Podwyższenie dachu przez podniesienie ścianki kolankowej
Jeżeli wysokość poddasza okazuje się za mała, rozwiązaniem może być podwyższenie dachu, a konkretnie zmiana wysokości ścianki kolankowej. Jak wysoka powinna być ścianka kolankowa i na co zwrócić uwagę podczas jej podniesienia? Zobacz nasz film o konsekwencjach podnoszenia ścianki kolankowej - odcinek serialu Muratora "Stan surowy bez błędów".
Autor: Piotr Mastalerz
Ta sama ścianka kolankowa w stanie surowym oraz po zabudowie. Jej wysokość jeszcze się zmniejszy po wykonaniu podłogi, której poziom wskazuje dolna krawędź drzwi balkonowych
Po co ścianka kolankowa?
Ścianka kolankowa przejmuje poziome i pionowe obciążenia z dachu, takie jak ciężar więźby dachowej i pokrycia (wraz ze śniegiem) oraz siła wiatru, a następnie przekazuje je na niżej położone elementy konstrukcyjne budynku. Ściankę projektuje się na zginanie od sił rozporu (pod wpływem obciążeń następuje rozpór ścianek na zewnątrz).
Podniesienie ścianki kolankowej spowoduje wzrost sił zginających, szczególnie duży w przypadku więźby o układzie krokwiowym lub krokwiowo-jętkowym.
Jaka powinna być wysokość ścianki kolankowej?
W starych domach może w ogóle nie być ścianki kolankowej. Mogła być ona zbudowana z kilku warstw cegieł lub pustaków, bez wieńca i słupków wzmacniających, które teraz trzeba będzie wykonać. Mogła też mieć lekką konstrukcję szkieletową. Przy okazji adaptacji poddasza jest czas na zmiany.
Optymalna pod względem wygody domowników wysokość tej ścianki wynosi około 1 m, bo wtedy będziemy mieć swobodny dostęp do okna zamontowanego nad nią. Można będzie też na niej zawiesić grzejniki.
Wyliczając wysokość ścianki kolankowej w murze, należy brać pod uwagę nie tylko cegły lub pustaki, wieniec oraz murłatę. Trzeba do tego dodać jeszcze kilka centymetrów z grubości dachu, ale za to odjąć kilka-kilkanaście centymetrów na warstwy podłogowe. Dopiero po uwzględnieniu tych elementów otrzymamy wysokość ścianki takiej, jaką będziemy widzieć we wnętrzu.
Jak podwyższyć dach przez podniesienie ścianki?
Podwyższanie dachu przez podniesienie istniejącej ścianki kolankowej jest zadaniem trudnym.
Część nadbudowywaną należy trwale połączyć z istniejącą. W murowanej ściance często wykonuje się żelbetowe słupki – wzmocnienia – połączone zwieńcem stropu i jej samej (w takiej sytuacji mur stanowi jedynie wypełnienie między słupkami z żelbetu i nie przenosi sił oddziałujących od dachu).
Jeżeli słupki są zdecydowanie za słabe lub nie ma ich w ogóle, a obliczenia pokazują, że są one niezbędne, ściankę należy rozciąć (wraz z wieńcem), usunąć zbędne fragmenty, nowe zbrojenie wkleić w wieniec stropowy i wykonać nowe słupki. Jeśli pozwalają na to parametry konstrukcyjne, istniejące słupki można przedłużyć. Trzeba wkleić w nie żywicą epoksydową pręty zbrojeniowe odpowiedniej długości, zabetonować wzmocnienia oraz podwyższyć mur. Na górze należy powtórzyć wieniec spajający ścianę na planowanym poziomie.
Aby podwyższyć ściankę zbudowaną w technologii szkieletowej, trzeba przedłużyć słupki nadbitkami i przesunąć oczep na planowany poziom. Prace związane z podnoszeniem ścianki kolankowej należy prowadzić po rozebraniu więźby dachowej. Podnoszenie całego dachu wraz z pokryciem technicznie jest wykonalne, na przykład za pomocą siłowników hydraulicznych, ale w przypadku domu jednorodzinnego może to być nieopłacalne.
Czy można podnieść ściankę kolankową na własną rękę?
Zmianę wysokości ścianki kolankowej zawsze należy skonsultować z konstruktorem, ponieważ powoduje ona wzrost sił wewnętrznych w ścianie (zmiana schematu statycznego poprzez wydłużenie wspornika), a nieuwzględnienie tego w konstrukcji budynku może doprowadzić do katastrofy.
Minusy podniesienia ścianki kolankowej
Zmiana wysokości poddasza może zdecydowanie, także negatywnie, wpłynąć na wygląd budynku. Dlatego warto skorzystać z doświadczenia architekta, który przygotuje projekt. Może on zaproponować ewentualne korekty, które zamaskują zmiany, na przykład wydłużenie okapów lub wykończenie górnej części elewacji oblicówką z drewna czy innego materiału.
A jeśli nie podwyższenie ścianki, to co?
Jeśli podwyższenie ścianki kolankowej wydaje nam się rozwiązaniem zbyt kłopotliwym i skomplikowanym, konstruktor może zaproponować zbudowanie innej konstrukcji dachu. Jest to korzystne, gdy i tak wymaga ona wymiany.
Zastosowanie dachu o konstrukcji mansardowej pozwoli stworzyć przestronne poddasze. Innym sposobem może być zmiana kąta nachylenia dachu na bardziej stromy i dobudowanie lukarn powiększających przestrzeń na poddaszu i doświetlających je.
Polecamy: Jak ocieplić poddasze przy okazji adaptacji strychu?
