Formowanie roślin, czyli jak formować rośliny w ogrodzie

2019-08-14 14:07

Formowanie roślin nie jest łatwe. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę ile pracy wymaga wydobycie z rośliny określonego kształtu. Formowanie roślin: to przycinanie, układanie młodych pędów, naginanie... A wszystko by stworzyć formę, która łączyłaby naturalny urok rośliny z geometrią.

Formowanie roślin (drzew i krzewów) wymaga cierpliwości i systematyczności. Przez wiele sezonów wegetacyjnych trzeba skracać pędy, dążąc do uzyskania zaplanowanego kształtu (rośliny wysokości 2-2,5 m były formowane kilkanaście lat i dłużej). Dlatego ceny gotowych roślin formowanych, zwłaszcza tych starszych, są wysokie. Amatorzy prac ogrodowych mogą samodzielnie nadać roślinie oryginalny kształt. Warto się o to pokusić, bo nawet najprostsza geometryczna forma roślinna staje się istotnym elementem kompozycji. Nie bez znaczenia jest też fakt – zwłaszcza dla posiadaczy niewielkich ogrodów – że rośliny formowane mogą utrzymywać wyznaczone rozmiary przez wiele lat.

Jakie rośliny można formować?

Nie wszystkie drzewa i krzewy dobrze znoszą formowanie. Żeby podjęty wysiłek formowania roślin przyniósł oczekiwane efekty, trzeba wybrać odpowiednią roślinę.Wiele odmian roślin iglastych ma naturalny pokrój kuli, stożka czy kolumny, co można wykorzystać przy tworzeniu bardziej skomplikowanych figur roślinnych. Niektóre gatunki iglaków, na przykład sosny, tworzą bardzo malownicze korony, które wystarczy jedynie podkreślić cięciem. Ponieważ rośliny iglaste wolno rosną, łatwo jest zachować nadany im wcześniej kształt. Niestety, są one czułe na spaliny i zasolenie, dlatego niezbyt dobrze rosną przy ruchliwych ulicach. Niektóre z nich są wrażliwe na długotrwałe mrozy i gwałtowne zmiany temperatury. Dobrze znoszą formowanie: cis pospolity, cyprysiki, jałowce, sosny, świerki, żywotnik zachodni. Drzewa i krzewy liściaste rosną szybciej od iglaków i dlatego wymagają intensywniejszego przycinania. Nawet starsze gałęzie wytwarzają po przycięciu dużo nowych pędów. Dzięki temu łatwo można skorygować kształt rośliny, gdy któryś pęd ulegnie uszkodzeniu (na przykład przemarznie) i konieczne jest jego usunięcie.

Dobrze znoszą formowanie takie krzewy jak: buk pospolity, bukszpan wieczniezielony (zimozielone liście), głóg jednoszyjkowy, grab pospolity, irga błyszcząca, klon polny, ligustr pospolity (w ciepłe zimy jego liście mogą nie opadać), lipa drobnolistna, pęcherznica kalinolistna.

Drzewa formowane. Jak formować drzewa w płaskie korony >>>

Formowanie roślin: jak to robić?

Przy nadawaniu roślinie kształtów geometrycznych warto posługiwać się szablonem wykonanym z drewnianych listewek lub bambusowych palików albo konstrukcją z prętów metalowych. Szablon nakłada się na roślinę i odpowiednio przycina wszystkie pędy wystające poza wyznaczony kształt. Roślinne figury fantazyjne łatwo można ciąć bez szablonu. Czasami, by osiągnąć ciekawą formę, przygina się gałęzie i mocuje je odciągami ze sznurka. Jeżeli w powstającej bryle pojawiają się miejsca puste, należy podczas formowania kierować tam młode pędy (można je wplatać między inne, rosnące w tym miejscu). Część niedoświetlonych i gorzej rosnących pędów z wnętrza rośliny można wycinać. Nie będą zużywać substancji odżywczych i wody, co pozwoli lepiej rosnąć pędom zewnętrznym. Wśród drzew i krzewów iglastych formuje się rośliny kilkuletnie, ale można też starsze. Trzeba jednak pamiętać, że u wielu iglaków przycięte starsze gałęzie nie tworzą nowych pędów. Dlatego w miejscu, w którym roślina ma tworzyć gęstą bryłę, należy przycinać tylko najmłodsze, jednoroczne przyrosty. Pędy skraca się najwyżej dwa razy w roku: wiosną – zanim roślina rozpocznie wegetację – i w sierpniu, gdy ciemnieją nowe przyrosty.

Topiary, czyli rzeźby z roślin

Formowanie i cięcie krzewów

Jeżeli bryła, w jaką zostanie uformowana roślina, ma "siedzieć" na ziemi, trzeba wykonać pierwsze cięcie krzewów na wysokości 20 cm nad powierzchnią gruntu. Spowoduje ono silne rozkrzewienie i zagęszczenie rośliny u nasady. Krzewy sadzone z odkrytymi korzeniami tnie się w marcu, a sadzone jesienią – dopiero wiosną następnego roku, bo przycięte rośliny gorzej zimują. Rośliny sadzone w lecie z bryłą ziemi także trzeba przyciąć, nie później jednak niż w lipcu, a jeśli zostały posadzone późnym latem – dopiero wiosną następnego roku. Żeby formowana roślina ładnie się zagęściła, trzeba skracać jej pędy przez kilka pierwszych lat 2-3 razy w sezonie wegetacyjnym (zależnie od siły wzrostu nowych pędów). Po osiągnięciu przez roślinę planowanego kształtu należy ją przycinać w miarę potrzeb. Ostatnie przycinanie pędów powinno być wykonane nie później niż na początku września. Jeśli pędy zostaną przycięte zbyt późno, nie zdążą zdrewnieć przed zimą i mogą przemarznąć. Pędy należy skracać o połowę, a gdy roślina nieco się zagęści – o jedną trzecią ich długości. Gdy roślina osiągnie pożądany kształt i wielkość, można skracać prawie cały jednoroczny przyrost.

Jak pielęgnować rośliny formowane

Podlewać. Brak wody zmniejsza odporność roślin na mróz, osłabia też ich wzrost. Dlatego trzeba dbać, aby miały one wilgotną glebę. Można ją wyściółkować korą, wiórami albo wysypać żwirkiem. W ten sposób ograniczy się parowanie podłoża. Powstanie też jednolite, kontrastowe tło, podkreślające kształt roślin.

Nawozić. Rośliny regularnie nawożone silniej się rozrastają i są gęściejsze, warto więc zasilać je odpowiednimi nawozami (azofoska, specjalne nawozy dla drzew i krzewów iglastych). Nawozy trzeba stosować w dawkach podanych na opakowaniu, w marcu i powtórnie w czerwcu-lipcu. Nie należy roślin nawozić później niż na początku sierpnia, gdyż gorzej zimują. Wygodnie jest stosować nawozy o spowolnionym działaniu (Osmocote, Pokon Season Confort). Zasila się nimi rośliny tylko raz – wiosną.

Chronić przed mrozem i śniegiem. Często przycinane rośliny są z reguły mniej odporne na mróz niż nieformowane (zwłaszcza cyprysiki i żywotniki). Dlatego warto osłonić ich korony, by mieć pewność, że nie przemarzną (wszelkie uszkodzenia na formowanych roślinach są bardzo widoczne). Osłony chronią też przed śniegiem, który osiadając na koronach, mógłby je zdeformować.

Czy rozpoznasz te ozdobne krzewy?

Pytanie 1 z 9
Jaki to krzew?
forsycja
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają