Wybieramy ościeżnice do drzwi wewnętrznych. Jakie są rodzaje ościeżnicy i jak prawidłowo zamontować ościeżnicę?
Ościeżnica jest niezbędnym elementem, bo bez niej nie da się osadzić skrzydła drzwiowego w ścianie. Do wyboru jest wiele typów ościeżnic, różniących się nie tylko stylem, ale również sposobem montażu. Odpowiednio dobrana podkreśli charakter drzwi, może też być istotnym detalem aranżacji wnętrza.
Autor: VOSTER
Popularne skrzydła z przylgą po zamknięciu znajdują się w innej płaszczyźnie niż ościeżnica i mają widoczne zawiasy. Ich kolor można dopasować do koloru klamki, a nawet do elementów wystroju wnętrza
Spis treści
- Ościeżnice do drzwi wewnętrznych poprawiają nie tylko wygląd
- Jakie są rodzaje ościeżnicy?
- Ościeżnice stałe
- Ościeżnice regulowane
- Ościeżnice ukryte
- Ościeżnice bezprzylgowe czy przylgowe?
- Ościeżnice metalowe, a może ościeżnice drewniane?
- Akcesoria wykończeniowe. Jak wykończyć ościeżnicę?
- Montaż ościeżnicy. Jak prawidłowo zamontować ościeżnicę?
Ościeżnice do drzwi wewnętrznych poprawiają nie tylko wygląd
Podczas wyboru drzwi wewnętrznych bardzo często skupiamy uwagę jedynie na skrzydle – jego kolorze, wzorze, przeszkleniach – czyli cechach estetycznych. Żeby jednak uzyskać oczekiwany efekt wizualny, trzeba jeszcze dobrać odpowiednią ościeżnicę: typ, materiał i sposób jej wykończenia.
Ościeżnica ma również inne ważne zadanie – odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie drzwi: utrzymuje skrzydło we właściwej pozycji, a po jego zamknięciu stanowi dodatkowe uszczelnienie, co znacząco wpływa na akustykę.
Jakie są rodzaje ościeżnicy?
Mimo że drzwi nie spełnią swojej funkcji bez ościeżnicy, przeważnie skrzydła i ościeżnice są oferowane w sprzedaży oddzielnie. I jak łatwo się domyśleć, nie wszystko można ze sobą skompletować. Na wybór rodzaju ościeżnicy mają wpływ względy techniczne, czyli grubość ściany, w której będą osadzane drzwi, położenie otworu drzwiowego (bliskość sąsiednich ścian, elementów stałej zabudowy), a także sposób wykończenia krawędzi skrzydła drzwiowego (proste, przylgowe).
Oferta rynkowa obejmuje ościeżnice stałe, regulowane i ukryte, a wśród nich rozwiązania przylgowe i bezprzylgowe. Ogólna zasada budowy ościeżnicy nie jest skomplikowana – składa się ona z dwóch elementów pionowych (stojaki) oraz dwóch poziomych (górna belka nadprożowa oraz dolna, tak zwany ślepy próg). Elementy pionowe są przystosowane do montażu zawiasów (w zależności od modelu drzwi są to dwa lub trzy okucia).
Autor: PORTA KMI POLAND
Ościeżnica stała
Ościeżnice stałe
Są też nazywane ościeżnicami blokowymi. To klasyczne rozwiązanie, które nadaje się zarówno do tradycyjnie, jak i nowocześnie urządzonych wnętrz. Rama jest dość wąska, nie ma opasek – do maskowania łączeń ze ścianą wykorzystuje się listwy ozdobne (z jednej strony są to przeważnie listwy opaskowe, a z drugiej – ćwierćwałki). Ponieważ ościeżnice stałe mają określone wymiary, bez możliwości regulacji ich elementów, ściany powinny być idealnie równe. Montuje się je w ścianach o grubości od 6 do 10 cm. Sprawdzą się w pomieszczeniach o niewielkim metrażu oraz tam, gdzie otwór drzwiowy znajduje się blisko narożnika.
