Kategoria geotechniczna obiektu a wymagane badania gruntu przed budową domu
Kategoria geotechniczna budynku określana jest przez projektanta. Od kategorii tej zależy, jakie badania gruntu trzeba przeprowadzić przed budową i jaka dokumentacja geotechniczna jest niezbędna. Są trzy kategorie geotechniczne. Do której należy dom jednorodzinny?
Kategoria geotechniczna budynku
Kategorię geotechniczną planowanego budynku zawsze określa projektant, po czym on albo inwestor może zlecić badanie gruntu, na którym budynek ten ma stanąć.
Po wykonaniu badań wstępnych projektant może jeszcze zmienić kategorię budynku na wyższą i zalecić dodatkowe badania. Zakres wymaganych badań zależy bowiem od rodzaju obiektu i od warunków gruntowych.
W rozporządzeniu w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych przewidziano trzy formy opracowań geotechnicznych, różne dla każdej kategorii budynku.
Pierwsza kategoria geotechniczna
Pierwsza kategoria geotechniczna obejmuje niewielkie obiekty budowlane, o statycznie wyznaczalnym schemacie obliczeniowym w prostych warunkach gruntowych, w przypadku których możliwe jest zapewnienie minimalnych wymagań na podstawie doświadczeń i jakościowych badań geotechnicznych.
Należą do niej:
- jedno- i dwu- kondygnacyjne budynki mieszkalne i gospodarcze;
- ściany oporowe i rozparcia wykopów, jeżeli różnica poziomów nie przekracza 2,0 m;
- wykopy do głębokości 1,2 m i nasypy budowlane do wysokości 3,0 m wykonywane w szczególności przy budowie dróg, pracach drenażowych oraz układaniu rurociągów.
Dla obiektów pierwszej kategorii wystarczy sporządzić tylko opinię geotechniczną, ale projektant – jeśli warunki gruntowe opisane w opinii okażą się złożone lub skomplikowane – może nakazać wykonanie jeszcze dokumentacji badań podłoża gruntowego i projektu geotechnicznego.
Większość domów jednorodzinnych należy właśnie do pierwszej kategorii geotechnicznej. Będą to domy parterowe, z poddaszem użytkowym i piętrowe, bez piwnicy i z podpiwniczeniem.
Inaczej jest w wypadku domów położonych przy i na skarpie. Dla nich powinno się wykonać także analizę stateczności skarpy, czyli sprawdzić, czy jest ona stabilna. Badania przewidziane do wydania opinii nie są tu wystarczające.
Druga kategoria geotechniczna
Druga kategoria geotechniczna to obiekty budowlane posadawiane w prostych i złożonych warunkach gruntowych, wymagające ilościowej i jakościowej oceny danych geotechnicznych i ich analizy, takie jak:
- fundamenty bezpośrednie lub głębokie;
- pozostałe ściany oporowe lub inne konstrukcje oporowe utrzymujące grunt lub wodę;
- wykopy, nasypy budowlane, z zastrzeżeniem pkt 1 lit. c, oraz inne budowle ziemne;
- przyczółki i filary mostowe oraz nabrzeża;
- kotwy gruntowe i inne systemy kotwiące.
Jeżeli obiekt ma nadaną drugą kategorię geotechniczną i ma być stawiany w prostych warunkach gruntowych, oprócz opinii trzeba wykonać dokumentację badań podłoża gruntowego i projekt geotechniczny.
Trzecia kategoria geotechniczna
Trzecia kategoria geotechniczna obejmuje:
- obiekty budowlane posadawiane w skomplikowanych warunkach gruntowych;
- nietypowe obiekty budowlane niezależnie od stopnia skomplikowania warunków gruntowych, których wykonanie lub użytkowanie może stwarzać poważne zagrożenie dla użytkowników (na przykład obiekty energetyki, zakłady chemiczne, zapory wodne)
- obiekty, których projekty budowlane zawierają nieznajdujące podstaw w przepisach nowe niesprawdzone w krajowej praktyce rozwiązania techniczne;
- obiekty budowlane zaliczane do inwestycji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko;
- budynki wysokościowe projektowane w istniejącej zabudowie miejskiej;
- obiekty wysokie, których głębokość posadawiania bezpośredniego przekracza 5,0 m lub które zawierają więcej niż jedną kondygnację zagłębioną w gruncie;
- tunele w twardych i niespękanych skałach, w warunkach niewymagających specjalnej szczelności; obiekty infrastruktury krytycznej; obiekty zabytkowe i monumentalne.
Gdy mamy już trzecią kategorię obiektu, wymaga się dodatkowo sporządzenia dokumentacji geologiczno-inżynierskiej.
Polecany artykuł:
Wykonanie dokumentacji geotechnicznej - konieczne uprawnienia
Wymienione opracowania (opinia geotechniczna, dokumentacja badań, projekt geotechniczny i dokumentacja geologiczno-inżynierska) wymagają przeprowadzenia prac geologicznych (wierceń i sondowań) i może je wykonać tylko osoba z niezbędnymi kwalifikacjami geologicznymi (kategorii V. i VII.) po zdaniu egzaminu państwowego. O takie uprawnienia może się starać jedynie geolog z praktyką.
W Prawie budowlanym stwierdzono, że projekt budowlany powinien zawierać wyniki badań geologiczno-inżynierskich oraz geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych w zależności od potrzeb (czyli nie są one obligatoryjnym elementem projektu, jeżeli nie ma uzasadnionej konieczności ich sporządzenia, a o wystąpieniu takiej konieczności decyduje projektant konstrukcji obiektu budowlanego).
29 kwietnia 2012 r. weszło jednak w życie rozporządzenie w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych, w którym postanowiono, że dla obiektów budowlanych wszystkich kategorii geotechnicznych opracowuje się opinię geotechniczną. A opinia ta jest właśnie jedną z form – najprostszą – ustalenia warunków posadawiania obiektu.
Przepisy rozporządzenia budzą wątpliwości: inwestorzy, projektanci i urzędnicy nie mają pewności, czy wyniki badań gruntu zawsze są koniecznym elementem projektu.
Polecany artykuł:
