Ciemna elewacja – za i przeciw. Jakie materiały na ciemną elewację?
Wokół nas coraz częściej widzimy domy o bardzo ciemnej, czasem wręcz czarnej elewacji. Jakie zalety ma ciemna elewacja? Jakim materiałem można wykończyć czarny budynek?
Spis treści
- Zalety ciemnej elewacji
- Wady ciemnej elewacji
- Jakie materiały na ciemną elewację?
- Jaki efekt daje ciemna elewacja, jak jest odbierana w przestrzeni?
- W jakim otoczeniu dom z ciemną elewacją będzie dobrze wyglądać, czy ten wybór jest ograniczeniem?
Najpierw przyszła moda na szare domy, z czasem szarość stawała się coraz ciemniejsza, aż wreszcie przeszła w czerń. To obecnie najpopularniejszy ciemny kolor, w którym są wykańczane budynki. Ale elewacja może być także granatowa, ciemnozielona, ciemnobrązowa, wręcz brunatna. Pozwalają na to oferta elewacyjnych materiałów wykończeniowych, a także nowoczesne technologie, które można wykorzystać w tym celu.
Ciemna fasada domu może być wykonana z różnych materiałów. Do wyboru są ciemne tynki, czarne deski elewacyjne, kamień naturalny, klinkier lub płytki ceramiczne w kolorze grafitowym, antracytowym, brunatnym i innych. Na czarno lub w podobnie ciemnych odcieniach można wykończyć nowy budynek. Taki wyraz można w prosty sposób nadać także staremu budynkowi, przemalowując tynki lub drewno z użyciem ciemnych farb elewacyjnych, lakierów czy olejów do drewna.
Czytaj też: Bliźniak – indywidualista. Piękna architektura z zielenią w tle
Zalety ciemnej elewacji
Ciemna elewacja będzie wyróżniać się w otoczeniu, przyciągać wzrok sąsiadów i przechodniów. Więc jeśli lubimy wzbudzać zainteresowanie, to jest to na to sposób. Ciemne ściany zewnętrzne, odmienne od powszechnie występujących jasnych, podkreślają w pewnym stopniu wyjątkowy charakter budynku, nadają mu prestiż, wskazują, że jego wyjątkowość zasługuje na uwagę. Bardzo ciemna, wręcz czarna elewacja stanowi dopełnienie budynków o nowoczesnym, prostym, często minimalistycznym stylu. Takie domy dobrze wyglądają zarówno w miejskim krajobrazie, jak i w otoczeniu natury. Co ważne, ściany zewnętrzne wykończone w ciemnych kolorach długo zachowują ładny wygląd, bo nie widać na nich zabrudzeń.
Wady ciemnej elewacji
Wykończenie elewacji w ciemnej tonacji wiąże się też z pewnymi ograniczeniami. Czarne czy ciemnogranatowe, brunatne ściany będą się szybko i mocno nagrzewać. Pod wpływem naprężeń związanych z wysoką temperaturą mogą ulegać zniszczeniom - tynk może popękać, płytki się odspoić. To wymaga zastosowania specjalnych rozwiązań. W czarnym budynku może być konieczne korzystanie z klimatyzacji, żeby zapewnić komfortową temperaturę we wnętrzach. Podczas wykańczania elewacji trzeba odpowiednio przygotować podłoże, żeby nie uległa ona zniszczeniu. Pod czarnymi tynkami trzeba na przykład wykonać wzmocnioną warstwę zbrojoną, a do mocowania płytek ceramicznych wykorzystać klej elastyczny, który wytrzyma naprężenia temperaturowe. Niektóre ciemne materiały wykończeniowe mogą też wymagać specjalnych zabiegów konserwacyjnych, żeby dobrze wyglądać. Zanim więc podejmiemy decyzję o budowie czarnego domu, warto zorientować się, jakie materiały można zastosować na elewacji oraz jakie wiążą się z tym wymagania.
