Mycie elewacji - skuteczne czyszczenie elewacji z glonów i pleśni

2022-05-25 14:56

Podpowiadamy, jak przeprowadzić mycie elewacji i jej malowanie. Jak wygląda czyszczenie elewacji z różnych materiałów, jakimi metodami usuwać glony i pleśnie ze ścian.

Tynk na elewacji
Autor: Wiktor Greg

Czasem już po kilku latach elewacja domu ulega zabrudzeniu kurzem lub sadzą, a tynk mogą też porastać glony, a nawet pleśń. Stopień zabrudzenia zależy od miejsca w którym stoi dom. Elewacje szybciej będą wymagać czyszczenia, gdy budynek sąsiaduje na przykład z ruchliwa ulicą lub zakładem przemysłowym. Znaczenie ma także faktura tynku. Mniej podatne na brud będą powierzchnie gładkie. Istotna jest ponadto nasiąkliwość tynku. Im większa, tym mniej szans na to, że deszcz spłucze zabrudzenia. Prędzej wnikną one wraz z wodą głębiej, utrwalając nieładny efekt. Niekiedy odpowiedzialne za zabrudzenie fasady są glony lub grzyby pleśniowe. Zwłaszcza gdy dom stoi w pobliżu lasu lub w okolicy o zwiększonej wilgotności powietrza. Wszystkie te czynniki wpływają na częstotliwość mycia elewacji.

Warto wiedzieć

Mycie tynków - które tynki bardziej chłoną brud?

Wśród bogatej gamy stosowanych obecnie tynków cienkowarstwowych największą nasiąkliwością charakteryzują się tynki mineralne. Dużo mniej nasiąkliwe są tynki silikatowe, akrylowe i silikonowe. Ta druga grupa ma mniejszą podatność na zabrudzenia oraz zachowuje barwę i ładny wygląd przez dłuższy czas. Tynki o fakturze typu kornik będą oczywiście najbardziej podatne na zabrudzenia, bo w ich rowkach lubią osiadać wszelkie zanieczyszczenia. Ten sam rodzaj tynku, jednak o strukturze kamyczkowej lub baranka, będzie mniej podatny na brud, i to tym bardziej, im średnica ziarna jest mniejsza, a w rezultacie tynk bardziej gładki. Tynki mineralne nie są niczym zabezpieczane przed glonami i pleśniami. Co innego tynki polimerowe (silikonowe, silikatowe, akrylowe, siloksanowe). Te zawierają w swym składzie odpowiednie biocydy, czyli substancje aktywnie chroniące przed korozją biologiczną.

Jaki środek do mycia elewacji

W pierwszej kolejności musisz określić, z czym masz do czynienia – z zabrudzeniem elewacji czy też z glonami bądź pleśnią. W przypadku wątpliwości trzeba zostawić diagnozę fachowcom – mykologom budowlanym. Do umycia elewacji z kurzu i lekkich zabrudzeń wystarczy woda. Jeśli mamy większe i trudniejsze w usuwaniu zabrudzenia, warto zastosować dedykowane preparaty do mycia elewacji. Jeśli preparat jest gotowy do użycia,wystarczy go tylko wymieszać. Gdy kupiliśmy koncentrat, trzeba będzie najpierw wymieszać go z precyzyjnie odmierzoną porcją wody. Proporcję obu składników odczytamy z etykiety.Pamiętajmy o środkach bezpieczeństwa. Podczas czyszczenia elewacji załóżmy maseczkę ochronną i rękawice gumowe. Różne preparaty nanosi się w różny sposób. Trzeba więc najpierw dokładnie przestudiować instrukcję. Preparat do czyszczenia elewacji zazwyczaj rozprowadzamy, korzystając ze szczotki lub szerokiego pędzla. Możemy się także posłużyćwałkiem malarskim. Jedni producenci dopuszczają użycie spryskiwacza, inni zdecydowanie odradzają metodę natryskową przy czyszczeniu elewacji.