Ościeżnice regulowane
Dzięki swej budowie – z jednej strony mają element stały, a z drugiej regulowany (zakres regulacji jest określony przez producenta i wynosi zazwyczaj około 2 cm) – mogą objąć mur o grubości od 7,5 do nawet 50 cm. Sprawdzą się tam, gdzie ściany mają nietypową grubość bądź nie trzymają swoich wymiarów. W porównaniu z ościeżnicami stałymi są więc mniej wymagające w trakcie montażu. Są jednak od nich masywniejsze, co powoduje pewne ograniczenia techniczne w ich stosowaniu w otworach na styku ścian prostopadłych, gdzie nie zmieszczą się opaski maskujące.
Rodzajem ościeżnic regulowanych są tak zwane ościeżnice renowacyjne. Są to opaski nakładane bezpośrednio na stare ościeżnice – nie wymagają ani demontażu, ani wymiany skrzydeł (można je stosować do drzwi rozwieranych, przesuwnych i składanych, o wymiarach zgodnych z normą). Przy wyborze tego rozwiązania należy mieć na uwadze to, że zmniejszą się wymiary w świetle otworu: szerokość o blisko 2,8 cm, a wysokość mniej więcej o 1,4 cm.
- Przeczytaj: Wymiana drzwi wewnętrznych podczas remontu. Czy można wymienić drzwi wewnętrzne bez wymiany ościeżnicy?
Ościeżnice ukryte
Ich rama nie tworzy opaski wokół skrzydła drzwiowego, lecz jest schowana w ścianie i osłonięta warstwą tynku lub okładziną z płyt g-k. Konstrukcję ościeżnicy widać dopiero po otwarciu drzwi. W niektórych modelach montuje się specjalne wkładki dekoracyjne, a ich wykończenie można dobrać do skrzydła (na przykład jego koloru).
Dostępne na rynku rozwiązania umożliwiają montaż ościeżnicy ukrytej w ścianach o grubości od 5,2 do 52 cm. Jednak o jej instalacji inwestor powinien pomyśleć najlepiej już na etapie budowy domu, ponieważ wymaga to odpowiedniego przygotowania ścian. Ponadto w odróżnieniu od tradycyjnych rozwiązań montuje się ją przed ułożeniem podłogi.
Od pewnego czasu na rynku wnętrzarskim wyraźnym trendem są kreatywne eksperymenty. Zamawiając drzwi wewnętrzne, można skonfigurować je odpowiednio do swoich potrzeb. Interesującym rozwiązaniem jest dobranie skrzydła w innym kolorze niż ościeżnica. Tak jak odpowiednia oprawa obrazu pozwala wyeksponować prezentowane dzieło, tak tutaj kontrastująca ościeżnica znacząco uwypukla jakość wykończenia skrzydła, jego barwę i fakturę. Idealnym przykładem takiego zestawienia są drzwi w stylu loftowym, w których skrzydło wykończone okleiną z efektem 3D (do złudzenia przypomina naturalne drewno) jest osadzone w czarnej ościeżnicy stalowej. Możliwości niebanalnych zestawień jest oczywiście znacznie więcej!
Ościeżnice bezprzylgowe czy przylgowe?
Ościeżnicę trzeba zgrać z rodzajem skrzydła drzwiowego. Gdy decydujemy się na tradycyjne skrzydło z przylgą, wtedy należy dobrać też ościeżnicę z przylgą. W drzwiach o tej konstrukcji skrzydło i ościeżnica mają na swoich krawędziach wyfrezowany uskok – przylgę (felc). Podczas zamykania skrzydło częściowo wchodzi w ościeżnicę, dzięki czemu oba elementy dobrze do siebie przylegają.
W rozwiązaniu bezprzylgowym skrzydło ma prostą krawędź i po zamknięciu w całości chowa się w ościeżnicy i tworzy z nią jedną płaszczyznę. Aby zachować możliwość swobodnego otwierania i zamykania, skrzydło nie może ściśle przylegać do ościeżnicy i na obwodzie widać wąską szczelinę. Skrzydła bezprzylgowe są także montowane w ościeżnicach ukrytych.
Aby w pełni wykorzystać zalety rozwiązań bezprzylgowych i uzyskać efekt minimalizmu, najczęściej stosuje się w nich zawiasy ukryte. Część zawiasu wpuszcza się w bok ościeżnicy, a część w skrzydło, dzięki czemu chowają się w grubości skrzydła i ościeżnicy w momencie zamykania drzwi.
W przypadku zestawu z ościeżnicą ukrytą zawiasy umożliwiają otwarcie drzwi nawet pod kątem 180°.
- Dowiedz się więcej: Okna i zewnętrzne drzwi antywłamaniowe. Bezpieczny dom z bezpieczną stolarką
Ościeżnice metalowe, a może ościeżnice drewniane?
Ościeżnice regulowane i stałe, w wersjach przylgowych i bezprzylgowych, mogą być wykonane z materiałów drewnopochodnych, drewna lub metalu. Największą popularnością cieszą się te z MDF-u i – podobnie jak skrzydła drzwiowe – są one dostępne w wielu opcjach wykończenia. Mogą być malowane, okleinowane bądź pokryte płytami HDF, gładkie albo z wyraźną strukturą.
Ościeżnice drewniane są zwykle robione z takiego materiału, jaki jest wykorzystany do budowy ramy skrzydła – drewna litego lub klejonego warstwowo. Oferowane są jako produkty surowe do samodzielnego wykończenia lub jako gotowe wyroby. Mogą być lakierowane, olejowane lub malowane na dowolny kolor.
Mniejszą popularność zyskały ościeżnice metalowe, choć te we współczesnej wersji bywają bardzo eleganckie. Przykładem może być ościeżnica, której połączenia są spawane, a następnie szlifowane, dzięki czemu stają się niewidoczne. Ościeżnice metalowe są produkowane przeważnie z blachy stalowej ocynkowanej (co zapobiega ich korozji) lub nierdzewnej szczotkowanej, zwykle o grubości 1,2-1,5 mm. Odpowiednie zabezpieczenie powierzchni pozwala na stosowanie ich w pomieszczeniach narażonych na zwiększoną wilgotność lub zmianę temperatury. Charakteryzują się wysoką wytrzymałością mechaniczną i trwałością. Mogą być malowane proszkowo lub okleinowane, a ich powierzchnia – matowa, gładka lub strukturalna. Do produkcji ościeżnic krytych wykorzystuje się również anodowane aluminium – malowane bądź przygotowane do wykończenia.
Akcesoria wykończeniowe. Jak wykończyć ościeżnicę?
Umożliwiają zamaskowanie przestrzeni między ościeżnicą a ścianą, zakrywając piankę montażową. W komplecie z ościeżnicą regulowaną są dostarczane listwy drzwiowe. W przypadku ościeżnicy stałej trzeba je dokupić. Listwy wykończeniowe podobnie jak ościeżnice mają różne kształty i wykończenia. Mogą być bardziej geometryczne bądź zaokrąglone, mieć różnorodne zdobienia oraz wymiary. W narożach łączy się je pod kątem 45 lub 90°. Listwy maskujące przeważnie dobiera się do materiału, z którego są wykonane skrzydła i ościeżnica. Dostępne są więc elementy drewniane i z płyt MDF, a oferowane wykończenie zwykle jest dopasowane do drzwi z danej kolekcji – od malowanych po okleiny imitujące naturalne i sztuczne materiały.
Do ościeżnicy stałej można dobrać: listwy płaskie, ozdobne (frezowane, retro), półokrągłe i ćwierćwałki. Listwy płaskie są oferowane w kompletach przeznaczonych do danych drzwi – do łączenia pod kątem prostym, a listwy półokrągłe – do łączenia pod kątem 45°. Gdy decydujemy się na listwy płaskie, ale chcemy je połączyć pod kątem 45°, zamiast gotowego kompletu powinniśmy zakupić trzy pojedyncze listwy o tej samej grubości.
Ościeżnice można też podwyższyć, wybierając koronę dekoracyjną bądź nadstawkę. Koronę montuje się nad górną belką ościeżnicy. Jest oferowana zwykle z listwą nakładkową na ościeżnicę. Korony przeważnie są elementami bogato zdobionymi, frezowanymi. Mogą przypominać ornamenty charakterystyczne dla greckiej architektury, dlatego wykorzystywane są we wnętrzach stylizowanych – vintage, glamour czy eklektycznych. Innym elementem pozwalającym zmienić charakter drzwi są nadstawki, które optycznie wydłużają skrzydła. Ich wysokość można dopasować indywidualnie – zwykle są oferowane od 20 do 100 cm. Wykonuje się je z drewna lub płyt drewnopochodnych i wykańcza tak samo jak drzwi – mogą być lakierowane, olejowane, okleinowane, laminowane, fornirowane lub malowane.
Montaż ościeżnicy. Jak prawidłowo zamontować ościeżnicę?
Od rodzaju wybranej ościeżnicy zależy, na jakim etapach wykończenia pomieszczeń należy ją zamontować. Jeśli skrzydła mają być osadzone w ościeżnicach ukrytych, to należy wstawić je przed ułożeniem podłóg i wykończeniem ścian. Do montażu w ścianie murowanej używa się kotew dostarczonych wraz z ościeżnicą. W przypadku ścian otynkowanych do krawędzi otworu drzwiowego trzeba skuć kilkumilimetrową warstwę tynku, żeby zrobić miejsce na aluminiowy profil ościeżnicy. Odpowiednie zlicowanie powierzchni jest niezwykle istotne – nieestetyczne wybrzuszenia i niestaranne wykonanie będą bardzo widoczne. Szczelinę między profilem a murem wypełnia się pianą dwukomponentową. Po całkowitym związaniu piany ościeżnicę wykańcza się warstwą tynku wzmocnionego siatką.
Osadzając ościeżnicę ukrytą w ścianie szkieletowej, przykręca się ją do profili stanowiących konstrukcję przegrody, a szczelinę między nimi wypełnia pianką. Wykańczając ściany płytami gipsowo-kartonowymi, nasuwa się je na profil ościeżnicy.
W przypadku ościeżnic stałych lub regulowanych do prac montażowych przystępuje się po ułożeniu podłogi i pomalowaniu ścian. Jeżeli ościeżnica nie jest dostarczona w całości, trzeba dokładnie połączyć jej elementy, czyli belki pionowe z górną, za pomocą wkrętów lub specjalnych łączników. Ościeżnica stała wymaga odpowiedniego przygotowania otworu – musi być równy, bez luźnych fragmentów i ubytków.
W ścianie należy wywiercić otwory (w ościeżnicy są przygotowane fabrycznie i przenosi się je w odpowiednie miejsce na murze), do których będą wkręcane kołki rozporowe. Skręconą ościeżnicę wstawia się w otwór drzwiowy, unieruchamia za pomocą klinów (w górnych narożnikach) lub specjalnych uchwytów montażowych, a następnie lekko dokręca. Niezbędne jest dokładne sprawdzenie pionu i poziomu oraz skorygowanie położenia ramy. Dopiero wtedy można założyć skrzydło drzwiowe i sprawdzić, czy prawidłowo się otwiera i zamyka. Jeżeli ościeżnica nie wymaga już regulacji, należy ściągnąć skrzydło, zabezpieczyć ją, a między słupki wstawić regulowane rozpórki, które ją usztywnią na czas wypełniania szczeliny między murem a ościeżnicą niskoprężną pianką montażową. Po całkowitym związaniu piany usuwa się jej nadmiar, demontuje rozwórki i można przystąpić do montażu elementów maskujących (listew, ćwierćwałków itd.).
Pierwszy etap montażu ościeżnicy regulowanej wygląda podobnie. Ale po usunięciu rozwórek wstawia się element regulowany. Najpierw należy go przystosować do grubości muru, w którym jest montowana ościeżnica, czyli odpowiednio przyciąć (fragmenty do odcięcia zwykle są zaznaczone fabrycznie) i wywiercić w nim otwory montażowe. Następnie łączy się go z listwami maskującymi (pionowymi i poziomą), wkłada w przymocowaną wcześniej ościeżnicę stałą i do niej przykręca.
Autor: VOSTER
Popularne skrzydła z przylgą po zamknięciu znajdują się w innej płaszczyźnie niż ościeżnica i mają widoczne zawiasy. Ich kolor można dopasować do koloru klamki, a nawet do elementów wystroju wnętrza
