Spis treści
Podczas montażu płyt i eksploatacji pomieszczeń wykończonych systemami suchej zabudowy zdarzają się mechaniczne uszkodzenia ich powierzchni. Mogą to być wgniecenia, dziury, rysy lub pęknięcia na styku łączonych płyt g-k albo na styku suchej zabudowy ze ścianą murowaną czy stropem. Zazwyczaj można je łatwo naprawić.
Zadry z kartonu
Ich przyczyną jest najczęściej tak zwane przestrzelenie wkręta, którym przytwierdza się płytę. Nie natrafia on na profil konstrukcji. Taki wkręt trzeba usunąć z płyty. Podczas wykręcania go podnosi się przy tym jej warstwa wierzchnia, czyli karton, i powstaje zadra.
Naprawa takiego zniszczenia polega na wciśnięciu zadry z kartonu do środka płyty, na przykład za pomocą niezatemperowanej części ołówka stolarskiego. