Kominy w domu. Jaki komin będzie odpowiedni do domu
Nie ma domu bez komina? Nie zawsze, ale w domach jednorodzinnych kominy na ogół są. Służą do odprowadzania produktów spalania ze wszystkich kotłów, pieców i kominków. Kominy są też podstawowym elementem instalacji wentylacji grawitacyjnej. Umożliwiają wykorzystanie efektu kominowego, dzięki któremu – w wyniku różnic temperatury na wlocie i wylocie komina – powstaje naturalna siła wyporu umożliwiająca usuwanie poza budynek spalin, dymu i zanieczyszczonego powietrza bez pomocy mechanicznych wyciągów.
Autor: Andrzej Szandomirski
Jaki komin będzie odpowiedni do naszego domu? Szczegółowe rozwiązania powinny być opisane w projekcie, ale gdy kupujemy projekt gotowy, zwykle dokonujemy w nim jakichś zmian. Warto wtedy wiedzieć, jakie rozwiązania są możliwe.
Jaki komin będzie odpowiedni do naszego domu?
Niektórzy nie wyobrażają sobie domu bez komina i rzeczywiście spotkać taki dom jest trudno. Kominy są potrzebne do odprowadzania produktów spalania z kotłów, pieców, kominków, gazowych podgrzewaczy wody, a także – jako elementy systemu wentylacji grawitacyjnej – do usuwania z pomieszczeń zanieczyszczonego powietrza. Jeśli w domu nie ma urządzeń spalających jakiekolwiek paliwo, a zamiast wentylacji grawitacyjnej zastosuje się mechaniczną (powietrze jest usuwane specjalnymi kanałami, a jego wymianę wymuszają wentylatory), to kominy są niepotrzebne. Jednak w większości domów zwykle jest jakiś kocioł albo kominek (często oba), a wentylacja mechaniczna wciąż jest rzadkością. Nic więc dziwnego, że trudno znaleźć dom bez komina.
Rodzaje kominów i ich zadanie
Kominy mogą służyć do odprowadzania produktów spalania paliw ciekłych i gazowych – gazu płynnego lub ziemnego oraz oleju opałowego. Wówczas są wyposażone w przewody nazywane spalinowymi. Produkt spalania paliw stałych, czyli dym, który oprócz gazu zawiera także cząstki stałe, musi być odprowadzany przewodami dymowymi, dla których wymagania są nieco inne niż dla spalinowych (ze względu na inne właściwości substancji, z którymi mają kontakt).
Przewody spalinowe powinny być odporne na działanie kwasów powstających w wyniku wykraplania się ze spalin pary wodnej i łączenia się jej ze związkami chemicznymi zawartymi w spalinach. W przewodach dymowych skraplanie pary wodnej zdarza się rzadko ze względu na znacznie wyższą temperaturę dymu, dlatego ich odporność na działanie kwasów nie musi być tak duża jak przewodów spalinowych. Bardzo ważna jest za to odporność na działanie wysokiej temperatury.
Najmniej restrykcyjne są wymagania dla przewodów wentylacyjnych. Mają one kontakt jedynie z powietrzem o temperaturze pokojowej, a więc wystarczy, żeby były szczelne i zrobione z niepalnego materiału. Trzeba jednak brać pod uwagę fakt, że powietrze w przewodzie nie powinno się szybko ochładzać, aby nie wykraplała się z niego para wodna. Dlatego odcinki przewodów wentylacyjnych prowadzone poza ogrzewanymi pomieszczeniami muszą być wykonane z materiałów akumulujących ciepło (cegła, pustak) lub ocieplone.
Zobacz koniecznie:
Z czego buduje się kominy?
Jeszcze do niedawna kominy były po prostu murowane z cegły. Dziś robi się je w ten sposób coraz rzadziej, bo popularne stają się specjalne systemy kominowe ze stali lub ceramiczne. Mimo wszystko tradycyjne kominy murowane dobrze współpracują z prostymi kotłami na węgiel i koks, z otwartymi kominkami, piecami i kuchniami kaflowymi, które działają bez przerwy i wytwarzają dużo dymu o wysokiej temperaturze, a co za tym idzie, mogą stosunkowo szybko ogrzać komin o dużej akumulacyjności cieplnej.
