Jak kolor elewacji może poprawić proporcje domu? Poradnik
Sposób wykończenia elewacji wpływa na wygląd całego budynku. Dzięki zastosowaniu różnych kolorów elewacji, faktur lub materiałów można optycznie poprawić proporcje domu; sprawić by budynek wydawał się niższy bądź szerszy niż jest w rzeczywistości. Sprawdź, jakimi zasadami kierować się przy planowaniu układu i koloru elewacji oraz wyborze materiałów do wykończenia domu z zewnątrz.
Autor: Andrzej Szandomirski
Elewacja domu łącząca kamień i cegłę (Projekt domu: Iwona i Jakub Szatkowscy)
Elewacja jako kompozycja
Myśląc o elewacji, trzeba brać pod uwagę nie tylko dom, ale też jego otoczenie. Dobrze skomponowana elewacja nie będzie się odróżniała na tle otaczających ją budynków i przyrody. Stare domy nie dlatego wydają nam się piękne, że wybijają się z otoczenia, wręcz przeciwnie – dlatego, że do niego pasują. Jeśli zastosujemy jakiś krzykliwy, agresywny kolor elewacji różniący elewację od sąsiadów, budynek zostanie zauważony, ale raczej nie wzbudzi podziwu.
Budując dom poza miastem, warto pomyśleć o tradycji regionu. Jeśli na jakimś obszarze w budownictwie można rozpoznać charakterystyczne materiały czy kolorystykę, dobrze jest do nich nawiązać.
Jak wykończenie i kolor elewacji wpływa na jej proporcje
Dzięki zastosowaniu różnych kolorów, faktur lub materiałów na elewacji można optycznie poprawić proporcje budynku.
Zasadniczo poziome podziały poszerzają i obniżają elewację. Kiedy na przykład ściany parteru są wykończone cegłą, a piętro tynkiem, obserwator ma wrażenie, że budynek jest niższy. Dla domów jednorodzinnych jest to zwykle korzystne. Linie pionowe na elewacji trzeba stosować ostrożnie, żeby nie „wyciągnąć” domu nadmiernie wzwyż.
Elewacje małych domów bardzo często mają poziome podziały tworzone przez cokół czy linię okien. Za pomocą wykończenia można sprawić, że będą wyraźniej zaznaczone. Linie okien narzucają kompozycję całej elewacji.
Architekci nie bez powodów często stosują tam wyróżnienie innym kolorem właśnie na linii okien. Takim wyróżnikiem mogą być też okiennice, które – kiedy są otwarte – poszerzają optycznie otwory okienne.
Kształtowanie elewacji z klinkieru – formaty cegieł i wiązania
Ekspert Lidia Misiuna, kierownik działu marketingu w firmie Röben Polska
Na wygląd klinkierowej elewacji można wpływać nie tylko kolorem czy strukturą cegły. O jej charakterze decyduje m.in. także format materiału oraz rodzaj wiązania. Jeśli chodzi o formaty, oprócz dwóch najpopularniejszych wymiarów, tj. RF (250 x 120 x 65 mm) oraz NF (240 x 115 x 71 mm), na zamówienie dostępne są także inne moduły, m.in. dużo większy format LF (290 x 90 x 90 mm) oraz wąski i dający dużo gęstszy rysunek fasady format Hilversum (240 x 90 x 40 mm). Dla końcowego efektu kluczowe znaczenie ma też sposób wymurowania cegieł, czyli wiązanie. W zależności od ułożenia klinkieru, powstaje inny rysunek spoin, tzw. wątek. Wyróżnia się dwa podstawowe typy wiązań:
- Wiązania wozówkowe, w których widoczne są tylko dłuższe boki cegieł. Ich podtypy różnią się przesunięciem cegły, np. w wiązaniu wozówkowym średnim wozówki rzędu poniżej przesunięte są o pół długości cegły względem rzędu wyższego.
- Wiązania główkowe, wykorzystujące także główki, czyli węższe boki cegły. Wśród tego typu popularnością cieszy się m.in. wiązanie dzikie, w którym główki są nieregularnie rozmieszczone w płaszczyźnie muru, przy czym zwykle na 1 m² muru przypada 5 główek.
Różne kombinacje tych czynników umożliwiają kreowanie oryginalnych elewacji z cegły.
Autor: Röben
Wiązanie wozówkowe średnie (fot. Röben)
Jeżeli dobór materiałów i kolor elewacji są częścią projektu autorskiego, zmiany wymagają zgody projektanta. W wypadku projektów gotowych zakres zmian niewymagających zgody jest dołączony do opisu.
Dobrym zwyczajem jest konsultowanie wykończenia elewacji z autorem projektu.
Materiały do wykończenia elewacji: wybieraj z myślą o przyszłości
Do wykończenia elewacji bezpieczniej jest używać kolorów stonowanych, które pozwolą domowi wtopić się w krajobraz. Moim zdaniem najlepsze są naturalne barwy materiałów. Trzeba pamiętać, że wszystko się starzeje. Po kilku latach ładniej będzie wyglądało naturalnie starzejące się drewno w swoim własnym kolorze niż odpadająca z niego farba.
Podobnie jest z tynkiem. Najlepiej pomalować go farbą w takim samym kolorze. Wtedy, nawet jeśli tu i ówdzie farba się z czasem przetrze czy złuszczy, spod spodu nie będzie wyzierał inny odcień i uszkodzenie będzie mniej widoczne.
Podstawowe zasady doboru materiałów i kolorystyki elewacji
- Nie zapominaj o dachu – jeśli jest spadzisty, jest także częścią elewacji, zazwyczaj największą i dominującą. Staraj się dopasować do niego pozostałe kolory.
- Unikaj krzykliwych barw, staraj się, żeby dom wtopił się w otoczenie, a nie wybijał na jego tle.
- Stosuj na elewacji proste podziały – pionowe i poziome. Unikaj linii krzywych i ukośnych.
- Pamiętaj, że poziome podziały elewacji sprawiają, iż wydaje się szersza, a pionowe – że wyższa.
- Pamiętaj, że okna wyznaczają główne podziały elewacji. Uwzględnij to, jeśli różnicujesz na niej materiały lub kolory.
- Dzieląc elewację na płaszczyzny, można poprawiać jej proporcje, sprawiać, aby dom wydawał się mniejszy lub większy.
Dom to nie obraz
Elewacja domu w przeciwieństwie do obrazu czy rysunku nie może mieć dowolnego układu linii i kolorów. Wygląd zewnętrzny domu a więc i wykończenie elewacji powinno mieć związek z konstrukcją i planem domu, tym, co znajduje się wewnątrz. Dobrze, jeśli wykończenie jest podporządkowane głównym zasadom kompozycji architektonicznej, a nie zupełnie autonomiczną wobec niej dekoracją. Podkreślanie struktury budynku zawsze jest dobrą wskazówką.
