Montaż okien połaciowych: podwyższony, na poziomie 0, obniżony. Jak wstawić okno dachowe
Przecieki, zawilgocenie termoizolacji i więźby mogą być skutkiem niewłaściwego lub niestarannego montażu okien połaciowych. Dlatego – wstawiając okna – trzeba przestrzegać zasad podanych przez ich producenta.
Zwykle okna dachowe osadza się po ułożeniu pokrycia, ale można też zrobić to wcześniej – po położeniu folii oraz konstrukcji z łat i kontrłat albo izolacji z papy lub folii na sztywnym poszyciu z desek. Trzeba tylko pamiętać, że wprawdzie łatwiej jest wtedy zamontować okno połaciowe, ale trudniej dobrze rozplanować pokrycie, szczególnie dachówki.
Montaż okna połaciowego dopasowanego
Gdy szerokość okna połaciowego jest zgodna z rozstawem krokwi, jego montaż nie wymaga ingerencji w układ więźby poza wycięciem łat w miejscu, w którym będzie okno. Najlepiej dobierać szerokość ościeżnicy tak, by była 2-5 cm mniejsza od rozstawu krokwi. Dzięki temu między krokwiami a ramą okna pozostaje 1-2,5 cm wolnego miejsca na materiał termoizolacyjny, na przykład wełnę mineralną. Można sobie ułatwić i przyspieszyć wykonanie połączenia okna z folią dachową, stosując kołnierz paroprzepuszczalny oferowany przez niektórych producentów okien. Ma takie same właściwości jak otaczająca go folia i ułatwia montażystom uszczelnienie i ocieplenie ościeżnicy. W konstrukcji ościeżnic znajduje się rowek, który ułatwia montaż wewnętrznych obróbek okna - szpalet. Pomiędzy szpaletą a krokwią można umieścić niewielką ilość materiału termoizolacyjnego. Oprócz tego połączenie ościeżnicy i krokwi też ociepla się materiałem termoizolacyjnym. Montaż do krokwi kątownikami stanowiącymi komplet z oknem gwarantuje stabilność i trwałość połączenia.
Montaż okna połaciowego węższego
Gdy szerokość okna jest znacznie mniejsza niż rozstaw krokwi, montuje się je na łatach montażowych, które powinny mieć szerokość 3-4 cm. Wstawiane są one między krokwie równolegle do łat służących do mocowania pokrycia. Dopiero do nich czterema kątownikami dostarczanymi w komplecie z oknem mocuje się ościeżnicę. Łaty montażowe można przykręcić bezpośrednio do elementów konstrukcji dachowej albo użyć drewnianych podkładek. Jeżeli okno jest wąskie, może się też okazać, że konieczne będzie zamontowanie krokwi pomocniczych przymocowanych do krokwi konstrukcyjnych z jednej lub obu stron okna.
Montaż szerokiego okna połaciowego
Montaż szerokiego okna wymagającego usunięcia fragmentu krokwi budzi najwięcej wątpliwości inwestorów. Wymaga bowiem wstawienia tak zwanych wymianów. Są to belki przenoszące obciążenie z wyciętej krokwi na dwa sąsiadujące z nią elementy konstrukcji. Wymiany należy usytuować w odległości 30-50 cm od dolnej i górnej krawędzi okna, by później można było prawidłowo wykończyć wnękę okienną od środka. Pionowa belka wymianu, czyli krokiewka, powinna być umieszczona 2-5 cm za ościeżnicą okna - wtedy bez problemu będzie można wykonać jego termoizolację. W razie jakichkolwiek wątpliwości koniecznie trzeba zwrócić się do konstruktora, który sprawdzi, czy taka ingerencja w konstrukcję dachu nie spowoduje jej osłabienia. Kwestie ewentualnego wzmocnienia więźby również lepiej pozostawić konstruktorowi.
By się dobrze trzymały
Większość okien dachowych mocuje się na łatach – mają kątowniki montażowe na górze i na dole ościeżnicy. Są też takie, których ościeżnice przytwierdza się do krokwi – z kątownikami z obydwu jej boków. Okna uniwersalne mają szerokie kątowniki narożne, dzięki którym można je opierać na krokwiach i na łatach. Niektóre z nich mają tradycyjne kątowniki, które montuje się w dowolnym miejscu ościeżnicy. Między różnymi pokryciami dachowymi a oknami trzeba pozostawić odpowiednie odstępy. Przy pokryciu płaskim (papa, gont bitumiczny, blacha płaska) odstęp pod oknem (od deskowania do ościeżnicy) powinien mieć 0-4 cm, a przy pokryciu dachówką lub blachodachówką – 4-9 cm. Gdy profil pokrycia jest wyższy niż 5 cm, odstęp ten powinien wynosić 9 cm. Przy układaniu dachówki wzdłuż boków okna należy pozostawić od 3 do 7 cm wolnej przestrzeni, a nad oknem od 6 do 15 cm.
Nowoczesny montaż okien połaciowych
Kiedyś wszystkie okna dachowe wystawały ponad płaszczyznę pokrycia dachu. Przez wysokie nieocieplone boki ram przenikało zimno. W nowo budowanych domach rzadziej widuje się taki montaż. Teraz okna mogą już tylko lekko wystawać ponad pokrycie lub być z nim zlicowane. Wtedy nie tylko lepiej się prezentują, ale także są cieplejsze. Ponad dach wystaje mniejsza powierzchnia ramy, więc mniejsza jest płaszczyzna narażona na kontakt z zimnym powietrzem. Rama zbliża się do warstwy izolacji termicznej ułożonej w połaci. W konsekwencji zmniejsza się mostek termiczny.
Obniżony montaż, w którym okna są zlicowane z płaszczyzną dachu, jest rekomendowany szczególnie przy pokryciach płaskich oraz niskoprofilowych. Jeśli chodzi o pokrycia wykonane z elementów o wysokości profilu powyżej 45 mm, zdania są podzielone. Niektórzy specjaliści mają do tego rozwiązania zastrzeżenia. Obawy budzi to, że poniżej dolnej krawędzi ramy powstaje wtedy zagłębienie, w którym mogą się gromadzić lód oraz śnieg. Przy najgrubszych pokryciach ryzyko oblodzenia dolnej części okna jest największe. Jedną z metod zapobiegania temu jest podwyższony montaż okna oraz zastosowanie pod oknem długiego miękkiego fartucha. Niektórzy doradzają umieszczenie w tym miejscu przewodów grzewczych rozpuszczających lód.
Obniżony montaż oznacza mniejszą ucieczkę ciepła.
Poziom montażu okien dachowych
Okna dachowe zazwyczaj mocuje się na łatach, używając specjalnych kątowników montażowych. Aby ułatwić wstawianie okien, na ich ramach umieszczone są znaczniki określające miejsca montażu kątowników, dzięki którym dekarz może precyzyjnie, na wybranym poziomie, osadzić okno na łatach. Przykładowo w systemie Fakro można obniżyć okno o 3 cm i podwyższyć o 3 cm w stosunku do standardowego poziomu. Wytyczne dotyczące zalecanego poziomu ustawienia okna przy określonym rodzaju pokrycia podają producenci. Ostatecznie jednak o miejscu usytuowania okna w płaszczyźnie połaci decydują dekarz oraz inwestor. Pomimo korzyści izolacyjnych, jakie zapewnia obniżony montaż, jak dotąd większość dekarzy (aż 90%) nadal osadza je na tradycyjnym, nieobniżonym poziomie.
Montaż okien połaciowych: szczelnie na styku z połacią
Okno połaciowe należy starannie uszczelnić wokół ramy, aby spływająca po nim woda była odprowadzana na połać dachu. Oblachowania okien dachowych były kiedyś wykonywane na budowie przez dekarzy. Obecnie znacznie częściej korzystają z gotowych rozwiązań oferowanych przez producentów okien. Są nimi kołnierze, które nakłada się między ramę okna a elementy pokrycia. Uniemożliwiają wpłynięcie wody pod pokrycie. Otaczają ramę okienną z czterech stron i odprowadzają wodę na połać. Ich budowa jest dostosowana do wielkości okna, rodzaju pokrycia dachowego, spadku dachu oraz do poziomu, na jakim jest zamontowane okno. Jeśli jego rama bardziej wystaje ponad łaty, to również bok kołnierza musi być wyższy. Wielkość gotowych kołnierzy jest dopasowana do standardowych wymiarów okien.
Montaż kołnierza
Prace należy zaczynać od dolnych elementów i kolejno osadzać następne, aby woda spływająca z góry nie wpłynęła pod pokrycie. Trzeba też zwrócić uwagę na pozostawienie prawidłowych odległości między krawędzią pokrycia a ramą okna. Nadmierne dosunięcie pokrycia do okna może spowodować zator i doprowadzić do przeciekania, a zbytnie oddalenie – trudności w uszczelnieniu i niebezpieczeństwo wciskania się tam wody i śniegu. W przypadku pokrycia o wysokim profilu należy przed ułożeniem fartucha uformować elementy tak, aby jak najbardziej wypłaszczyć powierzchnię pod kołnierzem. Ułatwia to spływanie wody. W tym celu krawędzie dachówek przycina się pod kątem 45º, a rąbki blachy rozklepuje.
Montaż okien dachowych: ciepło wokół ramy
Zmniejszeniu ucieczki ciepła przez okno służy głębokość jego osadzenia i staranne ocieplenie ościeżnicy. Dodatkowa izolacja może być ułożona zarówno w poziomie łat, jak i ponad nimi. Producenci proponują różne zestawy izolacji termicznej. Mogą być zrobione ze spienionego polietylenu, polipropylenu lub z naturalnej wełny owczej. Zestawy izolacyjne ułożone w poziomie łat zajmują przestrzeń wokół ramy okna, dlatego zalecany rozstaw krokwi (w świetle) powinien być większy o 4-6 cm od szerokości okna. Do ocieplenia ramy wystającej ponad poziom łat można w systemie Fakro zastosować kołnierz uszczelniający zintegrowany z materiałem ocieplającym. Bok takiego kołnierza jest szerszy o 22 mm, gdyż do jego elementów jest doklejona izolacja. Należy to uwzględnić podczas montażu i o tyle zwiększyć odległość okna od pokrycia dachowego.
