Które farby fasadowe są najlepsze? Wybieramy farby elewacyjne: przegląd
Jakie są najlepsze farby elewacyjne? Wybór nie jest łatwy. Dostępne na rynku farby fasadowe różnią się właściwościami, dostępnością kolorów i cenami. W sprzedaży są m.in. farby elewacyjne akrylowe, winylowe, silikonowe. Podpowiadamy, jaką farbę do malowania elewacji wybrać.
Dobra farba elewacyjna nie blaknie, nie łuszczy się i nie brudzi. Jeśli wybierzemy markową farbę elewacyjną, właściwie dopasujemy ją do malowanej powierzchni i porządnie przygotujemy podłoże – nasz dom przez lata będzie wyglądał atrakcyjnie.
Elewacja powinna przez wiele lat wyglądać świeżo i czysto. Jeśli się ubrudzi, nie powinno być problemu z jej umyciem. W puszce ma być gęsta, a gdy się ją zamiesza, powinna stać się bardziej płynna, aby się ją łatwo rozprowadzało. To wcale nie znaczy, że może kapać z wałka. Za dobrą farbę elewacyjną mającą te wszystkie zalety trzeba, niestety, sporo zapłacić, ale gwarantuje ona dobry efekt. Nie warto oszczędzać na farbie, bo malowanie elewacji wcale nie jest takie łatwe. Często wiąże się z wypożyczeniem rusztowań i zatrudnieniem malarzy. Farba dobrej jakości pozwoli zabrać się do kolejnego malowania kilka lat później niż tania, ale niezbyt trwała.
WIDEO. Jaki kolor elewacji?
Wybieramy farby elewacyjne
Farby fasadowe najczęściej oferowane są w formie gotowej do użycia. Najopłacalniej jest kupować farbę w dużych, 10-litrowych wiaderkach. Sprawdźmy, co czeka na nas na sklepowych półkach.
Farby elewacyjne tradycyjne rodzaje i zastosowanie
- Farby elewacyjne winylowe
Farby elewacyjne winylowe kiedyś były bardzo popularne, dziś prawie całkiem wyparły je farby akrylowe. Zalicza się je do farb dyspersyjnych (emulsyjnych), których rozpuszczalnikiem jest woda. Są nasiąkliwe i jednocześnie stawiają duży opór parze wodnej. Mają ograniczoną odporność na substancje chemiczne zawarte w wodzie i powietrzu. Ich odporność na grzyby, glony, pleśnie oraz uszkodzenia mechaniczne też nie jest wysoka. Podczas wysychania wykazują dość duży skurcz. Jest to niebezpieczne zwłaszcza wtedy, gdy odnawiamy elewację już kilkakrotnie malowaną. Farba może się bowiem wtedy złuszczyć. Cechuje je gorsza przyczepność do podłoża w porównaniu z innymi farbami organicznymi (silikonowymi, akrylowymi), a co za tym idzie – także mniejsza trwałość.Kosztują: od 30 do 122 zł/10 l
- Farby elewacyjne akrylowe
Farby akrylowe są najpopularniejsze spośród farb elewacyjnych. Ich głównym składnikiem jest organiczna żywica akrylowa. Mają niedużą nasiąkliwość, więc ich podatność na brudzenie jest dość niska. Ich paroprzepuszczalność nie jest zbyt duża. Tworzą elastyczne powłoki, głównie o powierzchni matowej. Nadają się na podłoża mineralne i organiczne, z wyjątkiem wapiennych oraz silikatowych. Mogą mieć bardzo intensywne, trwałe kolory. W sprzedaży dominują akrylowe farby dyspersyjne (emulsje), których rozpuszczalnikiem jest woda. Spotkać możemy również akrylowe farby rozpuszczalnikowe. Wodę zastępuje w nich rozpuszczalnik organiczny. Są polecane głównie do odnawiania starych elewacji. W sprzedaży są też tak zwane farby lateksowe. Tak zwane, gdyż raczej nie zawierają sztucznego kauczuku, czyli lateksu, a jedynie większą ilość żywicy akrylowej. Tworzą wyjątkowo szczelne, elastyczne powłoki odporne na szorowanie.Kosztują: od 64 do 337 zł/10
>>> Sprawdź też: tynki mineralne, akrylowe, silikonowe
- Farby elewacyjne silikonowe
Farby elewacyjne silikonowe (siloksanowe, silanowe, krzemoorganiczne) – są hydrofobowe, co oznacza, że woda deszczowa nie jest przez nie wchłaniana, tylko spływa, nie wnikając w głąb warstwy. Dzięki temu zwiększa się trwałość elewacji i zmniejsza tendencja do brudzenia. W przypadku farb silikonowych hydrofobowość nie oznacza, że nie są one paroprzepuszczalne. Dzięki mikroporowatej strukturze umożliwiają bowiem dyfuzję pary wodnej ze ścian, czyli – mówiąc potocznie – pozwalają murom oddychać. Cechuje je świetna przyczepność do podłoża. Zachowują także dużą odporność na promieniowanie UV, mróz, zmiany temperatury. Pomalowane nimi elewacje zyskują nieelektryzującą się powierzchnię, co ułatwia samooczyszczanie z kurzu. Tworzą mniej elastyczną powłokę niż farby akrylowe i są mniej odporne na szorowanie. Farby silikonowe mogą mieć wyjątkowo intensywne kolory, ale te najintensywniejsze mogą później płowieć. Niektórymi można malować już od temperatury powietrza 2°C. Są wodorozcieńczalne lub także rozpuszczalnikowe.Kosztują: od 70 do 320 zł/10 l
- Farby elewacyjne akrylowo-silikonowe
Farby elewacyjne akrylowo-silikonowe łączą zalety farb akrylowych i silikonowych. Są nieco mniej chłonne i nieco bardziej paroprzepuszczalne od akrylowych. W sprzedaży są też farby akrylowo-silikonowe rozpuszczalnikowe, bardzo odporne na szorowanie i samooczyszczające się. Można nimi malować, gdy słupek rtęci przekroczy 0°.Kosztują: 110-230 zł/10 l
- Farby elewacyjne wapienne
Farby elewacyjne wapienne mają postać gotową do użycia lub są sprzedawane jako pasta, którą na budowie należy rozrobić z odpowiednią ilością wody i ewentualnie dodać pigmenty koloryzujące. Nie zawierają domieszek organicznych w postaci żywic. Mają bardzo dużą chłonność, a więc słabo chronią przed wodą deszczową. W efekcie ściany mogą szybko się zabrudzić. Tworzą natomiast powłokę o bardzo dużej paroprzepuszczalności i dzięki temu pozwalają murom „oddychać”. Wapno ma właściwości odkażające, więc zabezpiecza też elewacje przed pleśniami i grzybami. Najczęściej sięga się po nie, gdy trzeba odnowić zabytkową budowlę lub dom wykończony tynkiem wapiennym. Niestety, farby takie mają bardzo ograniczoną kolorystykę. Są barwione głównie na blade, pastelowe kolory.Kosztują: 190-200 zł/10 l
- Farby elewacyjne silikatowe
Farby elewacyjne silikatowe (krzemianowe) – są znacznie bardziej odporne na wilgoć niż farby wapienne, a jednocześnie odznaczają się prawie identyczną paroprzepuszczalnością. Bardzo trwałe, odporne na szkodliwe działanie warunków atmosferycznych, niezbyt podatne na porastanie glonami i pleśniami. Wyjątkowo solidnie wiążą się z podłożem (w wyniku reakcji chemicznej). Z tego względu są jednak praktycznie nieusuwalne. Wyróżnia je dość duża odporność na brudzenie, którą zawdzięczają temu, że po naniesieniu nie elektryzują się. Nie można nimi jednak malować podłoży organicznych (na przykład wykończonych farbą bądź tynkiem akrylowym albo silikonowym). Mają dość ograniczoną gamę kolorystyczną, poza tym elewacje pokryte farbami silikatowymi o intensywnej barwie mogą w pierwszym roku nieco spłowieć. Podczas malowania elewacji trzeba zabezpieczyć ręce i oczy. Te farby mają odczyn alkaliczny, a więc są żrące.Kosztują: od 150 do 170 zł/10 l
- Farby elewacyjne polikrzemianowe
