżonej temperaturze, trzeba zmniejszyć ilość wody zarobowej o 10-20% i dodać odpowiednią domieszkę.
Sprawdź też: jakie się idealne proporcje betonu >>>
Pamiętaj! Podczas robienia chudego betonu nie wolno dolewać wody, by upłynnić mieszankę betonową. Do zbyt gęstej mieszanki lepiej dodać zaczyn cementowy o takiej samej proporcji cementu do wody.
Na zasadzie orientacyjnej można podać, że dla otrzymania 1 m³ chudego betonu należy użyć: około 150 kg cementu, około 650 kg piasku, około 1400 kg żwiru i około 190 litrów wody. Jednak zastosowanie np. żwiru o nieco innym uziarnieniu czy innym kształcie ziaren zmieni potrzebną ilość składników w jednostce objętości mieszanki betonowej.
Proporcje: chudy beton z cementu portlandzkiego CEM I 32,5
| Składniki | na 1 m3 | na worek cementu 25 kg |
|---|---|---|
| cement | 160 kg | 25 kg (19 l) |
| piasek | 2200 kg | 344 kg (211 l) |
| woda | 75 l | 11 l |
Chudy beton - kolejność dozowania i zagęszczanie
Na przygotowane podłoże rozsypuje się warstwę piasku, a na nim warstwę cementu. Następnie dokładnie miesza się – na przykład grabiami – oba składniki do uzyskania jednolitej barwy. Tak przygotowaną warstwę skrapia się ostrożnie małą ilością wody i ubija drewnianym drążkiem.
Przepis na beton C12/15 (B15) z cementu portlandzkiego CEM I 32,5 o konsystencji półciekłej
| Składniki | na 1 m3 | * na betoniarkę pojemności 200 l | na worek cementu 25 kg |
|---|---|---|---|
| cement | 275 kg | 44 kg (34 l) | 25 kg (19 l) |
| piasek | 590 kg | 94 kg (59 l) | 54 kg (34 l) |
| żwir | 1377 kg | 220 kg (129 l) | 125 kg (74 l) |
| woda | 165 l | 26 l | 15 l |
* W recepturze zamieszczonej w tabeli każdy ze składników jest podany w ilości pozwalającej przygotować mieszankę w betoniarce pojemności 200 l. Dla wygody podano zarówno masę każdego ze składników, jak i jego objętość – aby ułatwić dozowanie za pomocą wiadra. Z jednego zarobu przygotowanego według tego przepisu otrzymamy 160 l betonu. Dlatego przeliczając to na m³, ilość potrzebnych składników trzeba mnożyć przez 6,25.
Czytaj też: Jak zrobić dobry beton B20 samodzielnie?
Jak zrobić beton - kolejność dozowania
Przy niewielkiej ilości betonu składniki możemy wymieszać w szczelnej skrzyni lub taczce ręcznie za pomocą łopaty. Równomiernie rozkładamy warstwę piasku, a na niej cement. Przegarniamy składniki do momentu, aż otrzymamy jednobarwną mieszaninę, i dosypujemy żwiru. Gdy mamy przygotowaną suchą mieszankę, dolewamy wodę i dokładnie mieszamy. Najczęściej jednak przy wykonywaniu betonu korzysta się z betoniarki. Kolejność łączenia składników jest nieco inna, gdyż ziarna cementu przykleiłyby się do wilgotnych ścianek betoniarki. Wlewamy więc do betoniarki część wody i wsypujemy cement. Stopniowo do zaczynu dosypujemy piasku i żwiru, dolewając jednocześnie resztę wody.Płynne domieszki dolewa się na końcu rozmieszane z wodą, chyba że producent zaleca inaczej.
Czas mieszania mieszanki betonowej
Czas mieszania podczas robienia betonu ma wpływ na jakość mieszanki betonowej i wytrzymałość stwardniałego betonu. Zbyt długie mieszanie powoduje rozdzielenie się składników, przez co obniża się wytrzymałość betonu. Czas mieszania składników zależy od konsystencji mieszanki betonowej – średnio jest to pięć minut.
Sprawdź też: Jak kupować beton towarowy >>>
Gęstość cementu, piasku i żwiru podawana zwykle w tablicach to gęstość właściwa – na przykład 3,1 kg/l dla cementu i 2,65 kg/l dla piasku. Wartości te wykorzystuje się do sporządzenia roboczej receptury mieszanki i znalezienia odpowiednich proporcji betonu. W rzeczywistości podczas wsypywania cementu, piasku lub żwiru do wiadra lub taczki ulega on spulchnieniu i zajmuje więcej miejsca. Dlatego w 10-litrowym wiadrze nie zmieści się 31 kg cementu, lecz jedynie 13 kg, ponieważ gęstość nasypowa cementu to średnio 1,3 kg/l. Podobnie jest z piaskiem – w 10-litrowym wiadrze zmieści się 16,3 kg, a nie 26,5 kg, gdyż gęstość nasypowa piasku to 1,63 kg/l. Odmierzając składniki wiadrami, wystarczy wyrównać powierzchnię – najlepiej ściągając nadmiar deską; nie należy zawartości wiadra ugniatać ani utrząsać.
Kruszący się chudy beton - co z nim zrobić?
W czasie upalnych dni ułożyliśmy chudy beton. Niestety nie był odpowiednio pielęgnowany, za szybko wysechł i teraz mocno się kruszy. Czy można go tak zostawić i kłaść na niego ocieplenie, czy lepiej usunąć i ułożyć chudziaka na nowo?
Jeżeli podłoże jest stabilne, to krusząca się powierzchnia chudego betonu nie przeszkadza w położeniu płyt styropianowych. Jeżeli jednak doszło do popękania całej warstwy, to nie warto ryzykować. Przed ułożeniem płyt ociepleniowych należy położyć warstwę hydroizolacji w postaci papy lub folii budowlanej. Folia układana na płytach styropianowych przed zrobieniem wylewki ma na celu uniemożliwienie wnikania masy betonowej między płyty styropianowe.
