Jak wybudować dom ciepły, bezpieczny i oszczędny? Poznaj dostępne techniki i materiały
Każdy inwestor przed budową domu zastanawia się, z czego postawić dom, aby był trwały, bezpieczny i energooszczędny? Materiałów budowlanych jest wiele. Przedstawiamy najczęściej wybierane technologie oraz materiały budowlane, które można zastosować przy budowie domu.
Autor: Mariusz Bykowski
Najbardziej tradycyjnymi materiałami są cegły i pustaki z ceramiki.
Z czego budować dom oraz jaką technikę zastosować, aby dom był ciepły, bezpieczny i energooszczędny? To pytanie jest powszechne przed rozpoczęciem budowy domu. Oto najchętniej wybierane techniki oraz elementy, które musisz uwzględnić wybierając materiał budowlany.
Ceramika budowlana
Ceramika tradycyjna powstaje z wypalonej w wysokiej temperaturze gliny. Nie jest rewelacyjnym materiałem pod względem izolacyjności cieplnej, dlatego buduje się z niej tylko ściany z ociepleniem – dwu- lub trójwarstwowe.
Ciepła ceramika, czyli ceramika poryzowana produkowana jest z gliny wymieszanej z mączką drzewną lub trocinami. Dzięki tym dodatkom podczas wypalania w materiale powstają zamknięte mikropory, które sprawiają, że ceramika poryzowana ma dobra izolacyjność cieplna, wiec można z niej budować ściany jednowarstwowe.
Uwaga!
- Podczas budowy ścian jednowarstwowych trzeba uważać, by nie powstały mostki termiczne.
- Nadproża wieńce oraz słupki wzmacniające ściany kolankowe powinny być ocieplone warstwa wełny lub styropianu grubości co najmniej 4 cm, w przeciwnym razie będą przemarzać.
- Niechlujne wykonawstwo, ukruszone lub sztukowane bloczki czy zbyt grube spoiny- powoduje ze dobra izolacyjność staje się iluzją dlatego ściany te wymagają doświadczonego i dokładnego wykonawcy.
Beton komórkowy
Jego składnikami są kruszywo (piasek lub popioły lotne), spoiwo (cement i wapno) oraz spulchniacz (proszek lub pasta aluminiowa). Jeśli kruszywem jest wyłącznie pasek, powstaje beton komórkowy nazywany popularnie białym. Beton szary ma w składzie popioły lotne. Beton komórkowy produkowany jest w odmianach od 300 do 800. Im wyższej odmiany jest beton, tym ma lepsza wytrzymałość, ale gorsza izolacyjność cieplna.
Uwaga!
- Ściany dwuwarstwowe są najtrudniejsze do ocieplenia. Klej trzeba ułożyć nie tylko kilkoma plackami na spodzie pyt, ale i na krawędziach. Wełnę dla pewności warto zamocować także kołkami. Siatkę zbrojącą należy wkleić w warstwę ułożonej wcześniej zaprawy, łącząc jej poszczególne pasy na 10 – centymetrowe zakłady.
Silikaty
Wyroby wapienno – piaskowe, nazywane popularnymi silikatami, produkuje się z piasku, wapna i wody. Zwykle są białe, ale mogą być też barwione.
Uwaga!
- W ścianie trójwarstwowej kotwy do mocowania warstwy elewacyjnej musza być ze stali nierdzewnej. Ich liczbę i rozmieszczenie powinien ustalić konstruktor, jednak zwykle wystarczy pięć kotew na 1 m2. Czasem, żeby kotwa osadzona podczas murowania w warstwie nośnej trafiła w spoinę warstwy elewacyjnej, trzeba ją nieznacznie odgiąć do góry. Wtedy do mocowania ocieplenia powinno się stosować krążki dociskowe z kapinosem.
- Pustka powietrzna pomiędzy wełną a warstwa elewacyjna musi być wentylowana. Co metr w spoinach pomiędzy cegłami pierwszej warstwy umieszcza się puszki wentylacyjne. Nie można również zapomnieć o wylocie powietrza przy okapie.
Autor: Mariusz Bykowski
Popularności "ceramice" dorównuje beton komórkowy.
Keramzytobeton
Keramzyt to lekkie kruszywo ceramiczne, które otrzymuje się przez wypalanie w wysokiej temperaturze mieszaniny gliny i łupków. Pustaki keramzytobetonowe powstają z betonu, w którym żwir zastąpiony jest lekkim keramzytem. Dzięki swojej porowatej strukturze są dobrym izolatorem ciepła. Dlatego z pustaków tych można wznosić także ściany jednowarstwowe.
Dom ze szkieletem drewnianym
Na konstrukcję szkieletowego domu drewnianego stosuje się drewno sosnowe. Elementy konstrukcyjne nie powinny mieć sęków i pęknięć, najlepiej jeśli będą czterostronnie strugane i suszone komorowo. Drewno musi być wysuszone do wilgotności nie większy niż 18%.