Mycie elewacji

Zabrudzenie likwiduje się, myjąc elewację wodą pod ciśnieniem. Używa się do tego myjki ciśnieniowej. Do wody powinno się dodać detergentu lub specjalnego środka do mycia fasad, który mają zazwyczaj w ofercie firmy sprzedające systemy ociepleń. Przed myciem elewacji trzeba sprawdzić, czy urządzenie myjące ma odpowiednio ustawione ciśnienie oraz czy dysponujemy właściwą dyszą. Na fragmencie ściany musisz ocenić, jaka odległość dyszy od muru zapewni najskuteczniejsze mycie. Czyszczona powierzchnia elewacji powinna być w następnej kolejności dokładnie przemyta czystą wodą i pozostawiona do wyschnięcia. Umytą elewacje być może trzeba będzie ponownie pomalować, zwłaszcza jeśli nie cały brud udało się usunąć. Jeżeli zabrudzenia są niewielkie, samo mycie elewacji może się okazać w pełni wystarczające. Mycie i malowanie elewacji to właściwie typowy zabieg konserwacyjny, który powinien być przeprowadzany regularnie co kilkanaście lat.

Czyszczenie elewacji z glonów

W przypadku gdy na elewacji rozkwitło życie w postaci skupisk grzybów pleśniowych lub glonów, konieczne będzie odkażanie. Służą do tego odpowiednie preparaty zwalczające tego typu organizmy. Należy je nanosić zgodnie z zaleceniami producenta.

Przeczytaj też: Glony na elewacji - jak usunąć i zwalczać

Przed kupieniem preparatu grzybobójczego warto sprawdzić, jakie są wskazania dotyczące późniejszego malowania elewacji. Czy można, a jeżeli tak, to jaką farbą i po jakim czasie. Jeśli brak takich informacji na opakowaniu produktu, udzieli jej nam przedstawiciel techniczny producenta.

Malowanie elewacji

Bardzo często po umyciu elewacji konieczne będzie jej pomalowanie. Należy przedtem uzupełnić wszelkie ubytki, pęknięcia i rysy. Polecane są do tego specjalne zaprawy akrylowe o dużej elastyczności lub kity akrylowe do nanoszenia ręczną wyciskarką (podobnie jak silikony). Rodzaj farby elewacyjnej trzeba dobrać do rodzaju tynku. W przypadku tynku mineralnego można polecić farbę silikonową. Szczególną uwagę zwróć na to, czy wybrana farba została przebadana w zakresie podatności na rozwój grzybów pleśniowych i glonów. Malowanie należy powtarzać co kilka-kilkanaście lat.

Malowanie elewacji impregnatem hydrofobizującym

Gdy elewacja jest już czysta możesz ją zaimpregnować, aby w przyszłości mniej się brudziła. Służą do tego specjalne preparaty silikonowe, siloksanowe lub zawierające PTFE, czyli teflon. Pomalowana nimi elewacja będzie się znacznie wolniej brudzić, co sprawi, że zabiegi konserwacyjne będziesz wykonywać znacznie rzadziej. Impregnat nie powinien zmieniać koloru fasady i powodować wybłyszczeń powierzchni. Nie może też pogorszyć współczynnika dyfuzji tynku, czyli mówiąc prościej – zmniejszyć jego paroprzepuszczalności.

Czyszczenie elewacji z klinkieru

Jeśli chcemy klinkierową elewację zachować w dobrej kondycji, warto się dowiedzieć, co zrobić, aby zawsze wyglądała dobrze. Elewacja z cegły będzie cieszyła przez lata i nie będzie sprawiała problemów, jeżeli zadbamy o jej staranne wykonanie. Spoina powinna być pełna, musi być zlicowana z murem, chociaż jej kształt może być wklęsły. Uszkodzenia spoin mogą prowadzić do przenikania wody przez ceglaną elewację. Dlatego trzeba je naprawiać i o nie dbać. Równie ważne jak staranne położenie są zabiegi pielęgnacyjne i konserwujące elewację z klinkieru. Gdy na klinkierowej elewacji osiądzie kurz i brud, czyści się ją wodą lub parą pod ciśnieniem, myje gąbką, wodą z węża. Nie powinno się jednak przesadnie moczyć elewacji.

Impregnowanie klinkierowych cegieł elewacyjnych

Impregnowanie to sposób zabezpieczania cegieł elewacyjnych o nasiąkliwości powyżej 6%. Należy zwłaszcza nasączyć impregnatem miejsca szczególnie narażone na wilgoć, takie jak cokoły czy parapety. Impregnat wydobywa barwę i fakturę klinkieru, równocześnie lekko go przyciemnia. Wnika w strukturę materiału i zabezpiecza cegły  skutecznie na trzy do siedmiu lat. Ogranicza też chłonność i chroni przed zabrudzeniem. Należy używać impregnatów umożliwiających oddychanie cegieł klinkierowych, czyli tych, które nie zamykają mikroporów. Dzięki nim mur oddaje wilgoć na zewnątrz.

Preparaty ochronne do klinkieru służą do ochrony przed zabrudzeniem i zaplamieniem cegieł o nasiąkliwości poniżej 6%. Zabezpieczają warstwę zewnętrzną cegieł, w przeciwieństwie do impregnatów nie wnikają w głąb materiału. Nie zmieniają wyglądu powierzchni cegły elewacyjnej, nie przyciemniają jej. Preparaty zabezpieczają powierzchnię cegieł na pięć do siedmiu lat. Zarażone cegły klinkierowe opryskuje się preparatami przeciwdziałającymi korozji biologicznej rozcieńczonymi z wodą - zgodnie z instrukcją producenta tych środków. Niektóre preparaty powinny być użyte nawet trzykrotnie.

Mycie elewacji klinkierowej

Resztki spoin powinny być zmyte w półtorej do dwóch godzin po zafugowaniu. Ponieważ środki przeznaczone do usuwania wykwitów solnych oraz zabrudzeń cementowych i wapiennych są znacznie silniejsze, można je usuwać nawet po dłuższym czasie. Wykwity solne na elewacji można usunąć koncentratem na bazie kwasów rozcieńczonym wodą, który wiąże się z chlorkiem zawartym w soli. Zabrudzenia należy usuwać, gdy cegły elewacyjne są suche. Przed czyszczeniem oraz po nim elewację należy obficie zrosić wodą. Domowym sposobem na mycie elewacji z klinkieru jest użycie octu. Ale używajmy octu do mycia elewacji ostrożnie, rozcieńczając go z wodą.

Glony i grzyby na elewacji - renowacja krok po kroku

Mycie elewacji ceglanej

Cegły, po wielu latach od zbudowania muru brudzą się, wietrzeją, spoiny się kruszą i wypada z nich stara zaprawa. W powstałe szczeliny wnika woda, która niszczy materiał. Na cegłach pojawiają się rozmaite wykwity, a czasami, gdy elewacja jest w cieniu, pokrywa się zielonkawym, organicznym nalotem.

Lekko zabrudzone cegły, można umyć wodą lub wodą pod ciśnieniem. Mycie elewacji przeprowadza się podczas dobrej, najlepiej słonecznej pogody, w temperaturze powyżej 5ºC. Do mycia elewacji używaj średnio twardej szczotki ryżowej. Nie stosuj szczotek drucianych lub narzędzi o metalowych końcówkach. Jeśli na elewacji znajdują się placki starej zaschniętej zaprawy murarskiej, przed myciem trzeba je zetrzeć ręcznie, używając drewnianej packi lub połówki cegły. Również wykwity na klinkierze należy usunąć na sucho przed polaniem ich wodą. Do mycia elewacji można wykorzystać wodę zimną lub podgrzaną. Ciepła lepiej spłucze tłuste osady, ale zbyt gorąca może uszkodzić elewację. Nie powinno się jej zbytnio nawadniać, dlatego pracę należy wykonywać szybko. Nie dodawaj podczas mycia elewacji do wody detergentów, chyba że są to specjalistyczne środki proponowane przez producentów ceramiki.

  • Usuwanie nalotu organicznego

Jeśli cegłę pokrywa nalot organiczny, do mycia można użyć wody zmieszanej z niewielką ilością (do 1/4 objętości) środka dezynfekującego (może to być wybielacz do tkanin). Taki zabieg trzeba czasami powtórzyć kilkakrotnie. Aby nie zawilgocić fundamentów, przy cokole można rozłożyć folię, po której woda spłynie poza obręb budynku.

  • Chemiczne mycie elewacji

Elewacje ceglane pokryte grubszą warstwą brudu myje się za pomocą dostępnych na rynku preparatów do czyszczenia cegły i klinkieru. Są to żrące i szkodliwe dla ludzi związki chemiczne, które należy stosować ściśle według zaleceń producentów. Przed użyciem zawsze trzeba wypróbować działanie preparatu na małej powierzchni. Czyszczenie chemiczne zaczynaj od dołu elewacji. Po zakończeniu pracy ścianę spłucz wodą. W czasie czyszczenia wszystkie fragmenty elewacji wykonane z innych materiałów niż cegła muszą być dokładnie chronione.

  • Gumkowanie cegieł 

Jest to metoda mechaniczna stosowana podczas renowacji zabytków, w której nie używa się ani wody pod ciśnieniem, ani chemii. Do czyszczenia służą pudry mineralne lub roślinne napylane na powierzchnię łącznie ze sprężonym powietrzem o małym ciśnieniu. Cząsteczki pudru przylegają do cząsteczek brudu i są wraz z nimi zasysane do specjalnego urządzenia, a podłoże pozostaje czyste. Można tak czyścić nawet delikatne elementy rzeźbiarskie.

  • Usuwanie farby z cegieł

Usuwanie jej z całej powierzchni muru ceglanego jest procesem bardzo skomplikowanym i właściwie niemożliwym do przeprowadzenia bez zniszczenia jej zewnętrznej warstwy. Jeśli farba jest położona tylko na fragmencie, można ją spróbować wyczyścić przez pocieranie wewnętrzną częścią połówki cegły o zbliżonym kolorze. Jeżeli bardzo zależy na usunięciu farby z większej powierzchni, można spróbować piaskować cegłę. Jednak pamiętaj, że w przypadku zdzierania zanieczyszczeń z farby za pomocą piaskowania na pewno uszkodzisz lico cegły. W sklepach dostępne są też specjalne pasty do usuwania starych farb z murów dobierane w zależności od rodzaju farby, której chcemy się pozbyć. Niestety, najprostszą metodą renowacji malowanej elewacji z cegły jest jej ponowne pomalowanie.

  • Wymiana uszkodzonych cegieł

Uszkodzona cegła wchłania wilgoć, która prędzej czy później doprowadzi do jej całkowitego zniszczenia, dlatego – jeśli to możliwe – najlepiej taką cegłę wymienić. Wymiary oraz kolor nowej należy starannie dobrać, aby jak najbardziej pasowały do ściany. Jeśli do uzupełniania starego muru używasz cegły rozbiórkowej, sprawdź jej jakość, gdyż może się zdarzyć, że oferowana cegła pochodzi z murów wewnętrznych i jest nie do końca wypalona oraz zbyt słaba do zastosowania na elewacji. Postukaj w nią delikatnie młotkiem – powinna wydawać czysty metaliczny dźwięk. Głuchy świadczy o materiale słabej jakości. Czasami udaje się uszkodzoną cegłę naprawić, profilując ją ze specjalnie dobranej gotowej zaprawy do uzupełnień lub dodając zmieloną cegłę do zaprawy przygotowywanej na budowie. Na rynku dostępne są gotowe zaprawy renowacyjne o małej kurczliwości służące do renowacji spoin w ścianie wymurowanej zarówno z cegieł, jak i kamienia. Nawet jeśli uda się dobrać kolorystykę nowych cegieł, to często po naprawie widać różnice kolorystyczne na elewacji. Można ją wówczas ujednolicić przez malowanie specjalnymi farbami laserunkowymi.

  • Naprawa spoin w elewacji ceglanej

Naprawa zniszczonych spoin to proces żmudny, jednak zaniedbanie jej może skończyć się wypadaniem cegieł lub pękaniem muru. Przed położeniem nowych spoin należy usunąć zniszczone części starych. Starą spoinę trzeba naciąć w środku jej szerokości, a następnie ostrożnie usunąć rylcem uszkodzone fragmenty do głębokości mniej więcej dwukrotnej szerokości spoiny. Naprawę rozpoczynaj od góry ściany. Przed nałożeniem nowej zaprawy szczeliny powinny być dokładnie oczyszczone ze starej, luźnej zaprawy, odkurzone i zwilżone wodą. Spoinowanie zaczynaj od wypełnienia szczelin poziomych, a następnie przenieś się na pionowe. Szczeliny dokładnie uzupełnij nowym spoiwem. Brzegi spoiny powinny być po bokach zlicowane z cegłą. Środek spoiny może być natomiast lekko wklęsły. Najlepiej używać gotowych zapraw murarskich do spoinowania i fugowania.