Naziemna telewizja cyfrowa: jak ją odbierać. Nowy standard DVB-T2
Darmowa, naziemna telewizja cyfrowa będzie wystarczającą, jeżeli nie zamierzasz korzystać z płatnych pakietów oferowanych przez operatorów telewizji kablowych i satelitarnych, a seriale i filmy oglądasz przez internet.
Naziemna telewizja cyfrowa to darmowe rozwiązanie, umożliwiające odbieranie zarówno stacji ogólnokrajowych jak i lokalnych, w tym również programów tematycznych. Z naziemnej telewizji cyfrowej możemy korzystać w Polsce od 2010 r., w lipcu 2013 r. wyłączony został ostatni nadajnik analogowy. Dzięki rozbudowanej sieci pracującej zgodnie z międzynarodowym standardem DVB-T (skrót od Digital Video Broadcasting – Terrestial), sygnał telewizyjny jest dostępny na terenie całego kraju.
Bezpłatne programy w ramach naziemnej telewizji transmitowane są w ogólnokrajowych pakietach telewizyjnych, tzw. multipleksach (MUX). Multipleksy dzielimy na ogólnopolskie (MUX-1, MUX-2, MUX-3 oraz MUX-8) i lokalne. Jeden multipleks daje dostęp do kilku programów telewizyjnych. Razem z lokalnymi dostępnych jest obecnie 60 darmowych kanałów, część z nich w rozdzielczości HD.
Telewizja naziemna jak odbierać
Współczesne telewizory nie mają problemu z odbiorem naziemnej telewizji cyfrowej, gdyż wyposażone są w cyfrowe tunery pierwszej, a często także drugiej generacji DVBT-2. Wystarczy podłączyć antenę i już można odbierać darmowy sygnał.
Posiadacze odbiorników kineskopowych, starszych modeli plazmowych oraz LCD muszą oprócz anteny:
1. Kupić zewnętrzny dekoder.
2. Podłączyć dekoder do telewizora za pośrednictwem złącza HDMI lub SCART.
3. Następnie do dekodera podłączyć przewód koncentryczny, łączący go z anteną.
Sygnał cyfrowy emitowany jest na tych samych częstotliwościach co kiedyś sygnał analogowy. Dzięki temu do odbioru telewizji DVB-T można wykorzystywać starsze anteny. W przypadku występowania zakłóceń w odbiorze naziemnej telewizji, konieczny jednak będzie zakup nowej anteny szerokopasmowej lub kierunkowej. Aby odbierać dobrej jakości sygnał bardzo istotnym jest właściwe zamontowanie anteny. Instalując antenę trzeba zwrócić uwagę na jej ukierunkowanie względem najbliższego nadajnika DVB-T, na moc odbieranego sygnału cyfrowego i warunki odbioru (ukształtowanie terenu, wysokość budynku, ew. naturalne i sztuczne przeszkody).
Nowy standard DVB-T2 od 2022 r.
Rozważając skorzystanie z naziemnej telewizji cyfrowej nie należy zapominać o zapowiedzianej na 2022 r. zmianie standardu nadawania. Obecnie w Polsce do transmisji naziemnej telewizji cyfrowej wykorzystywany jest standard przesyłania danych audio-wideo DVB-T pierwszej generacji z kodowaniem obrazu MPEG-4 (H.264). Ze względu na ograniczenia tej technologii zdecydowano o wprowadzeniu nowego standardu nadawania telewizji naziemnej DVB-T2. Aktualnie w Europie można już z niego korzystać m.in. w Austrii, Czechach, Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii, Włoszech oraz Danii, Szwecji i Finlandii. W Polsce telewizja naziemna drugiej generacji ma zacząć funkcjonować od 2022 r. (przełączenia będą trwały od 28 marca do 27 czerwca). Oznacza to, że po raz kolejny zmieni się standard nadawania. Nowa transmisja DVB-T2 wykorzystywać będzie technologię kodowania obrazu algorytmem MPEG-H (H.265/HEVC). W nowym standardzie dostępna będzie większa liczba kanałów TV, a także możliwa będzie transmisja obrazu w rozdzielczości 4K/Ultra HD. Osoby korzystające do tej pory z telewizji DVB-T powinny upewnić się, że ich telewizor jest wyposażony w dekoder DVB-T2 z kodekiem HEVC i możliwością dekodowania dźwięku formatu Dolby Digital Plus (E-AC-3). Obecnie specyfikacja techniczna większości odbiorników typu smart o rozdzielczości 4K/Ultra HD przewiduje już obsługę kodowania wykorzystywanego w DVB-T2, więc dla ich właścicieli zmiana standardu transmisji będzie niezauważalna. Posiadacze starszych telewizorów będą zmuszeni do zakupu lub wymiany zewnętrznego tunera na modeli obsługujący standard DVB-T2/HEVC. Na szczęście ceny tego typu urządzeń nie przekraczają obecnie 100 zł. Dla osób planujących wymianę telewizora na nowocześniejszy, zmiana standardu nadawania może być na to dobrym momentem. Nie ma jednak powodów do pośpiechu. Na ewentualne decyzje związane z zakupem nowego sprzętu mamy jeszcze ponad rok.
Telewizja naziemna programy
Programy telewizyjne dostępne obecnie w ramach multipleksów ogólnopolskich:
- MUX-1 – Stopklatka TV, Eska TV, TTV, Polo TV, ATM Rozrywka, TV Trwam, TVP ABC, Fokus TV
- MUX-2 – Polsat, TVN, TV 4, TV 6, TV Puls, TV Puls 2, TVN 7, Super Polsat,
- MUX-3 – TVP 1 HD, TVP 2 HD, TVP Info, TVP 3, TVP Sport HD, TVP Historia
- MUX-8 – Nowa TV, Metro, Zoom TV, WP, TVP Rozrywka, TVP Kultura HD oraz kanały HbbTV - TVP eSzkoła, TVP Kultura 2, Legia Warszawa i Emitel
Telewizja naziemna: antena wewnętrzna (pokojowa)
Aby odbierać sygnał naziemnej telewizji cyfrowej, niezbędna jest antena DVB-T. Jeśli nadajnik zlokalizowany jest blisko domu, do odbioru wystarczy antena pokojowa. Są to małe urządzenia, składające się z podstawki oraz siatki, prętów teleskopowych lub płaskiego panelu zamkniętego w obudowie wykonanej z tworzywa sztucznego. Anteny tego typu są estetyczne. Charakteryzują się wzornictwem pasującym do nowoczesnego wystroju wnętrz, można je ustawiać zarówno w pozycji pionowej jak i poziomej.
Przeczytaj też:
Abonament RTV: ile wynosi, jakie są zwolnienia, jakie kary za brak opłat?
Antena pokojowa nie wymaga skomplikowanej instalacji, z jej uruchomieniem powinien poradzić sobie każdy. Wystarczy ustawić urządzenie w dogodnym miejscu (blisko okna, np. na parapecie), podłączyć do telewizora, a dodatkowy wbudowany wzmacniacz zasilić z gniazdka sieci elektrycznej 230V. Wskazane jest, aby antena wewnętrzna była wyposażona w filtr LTE, który zabezpiecza przed zakłóceniami pochodzącymi z sieci telefonii komórkowej. Anteny pokojowe stosuje się najczęściej w miastach, gdzie odległość od nadajnika nie jest większa niż 10 km.
Polecany artykuł:
Telewizja naziemna: antena zewnętrzna
Gdy miejsce naszego zamieszkania jest znacznie oddalone od nadajnika (od 10 do 50 km), a sygnał jest słabszy, niezbędna będzie antena zewnętrzna, która zapewni niezakłócony odbiór telewizji naziemnej podczas zmiennych warunków atmosferycznych. Trzeba je niestety montować na wysokości (balkon, dach lub elewacja budynku). Wymaga to już pewnych umiejętności, wykorzystania narzędzi oraz przeprowadzenia znacznie dłuższego kabla koncentrycznego. Antena zewnętrzna jest większa od pokojowej i składa się w wielu elementów, które zazwyczaj trzeba samodzielnie zmontować. Wykonana jest najczęściej z aluminium, stali ocynkowanej galwanicznie i tworzywa ABS.
Ze względu na budowę najczęściej spotykamy anteny siatkowe oraz anteny kierunkowe. Szerokokątne anteny siatkowe zajmują niewiele miejsca i nie wymagają dużej precyzji podczas ustawiania. Sprawdzają się, gdy odległość od nadajnika nie przekracza 30 km.
W przypadku dużych odległości od nadajnika (nawet powyżej 50 km) najlepszy obraz zapewniają anteny kierunkowe. Zbudowane są z jednego lub kilku ramion. W przypadku anten zewnętrznych, przydatnym może się również okazać dodatkowy filtr LTE, który eliminuje zakłócenia z sieci komórkowych.
