Zasady montażu blachy płaskiej na dachu
Blacha płaska to lekkie, elastyczne i trwałe pokrycie dachowe, które doskonale sprawdza się na dachach o skomplikowanych kształtach. Jej montaż wymaga jednak wiedzy i doświadczenia – szczególnie w przypadku układania blachy z rolki. Sprawdź, jak przygotować dach i jak prawidłowo mocować blachę, aby uniknąć błędów.
Autor: LINDAB
Trwałość pokryć z stalowej blachy płaskiej szacowana jest na około 50 lat i wiek ten dotyczy modeli z najwyższej półki
Spis treści
Zalety blachy płaskiej
Wykończenie dachu to symboliczne przejście z etapu surowego otwartego, do surowego zamkniętego. Od tego momentu dom zostaje zabezpieczony przed deszczem, śniegiem, słońcem i wiatrem. Pokrycie, to także jeden z pierwszych stylistycznych wyróżników, który będzie współdecydował o charakterze budynku.
Blacha płaska zyskała zasłużoną opinię pokrycia szlachetnego, pasującego do budynków utrzymanych w różnych stylach architektonicznych – od klasyków, wzorowanych na dworkach bądź pałacykach, po tak zwane nowoczesne stodoły.
Zaletą blachy płaskiej jest to, że można nią kryć dachy o skomplikowanym kształcie, bowiem łatwo ją dostosować do załamań i zaobleń. Kąt nachylenia połaci praktycznie nie stanowi dla niej żadnego ograniczenia. Blachą taką można kryć płaszczyzny pionowe lub prawie płaskie – od 3o (5%) wzwyż.
Blachy z wyższej półki cenowej – cynkowo-tytanowe lub miedziane, są przy tym niemal niezniszczalne i nie wymagają żadnych zabiegów konserwacyjnych.
Blacha jest też lekkim pokryciem. Waży około 3 kg/m2, jednak trzeba doliczyć ciężar deskowania ‒ 27‒30 kg/m2, ale to i tak niewiele w porównaniu z pokryciem ceramicznym – ważącym nawet do 50 kg/m2.
Blacha dachowa to materiał elastyczny i spadające z góry przedmioty raczej nie są w stanie jej przebić. Nie znaczy to, że nie uszkodzą pokrycia. Powłoka na blasze może zostać zarysowana, zwłaszcza gdy nie jest wystarczająco gruba. Psuje to wygląd, ale co gorsza – osłabia odporność blachy na korozję. Najgorzej, gdy wraz z powłoką zarysowany zostanie cynk, zabezpieczający stal przed rdzą. Kupując blachę, trzeba zatem zwracać uwagę na to, jaką grubość ma cynkowa powłoka. Zawartość cynku w blasze nie powinna wynosić mniej niż 275 g/m2.
Liczy się też rodzaj i grubość powłoki ochronno-dekoracyjnej. Zdecydowanie najbardziej trwała jest powłoka typu Pural lub HPS 200, o grubości 200 mikronów. Wśród blach dachowych najodporniejsze na uszkodzenia są te, które mają z wierzchu posypkę z kruszywa.
Trzeba też mieć świadomość, że blacha stalowa, w słonym lub zanieczyszczonym chemicznie klimacie, szybciej koroduje niż gdzie indziej, o czym dobrze wiedzą właściciele domów wzniesionych w pasie wybrzeża bałtyckiego lub stojących na obszarach silnie uprzemysłowionych. Tam powinny być stosowane blachy z grubymi, wysokiej jakości powłokami.
Produkty takie mają w deklaracji właściwości zaznaczone, że nadają się do środowiska o wysokiej korozyjności.
Stal, nawet najgrubsza, musi być odporna na korozję. Ponieważ sama nie poradzi sobie z rdzą, trzeba ją ocynkować. Według normy PN-EN 508-1 niezbędne minimum dla ochrony rdzenia stalowego to powłoka cynkowa o masie 350 g/m2, a w przypadku blach z dodatkową warstwą lakieru ochronnego, a takie blachy dominują na rynku, to 275 g/m2. Przy tej ilości cynku nie musisz obawiać się wystąpienia korozji w miejscach cięcia blachy, oczywiście pod warunkiem że zastosujesz właściwe narzędzia.
Blaszany asortyment
Zanim rynek pokryć blaszanych opanowały panele blaszane do łączenia na rąbek, płaskie pokrycie blaszane wykonywano z blachy oferowanej w formie taśmy. Dziś też jest ona do kupienia. Rolki mają szerokości 50‒100 cm i długości 2‒16 m.
Blacha taka oferowana jest ponadto w arkuszach o wymiarach 1x2 m; 0,7-1,4 m lub 2x3 bądź 1x3 m.
Grubość blachy stalowej wynosi 0,5 do 0,7 mm. Miedziana i cynkowo-tytanowa miewają grubość do 1,5 mm.
Produkuje się ją przeważnie ze stali, ale kogo stać – może kupić drogą blachę miedzianą lub cynkowo-tytanową.
Tylko blacha stalowa bywa pokrywana powłoką ochronno-dekoracyjną. Pozostałe mają naturalny kolor metalu. Niektóre blachy cynkowo-tytanowe bywają sztucznie patynowane, czyli postarzane.
Blachy płaskie wytwarza się także z aluminium – najlżejszego z metali stosowanych do produkcji pokryć. Koroduje znacznie wolniej niż stal, ale jest za to bardziej podatne na odkształcenia. Blachy aluminiowe mogą mieć gładką powierzchnię lub tak zwaną stucco (młotkowaną), która je optycznie postarza.
Polecany artykuł:
Przygotowanie do krycia
Dekarze pojawiają się na budowie wówczas, gdy cieśle zakończą montowanie więźby dachowej. Jeśli ta jest właściwie zbudowana i wypoziomowana, mogą zacząć od tak zwanego wstępnego krycia. O jego rodzaju decyduje typ materiału wykończeniowego, jaki został wybrany.
Pod blachę płaską wystarczy przybić prostopadle do krokwi deski, które utworzą tak zwane sztywne poszycie. Te muszą mieć szerokość minimum 15 cm i grubość minimum 2,5 cm. Powinny być rozmieszczone z szerokimi odstępami, wynoszącymi około 1 cm (minimum 0,5 cm). Drewno powinno mieć wilgotność nie przekraczającą 16%.
Ważne, by deski były mocowane częścią rdzenną (jest ona bardziej wybrzuszona) do góry. Inaczej, w trakcie dosychania i towarzyszącemu mu skurczowi, krawędzie desek mogą się unieść, powodując na przykład odkształcenia arkuszy blachy.
Można też zastosować wariant z membraną wstępnego krycia. Jest ona wówczas układana na krokwiach. Wzdłuż tych przytwierdzane są kontrłaty i dopiero prostopadle do nich przybija się deski poszycia.
Membrana separacyjna
Jedynym typem membrany, jaki można stosować pod blachę płaską jest membrana separacyjna, zwana przez dekarzy makaronem. Ma ona budowę strukturalną. Odpowiada za wentylację spodu pokrycia. Jest też potrzebna, jeśli poszycie powstało z desek impregnowanych. Impregnat zawiera dość „agresywną” substancję, mogącą mieć niekorzystny wpływ na blachę.
Membrany takie zbudowane są z włókniny polipropylenowej i polietylenowej oraz maty drenująco-dystansującej. Tę tworzy splot poskręcanych, grubych włókien z polipropylenu, które przypominają makaron z chińskich zupek instant.
Oprócz membran zespolonych, stanowiących połączenie włókniny drenującej z membraną, można kupić tylko matę drenującą.
Przestrzenna konstrukcja utworzona przez polipropylenowy oplot oddziela blachę od membrany i odprowadza skropliny mogące pojawić się pod pokryciem. Suszy więc blachę od spodu, minimalizując tym samym ryzyko korozji.
Polecany artykuł:
Matę drenażową na skośnych dachach mocuje się zawsze na pełnym deskowaniu lub płytach OSB. Przytwierdza ją spinkami (zszywkami) montażowymi. W przypadku produktu zintegrowanego ( połączenie maty drenażowej i membrany dachowej) uważać trzeba żeby niechcący nie przebić membrany. To spowodowałoby utratę jej wodoodporności. W przypadku takich mat zszywki umieszczamy jedynie na dziesięciocentymetrowej szerokości pasach zakładki.
Matę drenażową stosuje się pomiędzy pokryciem właściwym a membraną lub folią dachową. Podobnie jak membrany i folie, również matę umieszczamy pasami poziomymi, równolegle do kalenicy i okapu. W przypadku mat zintegrowanych - zawsze warstwą drenażową do góry.
Montaż blachy
Blachę docina się ręcznymi nożycami lub elektrycznym nibblerem. Używanie szlifierek tarczowych lub innych urządzeń, których działanie powoduje iskrzenie jest niedopuszczalne, szczególnie w przypadku blach z powłokami ochronno-dekoracyjnymi. Iskry mogą nadpalać takie powłoki, otwierając ogniska korozji.
Przycięte fragmenty blachy rozmieszcza się zazwyczaj prostopadle do linii okapu. Łączy się je na rąbki stojące biegnące od kalenicy do okapu. Rąbki powstają w drodze zaginania krawędzi sąsiednich pasów.
Dodatkowo, pokrycie jest przytwierdzane do sztywnego poszycia za pomocą specjalnych uchwytów zwanych żabkami lub haftami. Dzięki nim nie trzeba przebijać niczym powierzchni pokrycia, bo będą one tkwić pod nim.
Uchwyty takie jedną stroną przybija się do deskowania, a drugą zahacza o krawędź blachy, przed ostatecznym zagięciem rąbka. Na dachu stosuje się żabki stałe lub ruchome. Te drugie składają się z dwóch niezależnie pracujących elementów, umożliwiających delikatne ruchy blachy. Żabki zaleca się mocować trzema gwoździami. Dwa umieszcza się blisko jej zagięcia, a trzeci tuż koło krawędzi.
Gdy pasy mają szerokość 42-70 cm, wtedy rozstaw miejsc mocowania wynosi 50 cm, a przy narożnikach 30 cm. Przy szerszych pasach – odpowiednio 40 i 25 cm. Mniejszy dopuszczalny rozstaw przy narożnikach i wzdłuż krawędzi połaci zalecany jest gdy budynek ma wysokość ponad 8 m – odpowiednio 15-20 cm oraz 20-35 cm.
Oprócz rąbków stojących stosowane są też rąbki leżące. Widuje się je na poprzecznych połączeniach pasów blachy.
Autor: PLANNJA
Do zaginania rąbków służy specjalne urządzenie lub ręczna zaginarka
Najczęściej wykonuje się łączenie na rąbki podwójne. Wówczas sąsiednie krawędzie blach wywija się pod kątem prostym, po czym obie zagina dwukrotnie.
Podwójne rąbki stojące mają najczęściej 25 mm wysokości. Zapewniają wysoką szczelność i mogą być stosowane na dachach o kącie nachylenia od 3°.
Są też wykonywane rąbki kątowe. Powstają po wygięciu krawędzi blach, wzajemnym ich zagięciu by powstał pojedynczy rąbek stojący. Następnie górna część rąbka jest zaginana pod kątem prostym (równolegle do płaszczyzny pokrycia). Rąbki takie stosuje się na dachach o kącie nachylenia nie mniejszym niż 25°.
Rąbki zagina się mechanicznie, stosując przeznaczone do tego narzędzia. Niekiedy połączenia są doszczelniane specjalną taśmą umieszczaną między krawędziami, przed zagięciem rąbka. Jest to zalecane w okolicach obfitych opadów śniegu. Dachy są wtedy lepiej zabezpieczone przed wodą pochodzącą z roztopów.
Mniej popularną metodą łączenia arkuszy są zwoje. Krawędzie są wtedy zaginane i zawijane w formę podłużnych walców. Tworzą one wyraźniejszy rysunek na połaci niż rąbki.
Interesującą metodą łączenia jest łączenie pasów na listwy. Między pasami umieszcza się wtedy odwrócone metalowe rynienki, z wygiętymi na zewnątrz krawędziami. Brzegi pasów też musza być zagięte, jak do łączenia na rąbek. Na koniec od góry zakłada się specjalnie uformowane profile, tworzące podłużny daszek nad takim połączeniem .