Farby elewacyjne polikrzemianowe (zolo-silikatowe) to ulepszony rodzaj farb silikatowych powstały przez wzbogacenie ich żywicami silikonowymi. Łatwiej się je nanosi. Mają wyższą odporność na wodę i dużą paroprzepuszczalność. Można nimi malować suche, ale niewysezonowane tynki cementowe i cementowo-wapienne, czyli takie, które ułożono dopiero przed czterema-pięcioma dniami. W przeciwieństwie do farb silikatowych można nimi malować podłoża z farb lub tynków organicznych. Są również znacznie mniej żrące niż farby krzemianowe.Kosztują: od 117 do 268 zł/10 l
- Farby elewacyjne cementowe
Farby elewacyjne cementowe to trzecie, obok wapiennych i silikatowych, farby mineralne oferowane przez naszych sprzedawców. Mają postać suchej mieszanki gotowej do użycia dopiero po rozrobieniu z odpowiednią ilością wody lub specjalnym płynnym preparatem dostarczanym przez producenta. Spoiwem takich farb jest biały cement portlandzki z dodatkiem polimerów. Mogą być one barwione, ale tylko na stonowane, pastelowe kolory. Są paroprzepuszczalne, ale dosyć nasiąkliwe. Woda zwiększa ich podatność na zabrudzenie. Po jakimś czasie na pomalowanej tak elewacji mogą zawitać brudne plamy i zacieki. Farby cementowe są tylko niewiele trwalsze od wapiennych. W budownictwie jednorodzinnym stosuje się je bardzo rzadko. Często nie ma ich w bezpośredniej sprzedaży i trzeba je zamawiać.Kosztują: 50-70 zł/za 10 kg (są jednak i takie, które kosztują około 700 zł/10 kg.
Farby elewacyjne do zadań specjalnych
- Farby fasadowe z nanocząsteczkami – oprócz spoiwa, pigmentu i wypełniaczy są do nich dodane cząsteczki o wielkości milionowych części milimetra. Po pomalowaniu skupiają się one przy powierzchni ściany i tworzą mocną barierę. Od strony muru powłoka z farby pozostaje jednak elastyczna, dzięki czemu ryzyko, że kiedyś popęka, jest mniejsze. Warto odnotować i taką informację, że ściana nie straci swojej paroprzepuszczalności. Warstwa farby z nanocząsteczkami ma bowiem mikropory wystarczające aby wydostała się przez nie para wodna, ale zbyt małe, żeby zwiększyć przyczepność brudu. Dzięki swym właściwościom te farby fasadowe są bardzo odporne na szorowanie, słońce, deszcz, zmiany temperatury i mróz. Mogą maskować rysy i drobne pęknięcia starych farb oraz tynków.
- Farby fasadowe biochronne – to farby akrylowe zawierające w swym składzie substancje niszczące grzyby. Są więc polecane do malowania domów stojących w miejscach, gdzie panuje wyższa niż gdzie indziej wilgoć, gdzie jest dużo cienia i mało przewiewu. Zastosowanie tego typu farb elewacyjnych zmniejszy ryzyko zapaskudzenia fasad przez kolonie pleśni, które trudno jest usunąć. W sprzedaży są też podkładowe farby przeciwgrzybiczne do zabezpieczania murów przed ostatecznym malowaniem.
- Farby o dużej odporności chemicznej – zawierają żywice typu Pliolite. Powinno się nimi malować fasady domów zlokalizowanych w pobliżu ośrodków przemysłowych, ale również tych stojących nad morzem. Mają ponadstandardową odporność na zanieczyszczone powietrze. Dzięki temu elewacje mniej się brudzą i dłużej zachowują trwałość. Są także odporniejsze na gazy, które po zetknięciu z wodą tworzą kwasy, oraz na sole.
- Farby na spękane podłoża – są to gęste (tiksotropowe) farby polikrzemianowe, akrylowe lub akrylowo-silikonowe wzbogacone włóknami z tworzywa sztucznego. Nie są cudownym remedium na rozpadające się mury, ale mogą ukryć pod swoją warstwą rysy i pęknięcia nieprzekraczające 0,3-0,5 mm. Z powodzeniem można nimi malować mniej stabilne lub niejednorodne podłoża.
- Akrylowe farby strukturalne – są produktem pośrednim między farbą elewacyjną a masą tynkarską. Są gęste i ziarniste. Umożliwiają uzyskanie elewacji o dekoracyjnej fakturze. Jej wygląd zależy od narzędzia, którego użyjemy (pędzel, wałek z długim włosiem, packa, szczotka), i od techniki nakładania. W sprzedaży są też specjalne granulaty strukturalne, które dodaje się na przykład do farb silikatowych, aby nadać powłoce malarskiej wygląd tynku.
Nowoczesne farby elewacyjne – niebrudzące
Właściciele domów (szczególnie położonych przy ruchliwych ulicach czy fabrykach) skarżą się, że elewacja już kilka miesięcy po pomalowaniu szarzeje. Dlatego szukają takich produktów do malowania fasady, które byłyby odporne na zanieczyszczenie. Nie ma farb, na których nie osiada brud, są natomiast takie, do których się nie przyczepia, dzięki czemu łatwo się je zmywa. Tworzą one powłoki hydrofobowe, które mają właściwości samoczyszczące – brud i wilgoć nie wnikają w ścianę, lecz osiadają na jej powierzchni. Łatwo je usunąć wodą – z reguły są zmywane przez deszcz. Hydrofobowość farby narasta po pomalowaniu (stabilizuje się po mniej więcej 28 dniach). Stopień odporności na zabrudzenie takiej farby zależy od jej składu chemicznego. Najlepiej „odpychają” brud farby silikonowe, dobrze – akrylowe i silikatowe, modyfikowane polimerami silikonowymi. Niestety, na opakowaniu nie ma informacji o tym, jak duża jest zawartość żywic, a to również ma wpływ na skuteczność farby. Dlatego najlepiej korzystać z produktów sprawdzonych przez sąsiada czy znajomego. Jeśli po dwóch latach od malowania elewacja nadal jest czysta i ma wciąż ten sam kolor – warto kupić produkt tej właśnie marki. Wybierając farbę do malowania elewacji, zwróć uwagę na stopień połysku. Błyszcząca będzie bardziej odporna na zabrudzenia – deszcz lepiej będzie zmywać z niej zabrudzenia. Na elewacjach w ciemniejszych kolorach, będzie też mniej widoczny kurz.
Farby do ścian paroprzepuszczalne
Na opakowaniu prawie każdej farby podana jest informacja, że jest paroprzepuszczalna. Wynika to z oczekiwań klientów; wszyscy chcą, aby ich dom był „zdrowy” i żeby „oddychał”. Jest jeszcze jeden powód, dla którego ten parametr jest taki ważny. Im bardziej szczelna będzie zewnętrzna powłoka elewacji, tym łatwiej nastąpi pod nią kondensacja pary wodnej przedostającej się z wnętrza domu na zewnątrz. W skrajnym przypadku farba zacznie odchodzić od podłoża. Może to nastąpić zwłaszcza wtedy, gdy przed malowaniem podłoże nie było zagruntowane.
Jak przechowywać farby elewacyjne?
Temperatura w pomieszczeniu, w którym stoją puszki, nie może być niższa niż 5°C. Bezwzględnie trzeba je chronić przed mrozem i bezpośrednim nasłonecznieniem. W przeciwnym wypadku farba zmieni swoje właściwości fizyczne – nie będzie miała jednolitej konsystencji, pojawią się grudki – i do niczego nie będzie się nadawała. Farby nawet po terminie ważności mogą się nadawać do użytku, jeśli były właściwie przechowywane. Bardzo ważne jest, aby opakowanie było cały czas szczelnie zamknięte, by jego zawartość nie wyschła. Może się zdarzyć, że w puszce, która przez dłuższy czas stała nieruchomo, na wierzchu farby wydzieli się cienka warstwa – na przykład żywicy, która wygląda jak przezroczysta galaretka. Nie należy się tym przejmować. Wystarczy przed użyciem dokładnie wymieszać zawartość puszki, aż farba stanie się jednorodna.
Przygotowanie podłoża do malowania elewacji
Aby ściana długo zachowała świeży wygląd, trzeba ją dobrze przygotować do malowania. Nieistotne, czy malujemy nowy dom, czy odświeżamy elewację starego domu, zawsze bezpieczniej jest zastosować najpierw preparat gruntujący. Jego rodzaj trzeba dostosować do rodzaju farby, którą będziemy nakładać.
