Tynki cienkowarstwowe w systemach ociepleń. Jak uniknąć brudu i glonów na elewacji?

Wielu inwestorów narzeka, że tynki cienkowarstwowe szybko ulegają zabrudzeniu. Jak układać systemy ociepleń, aby nie pojawiał się brud i glony na elewacji? Jakie materiały są pod tym względem najkorzystniejsze?

Tynki cienkowarstwowe stosowane w systemach ociepleniowych ETICS nie muszą wyrównywać ścian jak niegdyś grube tynki tradycyjne nakładane bezpośrednio na mur. Powierzchnia ocieplenia wykonanego ze styropianu albo wełny mineralnej jest w razie konieczności wyrównywana przez szlifowanie. Warstwa wykończeniowa nie musi być gruba, bo jej zadaniem jest dekoracja elewacji i jej ochrona przed czynnikami zewnętrznymi. Tynki cienkowarstwowe są oferowane w dwóch podstawowych wersjach dekoracyjnych, czyli o wzorze baranka lub kornika. Gama kolorów jest przeogromna, z tym że każdy rodzaj tynku oraz producent ma swoją paletę. Nowoczesne tynki elewacyjne zawierają specjalne modyfikatory zapewniające wysoką odporność na wpływy atmosferyczne, uderzenia, porost glonów i grzybów.

Tynki cienkowarstwowe

Choć wiodącym zadaniem tynków cienkowarstwowych jest ochrona systemu ociepleń przed wpływem słońca, opadów i regulowanie przepływu wilgoci przez przegrody, nie można zapomnieć, że to właśnie tynki decydują o walorach estetycznych budynku. Występują w setkach kolorów o różnym nasyceniu, od bardzo krzykliwych, mocno wyodrębniających budynek z szarego tłumu, do pastelowych najlepiej chyba komponujących dom z otoczeniem. Do wyboru jest kilka rodzajów tynków elewacyjnych. Różnią się one od siebie składem chemicznym, a co za tym idzie – właściwościami oraz wyglądem – kolorem i fakturą. Do najpopularniejszych wypraw elewacyjnych, stosowanych w systemach ociepleń należą: tynki mineralne, akrylowe, silikatowe i tynki silikonowe.

Jaki tynk na ocieplenie?

Najważniejszymi kryteriami doboru tynku są rodzaj materiału termoizolacyjnego oraz lokalizacja domu. Jeśli ociepla się budynek styropianem, można wybrać dowolny rodzaj tynku. Ale na wełnę mineralną, która jest paroprzepuszczalna, powinno się nałożyć tynk pozwalający ścianom oddychać. W przeciwnym wypadku może dojść do wykroplenia się pary wodnej w warstwie ocieplenia. Dlatego na ścianę ocieploną wełną mineralną nie należy nakładać tynku akrylowego (nie ma właściwości paroprzepuszczalnych) i lepiej zdecydować się na tynk mineralny, silikatowy albo silikonowy.

Tynki cienkowarstwowe: baranek czy kornik

Wszystkie tynki cienkowarstwowe można kupić w wersji, która pozwala uzyskać wyprawę albo wyglądającą jak baranek, często nazywaną też nakrapianą, albo wyglądającą jak rowki wykonane w drewnie przez korniki, stąd nazywaną kornikiem. Oba typy mas tynkarskich różnią się rodzajem i ilością kruszywa określonego kształtu. Z masy na tynk typu baranek nie można zrobić wyprawy typu kornik i odwrotnie. Dlatego o fakturze trzeba zdecydować w chwili zakupu tynku. Również ekipa tynkarska musi stosować odpowiednią technikę zacierania tynku, żeby uzyskać zaplanowany efekt. Baranek zaciera się kolistymi ruchami. Tynk typu kornik można zacierać poziomo, pionowo albo koliście – w każdym wypadku na elewacji powstanie adekwatny do ruchu układ rowków.

Trwałość elewacji a lokalizacja budynku

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, jak wielkie znaczenie dla trwałości i piękna elewacji ma lokalizacja budynku. Na intensywność brudzenia się, a także na stopień przyjmowania wilgoci przez warstwę tynku, wpływa szereg czynników. Są wśród nich:

• wysokość i szybkość zmian temperatury,
• wilgotność powietrza,
• ilość i intensywność opadów,
• rozkład kierunków i prędkość wiatru.
• bezpośrednie otoczenie budynku.

Na trwałość elewacji wpływ będzie miała więc także bliskość drzew, lasów, rzek, jezior lub sztucznych, otwartych zbiorników wodnych, sąsiedztwo ruchliwych dróg, zakładów przemysłowych czy kotłowni. Kiedy wiatr wieje od strony zbiorników wodnych, obszarów leśnych czy przemysłowych, elewacja może być intensywnie „obsypywana” pyłkami roślinnymi, zarodnikami grzybów i glonów, czy pyłami pochodzenia przemysłowego. Osiadają one na powierzchni tynku, szpecąc ją i stanowiąc zagrożenie porażenia biologicznego elewacji.

Jak się bronić przed korozją biologiczną?

Do czynników, wpływających na rozwój mikroorganizmów na elewacji należą:

• nieprawidłowa eksploatacja budynku (zbyt rzadkie mycie elewacji);
• zawilgocenie powierzchni elewacji i trudności z pozbyciem się nadmiaru wilgoci;
• bujna roślinność wokół budynku, powodująca podwyższoną wilgotność względną powietrza i zanieczyszczenie powierzchni elewacji;
• jasne barwy elewacji, utrudniające pochłanianie i utrzymywanie ciepła;
• chropowata powierzchnia tynków, umożliwiająca zatrzymywanie się wody opadowej i zanieczyszczeń zawierających związki organiczne;
• brak odpowiednio wykonanych obróbek blacharskich i narażenie elewacji na bezpośrednie spływanie wody opadowej z dachu;
• trwałe zawilgocenie ścian zewnętrznych wynikające z uszkodzeń rynirn i rur spustowych.

Rozwijające się na elewacji mikroorganizmy powodują erozję materiałów budowlanych. Produkowane przez grzyby mykotoksyny stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia osób użytkujących dany budynek. Niektóre z nich wykazują silne działanie kancerogenne, inne wywołują alergie i choroby płuc. Czarne i zielonkawe naloty na powierzchni elewacji nadają jej także nieestetyczny wygląd, wpływając w ten sposób na obniżenie wartości nieruchomości. Naprawa tynków, które padły ofiara korozji biologicznej polega na:

• mechanicznym usunięciu zielonych nalotów (zmywanie na mokro ciśnieniowo i poprzez szczotkowanie);
• umyciu i zabezpieczeniu powierzchni tynku preparatem grzybobójczym;
• pomalowanie elewacji farbą zawierającą stabilne i skuteczne preparaty biobójcze.

Wielu producentów chemii budowlanej, w celu zminimalizowania problemu i zabezpieczenia przed rozwojem mchów, alg oraz grzybów pleśniowych dodaje do swoich farb i tynków preparaty zabezpieczające zarówno materiał w opakowaniu jak i po jego nałożenia na powierzchnię elewacji. Warto pytać o takie produkty w sklepach i marketach budowlanych.

Anna Kazimierowicz