Układ warstw. Patrząc od wnętrza domu:
- płyty gipsowo - kartonowe – są warstwą wykończeniową;
- paroizolacja z folii – uniemożliwia wnikanie w ściany pary wodnej z wnętrza domu;
- izolacja termiczna z wełny mineralnej lub szklanej – 10 lub 14 cm, zależnie od konstrukcji ściany, dzięki niej ściana będzie ciepła;
- poszycie zewnętrzne z płyt drewnopochodnych – usztywnia konstrukcję ścian;
- wiatroizolacja – chroni przed wiatrem oraz napływem wilgoci z zewnątrz, a jednocześnie uniemożliwia odprowadzenie pary wodnej z wnętrza ściany;
- wykończenie zewnętrzne ściany (elewacja) – zwykle z oblicówki winylowej, aluminiowej lub drewnianej, tynku ułożonego na styropianie lub z cegły klinkierowej.
Technologie styropianowe
Elementy styropianowe z jednej strony są formą, którą wypełnia się betonem, a z drugiej stanowią termoizolację zapobiegającą ucieczce ciepła z pomieszczeń. Kształtki łączone na wcisk jak klocki po wypełnieniu betonem tworzą mocną konstrukcję. Warstwa styropianu od zewnątrz i od wewnątrz ścian zapewnia bardzo dobra izolacyjność termiczna: współczynnik przenikania ciepła U wynosi od 0,16 w/(m2∙K) – dl ścian grubości 35 cm – do 0,28 w/(m2∙K) –dla ścian grubości 25 cm. Z kształtek buduje się ściany o wysokości do 25 m. Na 1 m2 zużywa się około 0,125 m3 (120-130 l) betonu.
Uwaga!
Dom zbudowany w technologii styropianowej musi mieć sprawną wentylacją, by nie zmienił się w termos, a na ścianach nie skraplała się woda.
Uwaga na żywioły
Ogień - w czasie pożaru najważniejsza jest ochrona życia człowieka, ale dla tych, którzy przeżyją, nie mniej ważne są straty materialne. Jeśli uszkodzona zostanie konstrukcja domu, to naprawa zawsze będzie kosztowna, a czasami nawet nieopłacalna.
- Mur z ceramiki, silikatów, betonu komórkowego czy keramzytobetonu są odporne na ogień.
- Materiały izolacyjne, takie jak styropian czy poliuretan, mimo że zalizane są do kategorii materiałów nierozprzestrzeniających ognia, w trakcie pożaru mogą utworzyć deszcz płonących kropli, przyczyniając się w ten sposób do rozprzestrzenia pożaru lub zablokowania drogi ewakuacyjnej. Izolacja termiczna wykonana z wełny mineralnej lub szklanej jest od tym względem bardziej bezpieczna.
- Domy o konstrukcji drewnianej nie obronią się przed pożarem, nawet jeśli nasączy się drewno odpowiednimi preparatami czy obuduje konstrukcje płytami gipsowo-kartonowymi.
Zabiegi te zapewniają jedynie czas potrzebny na ewakuację ludzi i uratowanie części dobytku.
Wiatr - norma nakazuje uwzględniać na terenie Polski wiatr o prędkości 70 km/h. Tylko nad morzem i w górach – powyżej 100 km/h, a w wysokich partiach gór do 170 km/h. Jednak zdarzają się anomalie pogodowe – lokalne trąby powietrzne, w których prędkość wiatru przekracza 250 km/h.
- Dla domów jednorodzinnych groźny jest dopiero wiatr o prędkości około 120 km/h (12 stopni w skali Beauforta). Wtedy uszkodzeniom zwykle ulegają pokrycia dachu, rynny czy okna, ale jeszcze nie konstrukcja budynku.
- Na działanie wiatru najmniej odporne są szkieletowe domu drewniane, może je zniszczyć huragan o prędkości przekraczającej 180 km/h.
- Domy murowane zostaną całkowicie zniszczone dopiero przy wietrze powyżej 400 km/h.
Woda - powodzie zdarzają się często, a ich zasięg jest trudny do przewidzenia.
- Ściany murowane wypadają lepiej. Nawet jeśli ulegną zawilgoceniu, stosunkowo łatwo można je wysuszyć i nie tracą swej wytrzymałości. Jednak jeżeli są ocieplone, to zamoczone izolacje należy usunąć i wymienić na nowe. Na terenach zalewowych najlepiej sprawdza się ściany jednowarstwowe z betonu komórkowego.
- Szkieletowe domy drewniane, jeśli nie zostaną zniesione przez powódź, trzeba poddać generalnemu remontowi – zdemontować ze ścian okładziny, aż zostanie goła konstrukcja. Należy wysuszyć ją i na nowo wykończyć.
