Więźba dachowa drewniana czy więźba stalowa: materiały na więźbę dachową
Więźba może być z drewna lub ze stali. Tradycyjną więźbę drewnianą buduje się przeważnie z wysuszonej tarcicy z drewna iglastego. Drewno klejone przydaje się w sytuacjach, gdy elementy konstrukcyjne dachu muszą mieć dużą rozpiętość lub nietypowy kształt. Więźba stalowa wykorzystywana jest często przy przebudowach domu.
Najczęściej więźby powstają z tarcicy sosnowej lub świerkowej, choć są budowane także ze stali. W większości przypadków montuje się je z pojedynczych elementów na budowie, ale są też więźby, których spore fragmenty dowożone są z fabryki. Montażem więźby drewnianej i ewentualnie wykonaniem sztywnego poszycia zajmują się cieśle. Wykonanie izolacji dachu, mocowanie łat i kontrłat to już zadanie dekarzy. Drewno na więźbę zamawia się albo bezpośrednio w tartaku, jeśli taki zakład jest zlokalizowany nieopodal, albo w najbliższym składzie drewna lub markecie budowlanym. Nie warto szukać daleko, bo koszt dowozu może nas mocno uderzyć po kieszeni. Więźbę drewnianą można zamówić zimą, a odebrać na wiosnę – lepiej nie składować jej zbyt długo na budowie, gdzie z reguły nie ma dobrych ku temu warunków (chodzi głównie o zadaszenie).
Więźba drewniana
Póki drewna jest pod dostatkiem i ma ono przystępną cenę, w dziedzinie więźb dachowych nic mu nie zagrozi. Drewno jest tradycyjnym materiałem do wznoszenia konstrukcji dachów i mimo że trudno nazwać je produktem idealnym, sprzedaje się świetnie. Do budowy więźby drewnianej najczęściej wykorzystywana jest:
- Tarcica obrzynana
Jest to najtańszy materiał na więźbę drewnianą powstający z przetarcia, czyli wycięcia z pni długich elementów o przekroju prostokątnym lub kwadratowym. Tarcica taka jest później suszona, najczęściej na świeżym powietrzu pod zadaszeniem.
- Drewno czterostronnie strugane i suszone komorowo
Jest bardzo dobrym produktem na więźbę. Czterostronne struganie czyni powierzchnie elementów gładkimi, co zwiększa odporność na ogień. Suszenie mechaniczne zapewnia niską wilgotność na całym przekroju oraz wyjaławia drewno, dzięki czemu staje się mniej podatne na działanie różnych szkodników. W sprzedaży jest też tarcica KVH (Konstruktionsvollholz, czyli drewno konstrukcyjne wzdłużnie klejone) – są to elementy z drewna czterostronnie struganego, suszonego komorowo, z fazowanymi krawędziami, które jest łączone na długości na tak zwane mikrowczepy. Elementy z KVH mogą więc osiągać znaczne rozpiętości – do 16 m.
Więźb drewniana: kupujemy drewno
Przy zakupie drewna na więźbę należy zwracać uwagę na jego klasę wytrzymałości. Odpowiednie jest takie o klasie C24, C30, C35 i ewentualnie C40. Cyfra przy literce oznacza wytrzymałość na zginanie drewna o wilgotności 12%. Im jest ona wyższa, tym drewno jest bardziej wytrzymałe. Ważna jest też klasa jakości (od I do IV). Im wyższa, tym drewno ma mniej sęków, wad budowy i wad obróbki. Klasa I jest oznaczana kropką w kolorze niebieskim. Klasa druga, najpopularniejsza do zastosowania konstrukcyjnego – kropką zieloną.
- Drewno klejone
Powstaje ze sklejania kilku warstw podłużnych listewek drewnianych lub pasków forniru. Uzyskuje się w ten sposób elementy konstrukcyjne (belki, kantówki) długości nawet do 40 m. Są one czterostronnie strugane, a jeśli zachodzi taka potrzeba – frezowane i impregnowane. Z drewna klejonego wytwarza się elementy konstrukcyjne o nietypowych kształtach (łukowe, trapezowe). Materiałem najczęściej używanym do jego produkcji jest sosna, świerk lub świerk skandynawski. Tradycyjną tarcicę przewyższa między innymi wytrzymałością. Jest łatwe w obróbce. Ma niedużą wilgotność – 10-12%. Wykonane z niego konstrukcje nie paczą się. Elementy z drewna klejonego są sprzedawane prawie wyłącznie na zamówienie. Często są one fabrycznie polakierowane bądź pokryte bejcą i zafoliowane na czas transportu. Drewno klejone jest drogie, dlatego robi się z niego przeważnie tylko takie fragmenty więźby, których kształt byłby trudny do uzyskania z drewna litego.
- Belki dwuteowe
Składają się ze środnika w postaci podłużnego pasa sklejki lub płyty OSB i drewnianych stopek. Te ostatnie są zamocowane do dłuższych krawędzi środnika. W przekroju taka belka ma kształt belki dwuteowe – podobny do metalowej belki dwuteowej. Niekiedy zamiast pasem sklejki stopki są łączone metalowymi krzyżulcami. Belki dwuteowe bywają wykorzystywane tylko jako niektóre samodzielne elementy więźby dachowej – krokwie lub płatwie. Belki podwalinowe, murłaty, słupy, kleszcze i inne elementy trzeba wykonywać z tarcicy. Podstawową zaletą belek jest ich niewielka waga (3-6 kg/m) i duża wytrzymałość. Drewniane elementy konstrukcyjne kupujemy bezpośrednio w tartakach, firmach produkujących materiały drewniane z tarcicy lub w firmach handlujących drewnem.
Autor: Grzegorz Otwinowski
Zaletą drewna klejonego jest między innymi to, że można z niego łatwo formować kształty półkoliste. Drewno klejone polecane jest szczególnie do wykonywania elementów konstrukcyjnych dachu o dużej rozpiętości lub nietypowym kształcie
Więźba stalowa
Czy jest inny materiał, z którego da się zbudować konstrukcję nośną dachu? Tak, stal. Więźby stalowe mają zastosowanie głównie w budynkach, których ściany również mają stalową konstrukcję szkieletową. Więźba stalowa często też wykorzystywana jest przy przebudowach domów, zwłaszcza gdy z dachu płaskiego chcemy zrobić skośny. Lekka konstrukcja stalowa jest wtedy najlepszym rozwiązaniem, bo w najmniejszym stopniu obciąża istniejące ściany i strop. Więźby stalowe sprzedają i często też montują firmy oferujące domy o stalowej konstrukcji szkieletowej lub stalowe nadbudowy budynków.
Polecany artykuł:
