Folie hydroizolacyjne - właściwości i zastosowanie. Te membrany zabezpieczą fundamenty i tarasy
Wśród materiałów hydroizolacyjnych prym wiodą papy i masy bitumiczne. Folie traktujemy z większą nieufnością. Jaka folia nadaje się do hydroizolacji? Poznajmy ich właściwości i sprawdźmy, do czego najlepiej się nadają.
Autor: BRNKMANN CONSULTING
Folie HDPE mogą być stosowane jako hydroizolacja płyt fundamentowych. Układa się je wówczas jednowarstwowo
Spis treści
- Folia polietylenowa - co to jest?
- Membrany LDPE - do czego służą?
- Folie z PCW - zastosowanie
- Membrany dachowe z PCW - jak stosować
- Czym jest membrana EPDM?
- Folie kubełkowe - po co się stosuje?
- Wykonywanie izolacji poziomych z folii
- Wykonywanie izolacji pionowych z folii
Folie, nazywane też przez niektórych producentów membranami, to produkty powstające z tworzyw sztucznych, sprzedawane w rolkach. Mogą mieć formę długich i szerokich pasów lub plandek o dużej powierzchni. Największą popularnością cieszą się folie i membrany dachowe – paroprzepuszczalne i paroizolacyjne, ale w tym artykule omówimy wyroby do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych oraz przeciwwodnych fundamentów, balkonów, tarasów, a także dachów płaskich.
Zgodne z normą PN-EN 13967 folie, z których można wykonywać izolację przeciwwodną, mają oznaczenie T. Jeśli oznaczone są literą A, nadają się tylko do izolacji przeciwwilgociowych.
Folia polietylenowa - co to jest?
Mają oznaczenie PE. Są najtańsze i stosowane głównie do izolacji poziomych płyt fundamentowych i podłóg na gruncie. W odmianie droższej i mocniejszej (HDPE) polecane są też do hydroizolacji pionowych oraz do poziomej izolacji tarasów, balkonów, podłóg na gruncie, płyt, ław i ścian fundamentowych. W dachach płaskich znajdują zastosowanie jako warstwa separacyjna lub paroizolacyjna, ale nie jako zasadnicza hydroizolacja.
Folie polietylenowe dostępne są w kilku grubościach, od 0,2 do 1,2 mm. Do hydroizolacji, nawet przeciwwilgociowych, nie powinno się stosować folii grubości 0,2 lub 0,3 mm, tylko te, które będą miały przynajmniej 0,4 mm – wtedy izolacja będzie o wiele sztywniejsza i mniej podatna na przypadkowe przebicie. Folie PE i HDPE oferowane są w rolkach szerokości 1,2-1,5 m. Pasy mają długość od 10 do 35 m. Mogą być układane przy temperaturze między –5 a +30oC.
Niektórzy producenci sprzedają też samoprzylepne folie HDPE, mające z jednej strony naniesiony klej polimerowy. W innych wariantach klej znajduje się tylko wzdłuż krawędzi, żeby można było uszczelniać zakłady między poszczególnymi pasami folii.
Czytaj też: Jak ocieplić poddasze? Jakie są sposoby i materiały do ocieplenia poddasza?
Membrany LDPE - do czego służą?
To rodzaj bardzo mocnych, trudnych do przebicia i jednocześnie elastycznych folii polietylenowych o budowie wielowarstwowej i zbrojonej. Warstw może być nawet osiem, a jako zbrojenie służy tu kompozyt aluminiowy, który chroni też przed promieniotwórczym radonem znajdującym się w gruncie.
Mają grubość 0,4 lub 1,5 mm, szerokość dochodzącą nawet do kilku metrów i długość pasów od 20 do 50 m. Membrany tego rodzaju produkuje się z polietylenu o niskiej gęstości. Wykazują bardzo wysoką odporność na chemikalia, w tym na większość rozpuszczalników, benzynę i oleje. Można je stosować przy temperaturze od –40 do +80°C.
Membrany LDPE mocuje się łatwo, na krawędziach mają bowiem naniesioną warstwę kleju do łączenia poszczególnych pasów. Styki dodatkowo uszczelnia się taśmą samoprzylepną. Można je też mocować mechanicznie, ale tak, żeby łączniki znalazły się pod zakładem utworzonym przez sąsiedni pas folii.
Membrany LDPE stosowane są głównie do wykonywania pionowych izolacji przeciwwodnych ścian fundamentowych i piwnicznych. Układa się z nich ponadto izolację podłóg na gruncie lub płyt fundamentowych oraz izolację dachów płaskich.
Folie z PCW - zastosowanie
Są grubsze od polietylenowych (od 0,6 do 2,0 mm) i oferowane w postaci pasów o szerokości 17, 25, 30, 36,5, 50, 60, 100 cm. Ich długość wynosi zazwyczaj od 20 do 50 m, a szerokość od 21 do 150 cm. Używamy ich przede wszystkim do wykonywania izolacji poziomej na ławach fundamentowych i na szczycie ścian fundamentowych, która zapobiega podciąganiu kapilarnemu wody.
Folii z polichlorku winylu nie łączy się z podłożem, tylko wciska w warstwę zaprawy murarskiej. Powierzchnia takiej folii jest zazwyczaj moletowana, co oznacza, że ma płytkie wytłoczenia – aby utrudnić ślizganie się po świeżej zaprawie. Folie PCW w wersjach o większej szerokości mogą być też używane do zabezpieczania przeciwwilgociowego podłóg na gruncie lub płyt fundamentowych. Nic też nie stoi na przeszkodzie, żeby trafiły również na pionowe powierzchnie ścian zagłębionych w gruncie. Trzeba tylko wtedy zadbać o staranne uszczelnienie połączeń między poszczególnymi pasami.
Do podobnych zastosowań, ale również do izolacji dachów płaskich, polecane są elastyczne folie PCW-P, które powstają metodą walcowania, z plastyfikowanego, czyli zmiękczonego polichlorku winylu.
Folie takie są mocne i jednocześnie elastyczne. Mają grubość od 0,7 do 2 mm. Oferowane są w rolkach szerokości od 0,25 do 1,5 m i mają długość 20 lub 30 m.
Można je układać swobodnie, bez dodatkowego mocowania, lub łączyć ich pasy metodą zgrzewania gorącym powietrzem.
Membrany dachowe z PCW - jak stosować
Stosuje się je do izolacji i jednocześnie krycia dachów płaskich. Są to membrany zbrojone tkaną siatką poliestrową, dzięki czemu mają większą odporność na rozerwanie, co jest istotne w przypadku dachów, po których niekiedy trzeba chodzić, aby dokonać przeglądu lub naprawy albo usunąć z niego śnieg.
Membranę taką mocuje się mechanicznie – kołkami teleskopowymi, rozmieszczanymi wzdłuż krawędzi pasów. Pas sąsiedni układa się na zakład szerokości około 10 cm, więc łączniki zostają osłonięte od góry i nie będzie dochodzić do przecieków, zwłaszcza że zakłady są dodatkowo zgrzewane gorącym powietrzem. Może być też przytwierdzana całą powierzchnią do podłoża, do czego służy klej PCW.
Membrany takie są też wykorzystywane do szybkiej renowacji zniszczonych izolacji na dachach płaskich. Oferowane są w systemach obejmujących wszelkie niezbędne akcesoria montażowe i wykończeniowe.
Membrana z PCW ma grubość 1,2 lub 1,5 mm i ciężar około 2 kg/m2. Szerokość pasów wynosi 1 lub 2 m. Cechuje ją wysoka elastyczność, dzięki czemu dobrze dostosowuje się do różnych kształtów podłoża. Nie ulega zniszczeniu w wyniku długotrwałego działania promieni UV, więc jej żywotność oceniana jest na minimum 30 lat. W razie konieczności łatwo się ją demontuje.
Czym jest membrana EPDM?
EPDM to syntetyczny kauczuk etylenowo-propylenowo-dienowy. Wykonane z niego membrany mają postać plandek. Mogą być zbrojone siatką polimerową lub siatką z włókna szklanego. Są też oferowane w wersji samoprzylepnej. Wówczas ich spodnia powierzchnia powleczona jest masą klejącą. Membrana może być też jedno- lub obustronnie moletowana (delikatnie wytłaczana). Jej grubość wynosi od 0,75 do 3 mm. Długość pasów to standardowo 20 m, szerokość może sięgać kilku metrów.
Stosuje się je do izolacji płyt podłogowych lub dachów płaskich. W wielu przypadkach jedna plandeka wystarczy na jedną płaszczyznę i tworzy wtedy całkowicie jednorodną powłokę, bez żadnych łączeń. EPDM to tworzywo wyjątkowo mocne, a jednocześnie bardzo elastyczne. Jego rozciągliwość dochodzi do ponad 300%. Dobrze znosi zarówno bardzo niską, jak i bardzo wysoką temperaturę. Ma tak zwaną „pamięć materiałową”, co oznacza, że po rozciągnięciu zawsze powraca do poprzedniego kształtu. Dzięki niskiemu współczynnikowi rozszerzalności cieplnej powłoki z EPDM po ułożeniu nie mają tendencji do marszczenia się pod wpływem wahań temperatury.
Podczas prac izolacyjnych należy pamiętać, że membrany EPDM nie powinny wchodzić w kontakt z benzyną, olejami, rozpuszczalnikami organicznymi oraz substancjami bitumicznymi.
Folie kubełkowe - po co się stosuje?
Wytwarzane są z polietylenu o dużej gęstości (HDPE). Czasami wzmocnione są siatką z włókna szklanego, polipropylenu lub poliestru albo połączone z włókniną drenującą. Grubość folii wynosi zwykle 0,5 lub 0,6 mm (nawet 0,85 mm), a wysokość kubełków waha się między 3 a 20 mm. Standardowa szerokość to 1,5, 2, 2,4 lub 3 m, a długość – 20 m.
Osłania się nimi warstwy izolacji przeciwwodnych i termicznych przed uszkodzeniami mechanicznymi. Te o dużej wysokości kubełków stosowane bywają też jako warstwa drenująca w dachach zielonych, na których zamiast pokrycia znajduje się ziemia, w której zakorzenione są specjalnie dobrane rośliny. Folia chroni też wówczas warstwę żyzną przed przesuwaniem się, gdy połać dachu ma nachylenie.
Folię kubełkową można też stosować do wykonywania poziomej izolacji przeciwwilgociowej na ławach bądź na ścianach fundamentowych.
Folii z siatkami używa się głównie do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych piwnic, ale po wewnętrznej stronie ścian. Dzięki siatce zapewniona jest dobra przyczepność tynku, a wytłoczenia umożliwiają wentylację i osuszanie ściany.
Folie kubełkowe z włókninami drenującymi wykorzystuje się do zabezpieczania fundamentów oraz ścian fundamentowych i piwnicznych oraz jako ich drenaż.
Niestety, zwykłe folie kubełkowe nie wszędzie są dobrym rozwiązaniem. Nie powinniśmy ich stosować bezpośrednio na ściany zaizolowane masami hydroizolacyjnym, na przykład typu KMB, bo przetłoczenia dopchnięte przez grunt mogą zniszczyć ich warstwę. Wyjątkiem będzie tu jednak folia kubełkowa połączona fabrycznie z włókniną drenującą.
Wykonywanie izolacji poziomych z folii
Izolację taką robi się na ławach fundamentowych, zanim zbudowane zostaną ściany fundamentowe bądź piwniczne. Na nazwę tę zasługują również hydroizolacje podłóg na gruncie, płyt fundamentowych, balkonów, tarasów lub dachów płaskich. We wszystkich wymienionych przypadkach, poza dachami, folie lub membrany rozkłada się swobodnie, bez mocowania do podłoża. Tylko folie dachowe są zgrzewane całą powierzchnią wzdłuż zakładów lub przyklejane.
W izolacjach poziomych zazwyczaj wystarczy połączenie pasów folii na zakład szerokości 30 cm. Jeśli izolacja będzie klejona na krawędziach taśmą samoprzylepną lub odpowiednim klejem, zakłady mogą być zmniejszone do 10 cm.
Wykonywanie izolacji pionowych z folii
Przed ułożeniem hydroizolacji pionowej ścianę należy oczyścić i wygładzić. Jeśli jej producent tego wymaga, podłoże trzeba też pomalować wskazanym przez niego preparatem gruntującym. W izolacjach przeciwwilgociowych najczęściej wystarczą odpowiednie zakłady – swobodne: szerokości 30 cm lub klejone albo zgrzewane: szerokości 10 cm. Folii płaskiej nie trzeba wtedy nawet mocować do podłoża (choć jest to zalecane) – wystarczy, że będzie się zwieszać ze ściany i zostanie do niej przyciśnięta materiałem ociepleniowym, a później gruntem. Ważne, żeby jej koniec wystawał poza krawędź ławy fundamentowej.
W izolacjach przeciwwodnych stosuje się podwójne zabezpieczenie – folię płaską samoprzylepną lub mocowaną mechanicznie do podłoża i dodatkowo zgrzewaną albo klejoną oraz folię wytłaczaną stanowiącą zabezpieczenie i uzupełnienie właściwej hydroizolacji. Membrany EPDM mogą być mocowane swobodnie, bez żadnego łączenia, ale na ścianach lub na dachach wymagają zespolenia z podłożem przy pomocy kołków rozporowych i wkrętów rozmieszczanych wzdłuż krawędzi pasów, co 20 cm. Aby zachować szczelność, w każdym punkcie mocowania na łebek kołka musi być nałożony klej. Łebki są później zakrywane przez kolejny pas zachodzący na poprzedni, tworząc zakład szerokości 10 cm. Zakłady także wymagają podklejenia. Możliwe jest też klejenie membran EPDM całą powierzchnią do podłoża. Klej rozprowadza się równomiernie lub nanosi równoległymi pasami szerokości 10 cm (w odstępach 15 cm). Przedtem jednak membranę rozwija się i dopasowuje do kształtu i wielkości podłoża. Następnie zwija się ją z obu końców ku środkowi i po nałożeniu kleju rozwija ponownie, dbając, by została starannie dociśnięta do podłoża.
Folie kubełkowe najczęściej mocuje się za pomocą gwoździ z podkładkami uszczelniającymi albo specjalnych kołków z tarczkami. Pasy muszą być łączone na zakład o szerokości pięciu wytłoczeń (około 20-30 cm). Górną krawędź powłoki z folii kubełkowej zwykle ochrania się tak zwaną listwą startową, umożliwiającą odprowadzanie powietrza spomiędzy kubełków, a styki pionowe łączy się na zatrzask, na uszczelkę butylową lub na taśmę obustronnie klejącą – w zależności od rozwiązań przyjętych przez producenta.
Zdecydowanie nie i to z prostego powodu. Taka folia jest celowo profilowana, co oznacza, że jej wystające kubełki tworzą przestrzeń, w której znajdują się powietrze lub woda zależnie od poziomu wód gruntowych i opadowych, które są zmienne. Folia kubełkowa została wymyślona po to, by chronić hydroizolację w dwojaki sposób:
- tworząc strukturę umożliwiającą odprowadzanie wody (drenaż) lub przepływ powietrza osuszającego, co skraca czas oddziaływania wody na hydroizolację, gdy jej zawartość w gruncie jest wysoka;
- osłaniając hydroizolację przed ruchami ziemi, która zawsze zawiera kamienie i dlatego może uszkodzić izolację pionową w trakcie osiadania.
Przestrzeń ukształtowana przez wystające w stronę hydroizolacji kubełki jest więc otwarta dla wody. Gdy wokół fundamentów jest jej mało, powietrze przyspiesza odpływ wilgoci i osusza hydroizolację zabezpieczającą fundamenty. Z kolei gdy poziom wody obecnej w gruncie wokół budynku podnosi się, to na zasadzie naczyń połączonych – do strefy kubełków wpływa woda. Takie sytuacje mogą trwać długo, gdy poziom wód gruntowych podnosi się (a są to procesy wieloletnie) lub gdy woda napływa na krótsze okresy, po intensywnych opadach deszczu bądź w czasie topnienia śniegu. W obu przypadkach kubełki wypełniają się wodą i jeśli układ osłony fundamentów jest prawidłowy, to nic się nie dzieje, bo kiedy wody opadną, wówczas hydroizolacja szybko zostaje osuszona. Jeżeli natomiast tej hydroizolacji nie ma, woda wpływa w każdą szczelinę fundamentów i je nasącza.
Niektórzy uważają, że gdy ułożą folię kubełkową kubełkami w stronę ziemi, to unikną tego efektu. Niestety to poważny błąd, ponieważ między folię i fundament od dołu napłynie woda i dużo trudniej będzie jej z tego miejsca wypłynąć.
Niektóre rodzaje folii mają dodatkowe warstwy kauczukowo-bitumiczne. Mowa między innymi o membranach polietylenowych ECB. Dzięki dodatkowi butylu są kompatybilne z wszelkimi izolacjami zawierającymi asfalt (papami, masami KMB). Można je przytwierdzać metodą zgrzewania ciepłym powietrzem. Mają grubość 2, 2,5 lub 3 mm – jedna ich warstwa zapewnia wymaganą szczelność.
Produktem hybrydowym jest też folia HD-PE z warstwą bitumiczną. Bitum sprawia, że jest to folia samoprzylepna, a poza tym powoduje dobre uszczelnienie na styku z podłożem.
Folie hybrydowe są uniwersalne. Stosuje się je zarówno do izolacji poziomych podłóg na gruncie, płyt fundamentowych, balkonów i tarasów, jak i do pionowych hydroizolacji przeciwwilgociowych i przeciwwodnych ścian fundamentowych oraz piwnicznych. Co ważne, zachowują elastyczność nawet w temperaturze do –5oC, tak więc jesienne przymrozki nie zatrzymają prac izolacyjnych.