Anteny zewnętrzne dzielimy ponadto na pasywne (niewyposażone w przedwzmacniacz) oraz aktywne (z wbudowanym wzmacniaczem sygnału). Wybór modelu aktywnego jest wskazany, gdy telewizor połączony jest z anteną długim kablem koncentrycznym powodującym duże straty jakości sygnału. Ponadto przedwzmacniacz może poprawić odbiór w przypadku domu położonego w lesie, gdzie korony drzew utrudniają dotarcie sygnału do anteny, lub gdy korzystamy z kilku telewizorów i poziom sygnału w instalacji jest osłabiony.
Wzmacnianie anteny pasywnej
Innym rozwiązaniem na poprawienie jakości sygnału z anteny pasywnej jest zakup oddzielnego wzmacniacza. Urządzenie to instaluje się w pokoju, podłącza się do zasilania, do jego wejścia wtykamy kabel koncentryczny biegnący od anteny, wyjście natomiast łączymy drugim odcinkiem przewodu z telewizorem.
Naziemna telewizja cyfrowa: dobry kabel koncentryczny
Rozprowadzając instalację antenową należy zastosować dobrej jakości przewody koncentryczne oraz przeznaczone do tego celu złączki. Nawet najlepsza antena nie zapewni dobrego odbioru naziemnej telewizji jeśli zastosujemy niskiej jakości przewód. Kable do użytku wewnątrz pomieszczeń mają płaszcz zewnętrzny wykonany z tworzywa PVC, przewody przeznaczona na zewnątrz izolowane są tworzywem PE z dodatkową żelową warstwą ochronną.
Wewnątrz kabla znajdują się dwa elementy chroniące sygnał przed zakłóceniami. Pierwszym jest ekran (folia) wykonana z aluminium lub miedzi, służąca do odizolowania sygnału płynącego wewnątrz przewodu. Drugim elementem ochronnym jest oplot (siatka). Wykonany jest również z miedzi lub aluminium. Im większa jest gęstość oplotu, tym lepsza jest ochrona przed zakłóceniami. Kable antenowe o najlepszych parametrach zbudowane są z czterech warstw ochronnych: dwie oplotu i dwie folii (quadshield).
Elementem przesyłającym sygnał telewizyjny jest rdzeń (żyła), umieszczona wewnątrz warstwy tworzywa sztucznego zwanej dialektrykiem. Od rodzaju i grubości rdzenia zależy jakość odbieranych kanałów TV. Rdzeń kabla koncentrycznego wykonywany jest ze stali miedziowanej lub czystej miedzi (o lepszych właściwościach przewodzących). Istotna jest tu średnica żyły, która powinna wynosić 1 mm lub więcej.
Kupując kabel koncentryczny szukajmy takiego o jak najwyższej szczelności elektromagnetycznej. Na rynku dostępne są przewody w kilku klasach ekranowania od C (najgorsza), poprzez B, A, A+, do A++ (najlepsza). Do wyboru są przewody twinshield (dwuwarstwowe: folia+oplot), trishield (trójwarstwowe: folia+oplot+folia) oraz najlepsze quadshield (czterowarstwowe: oplot+folia+oplot+folia). Przewody antenowe sprzedawane są na metry. Zanim dokonamy zakupu należy zmierzyć trasę, po jakiej przebiegać będzie kabel od anteny do telewizora i oszacować, jak długi przewód będzie nam potrzebny.
Naziemna telewizja cyfrowa: prowadzenie kabla i montaż anteny
W przypadku wewnętrznej, tzw. pokojowej anteny DVB-T, montaż nie stanowi żadnego problemu. Urządzenie po rozpakowaniu ustawiamy w dogodnym miejscu, najlepiej przy oknie i podłączamy do telewizora. Gdy natomiast zdecydujemy się na antenę zewnętrzną, w pierwszej kolejności należy zapoznać się z instrukcja jej montażu oraz zaopatrzyć się w niezbędne narzędzia - wiertarkę, kombinerki, klucze płaskie oraz taśmę izolacyjną. Gdy wiesz już, z której strony świata dobiega najmocniejszy sygnał, wybierz miejsce usytuowane w jak najwyższym punkcie - na balkonie, dachu lub na ścianie szczytowej poddasza. Tak wywierć otwory montażowe i przytwierdź uchwyt anteny. Upewnij się, że w linii między najbliższym nadajnikiem a instalowaną anteną nie ma przeszkód takich jak np. drzewa. Aby rozwiązać ten problem, antenę można wynieść do góry stosując do tego maszt przedłużający, wykonany np. z solidnej rurki. Dokręć śruby obejmy mocującej antenę do uchwytu, pozostawiając lekki luz w celu regulacji i ustaw antenę poziomo w kierunku nadajnika, korzystając z informacji znalezionych za pomocą aplikacji w smartfonie. Następny etap to ułożenie przewodu antenowego. Kabel koncentryczny powinien być poprowadzony od telewizora do anteny jak najkrótszą drogą, bez niepotrzebnych załamań i gięcia. Najlepiej aby był to kabel w czarnej osłonie, przeznaczony do instalacji zewnętrznych, odporny na wilgoć, zmiany temperatury i promieniowanie UV.