Zobacz: Dom pod Skierniewicami, w którym ciepło nie kojarzy się z pustym portfelem
Jakie materiały na ciemną elewację?
Najprościej jest wykorzystać ciemne tynki. Wielu producentów ma w ofercie takie produkty, także w wersji dekoracyjnej, to znaczy naśladujące na przykład czarny kamień, czarny beton. Znajdziemy kompletne systemy ociepleń z tynkami czarnymi albo w innych ciemnych kolorach. Domy o drewnianej elewacji można wykończyć deskami palonymi albo opalanymi. Taniej będzie dowolne drewno, na przykład deski sosnowe, pomalować czarnym olejem lub lazurą. Wśród kamieni naturalnych również znajdziemy te w najciemniejszych kolorach. Takie są płyty z bazaltu lub granitu. Producenci wyrobów betonowych również oferują czarne płytki elewacyjne naśladujące kamień naturalny. W olbrzymiej ofercie płytek ceramicznych znajdziemy kolekcje w ciemnych kolorach. One również często nawiązują do naturalnych wzorów, a będą tańsze. Na elewacji można zastosować także taki sam materiał jak pokrycie dachowe, na przykład dachówki, płytki włóknocementowe, blachę cynkowo-tytanową. Połączenie czarnego dachu z elewacją w takim samym kolorze sprawi, że budynek będzie stanowił jedność.
Jaki efekt daje ciemna elewacja, jak jest odbierana w przestrzeni?
Ciemniejsze kolory są często kojarzone z elegancją, nowoczesnością i trwałością. Zastosowanie ciemnych kolorów może podkreślać geometryczne formy i detale architektoniczne, dodając budynkowi głębi i wyrazistości. Czasem nieciekawa bryła budynku zyskuje więcej charakteru po dobraniu ciemniejszego koloru, co obserwujemy na przykładzie wielu udanych rewitalizacji. W zależności od otoczenia ciemna elewacja może być bardziej kontrastowa i wyróżniać budynek lub wprost przeciwnie – dyskretnie wtapiać go w tło. Dlatego umiejętne dobranie koloru może optycznie wyeksponować bryłę lub osadzić ją w przestrzeni.
W przypadku doboru koloru elewacji niezbędne jest wykonanie próbek. Czasem nawet pozornie ciemny kolor wybrany ze wzornika, zaprezentowany w miejscu docelowym przy słonecznej pogodzie może wydawać się bardzo jasny. Takiej sytuacji doświadczyłyśmy dobierając kolor elewacji dla domu w Alpach – na południowym stoku ciemny beż stawał się niemal jasnopopielaty – dzieje się tak dlatego, że kolory odbieramy w relacji do siebie.
Nie bez znaczenia jest również praktyczny wymiar ciemniejszych kolorów – są łatwiejsze w utrzymaniu w czystości, co ma szczególne znaczenia w rejonach o dużym zanieczyszczeniu powietrza. Ale uwaga – pigment musi być odporny na działanie promieni UV, żeby nie tracił na intensywności, co w perspektywie czasu może dać efekt odwrotny do zamierzonego. W tym kontekście istotne jest również odbicie lub akumulacja ciepła – ciemniejszy budynek będzie się bardziej nagrzewał, co może być korzystne w chłodniejszym klimacie.
W jakim otoczeniu dom z ciemną elewacją będzie dobrze wyglądać, czy ten wybór jest ograniczeniem?
Ciemna elewacja jest dobrym wyborem dla budynków otoczonych roślinnością, tworząc piękne tło dla zieleni i innych kolorów natury. Natomiast w gęsto zabudowanych miejscach warto dostosować się do kolorów istniejących budynków, by nie tworzyć wizualnego „zamieszania”. Również małe działki mogą być zbyt obciążone ciemnymi kolorami, co może optycznie pomniejszać przestrzeń i przytłaczać.
Autor: Szymon Starnawski
Małe domy. Targi w Warszawie