Zobacz koniecznie:
Nowocześniejsze urządzenia grzewcze wymagają nowoczesnych kominów, dlatego są do nich polecane specjalne systemy kominowe stalowe lub systemy kominowe ceramiczne. Jedne i drugie są produkowane jako wewnętrzne wkłady – rury przeznaczone do umieszczenia w obudowie z cegieł lub bloczków, a także w już istniejących kominach murowanych albo jako samodzielne, samonośne systemy do wznoszenia kominów od początku, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz domu.
Kominami stalowymi mogą być odprowadzane spaliny z kotłów gazowych i olejowych, również kondensacyjnych. Do współpracy z kominkami i kotłami na paliwa stałe służą odmiany żaroodporne – z grubszej blachy odpornej na wysoką temperaturę. O tym, do jakich palenisk nadają się poszczególne systemy, informują oznaczenia, które powinny być umieszczone na każdym elemencie systemu kominowego.
Zobacz koniecznie:
Ceramiczne systemy kominowe z prefabrykatów mogą być zupełnie samodzielną konstrukcją, a więc można z nich budować kominy wolno stojące. Częściej jednak stanowią fragment ściany wewnętrznej lub zewnętrznej. Składają się z wewnętrznego wkładu z kamionki kwasoodpornej lub ceramiki szamotowej i obudowy z lekkiego betonu, a w przypadku kominów zewnętrznych także z warstwy izolacji umieszczonej wewnątrz obudowy. Wtedy w obudowie komina są też kanały umożliwiające przepływ powietrza wokół warstwy izolacji w celu jej osuszania. Systemowe kominy ceramiczne są przeznaczone tylko do odprowadzania spalin lub dymu, ale można też kupić takie, które oprócz kanału spalinowego będą miały jeden lub więcej kanałów wentylacyjny. Dostępne są też systemy ze specjalnym przewodem powietrzno spalinowym do współpracy z kotłami z zamkniętą komorą spalania (turbo), w tym także kondensacyjnymi.
Czy można przenieść komin?
Zdarza się, że nie odpowiada nam przewidziane w projekcie usytuowanie kotłowni lub kominka. Często również chcemy przenieść w inne miejsce łazienkę lub toaletę. Czasem warunkiem takiej zmiany jest też przeniesienie komina. Żeby uniknąć kłopotów z urzędnikami, należy wcześniej dokonać stosownych zmian w projekcie budowlanym domu. Komin murowany z cegły może bowiem stanowić element konstrukcyjny budynku. Kominy systemowe z obudową z pustaków, a tym bardziej stalowe wolno stojące, na pewno takimi elementami nie są, ale przechodząc przez stropy i dach domu, mogą z nimi kolidować. Niedobrze, jeśli komin wypadnie akurat w koszu dachu. Trzeba też pamiętać, że komin zwykle potrzebuje fundamentu. Architekci zazwyczaj grupują przewody spalinowe i wentylacyjne tak, by znalazły się w jednym kominie. Przenosząc przewody, łatwo o tym zapomnieć i wówczas dom będzie „ozdobiony” kilkoma kominami. Z tych powodów możliwość przeniesienia komina należy w każdym przypadku skonsultować z projektantem budynku.
Kiedy buduje się komin
Komin zwykle wznosi się razem ze ścianami domu, o ile jest związany z ich konstrukcją. Jeśli jest wolno stojący, można go wybudować niezależnie. Gdy komin murowany ma być wyposażony w stalowy wkład, najpierw robi się obudowę z cegieł lub pustaków, a potem umieszcza się w niej wkład, wsuwając go od góry. Prefabrykowany komin ceramiczny buduje się, łącząc elementy wkładu wewnętrznego zaprawą lub kitem kwasoodpornym. Izoluje się je (jeśli jest to komin zewnętrzny) i obudowuje systemowymi bloczkami keramzytobetonowymi.