Gdy przeprowadzisz i zamocujesz kabel, zdejmij izolację z jego końcówki, podłącz żyłę oraz oplot bezpośrednio do anteny lub wykonaj połączenie za pośrednictwem złącza typu F. Na drugim końcu musisz zainstalować wtyk TV pozwalający podłączyć kabel do telewizora. Jeśli posiadasz większa liczbę odbiorników TV, niezbędny będzie tzw. splitter, który pozwoli rozdzielić sygnał płynący z anteny i doprowadzić go osobnymi przewodami do wszystkich telewizorów.
Autor: Gettyimages
W którą stronę skierować antenę?
Teoretycznie, w celu precyzyjnego ustawienia anteny potrzebny jest profesjonalny miernik. Istnieją jednak skutecznie metody, które warto wypróbować zanim wezwiemy fachowca. Przy telewizji naziemnej, ustawianie anteny nie musi być aż tak precyzyjne jak w przypadku talerzy satelitarnych. Najprostszym sposobem ustawienia anteny jest wykonanie rekonesansu sąsiedzkiego. Trzeba po prostu sprawdzić, w jakim kierunku ustawione są inne anteny w sąsiedztwie i w ten sam sposób ukierunkować własną. Aby zrobić to bardziej precyzyjnie można posłużyć się smartfonem, na którym instalujemy specjalna aplikację mobilną np. DVB-T Finder, Dobierz antenę DVB-T lub EmiMaps. Podpowie ona, gdzie w okolicy znajduje się najmocniejsze źródło sygnału, jaka jest odległość i położenie nadajnika względem naszej pozycji, jakie są dostępne kanały telewizyjne, na jakich częstotliwościach nadają oraz w którą stronę skierować antenę, aby odbiór był jak najlepszy.
Naziemna telewizja: programowanie telewizora, regulacja anteny i dostrajanie sygnału
Po rozprowadzeniu przewodów, prawidłowym wykonaniu połączeń, zamontowaniu wtyku TV na końcówkę przewodu koncentrycznego, podłączeniu go do telewizora oraz zainstalowaniu i wstępnym ustawieniu anteny, można przejść do ostatniej fazy, jaką jest programowanie telewizora. Na początek warto jest skorzystać z funkcji strojenia automatycznego. Gdy zaobserwujemy, że liczba znalezionych kanałów jest mniejsza, niż teoretycznie dostępna na naszym terenie, możemy użyć funkcji strojenia ręcznego. W tym celu znowu przydatną będzie aplikacja na smartfonie, która podpowie dokładne częstotliwości nadawania kanałów na poszczególnych multipleksach. Strojenie ręczne pozwoli znaleźć wszystkie dostępne na naszym terenie kanały, także te o słabszej mocy sygnału, pominięte podczas strojenia automatycznego.
Na tym etapie warto jest poprosić o pomoc drugą osobę, która po przeprowadzeniu strojenia będzie obserwowała obraz w czasie, gdy ty będziesz delikatnie poruszał anteną o kilka milimetrów w lewo i w prawo od skrajnego do skrajnego jej położenia, za każdym razem odczekując chwilę na reakcję odbiornika telewizyjnego. W ten sposób metodą prób i błędów można precyzyjnie dostroić jakość obrazu. Po wyregulowaniu dokręć mocno śruby mocujące obejmę i upewnij się, że cała konstrukcja jest stabilna i trzyma się solidnie.
Standard DVB-T2 i sieć 5G
Uruchomienie technologii DVB-T2 pozwoli przyspieszyć prace nad wprowadzeniem w Polsce dostępu do szerokopasmowego internetu za pośrednictwem sieci 5G. Stanie się tak, ponieważ zwolni się część pasma wykorzystywanego obecnie przez sygnał DVB-T. Umożliwi to operatorom telefonii cyfrowej wprowadzenie nadajników 5G o dużym zasięgu. W efekcie szybki internet bezprzewodowy będzie dostępny na znacznie większym obszarze naszego kraju.
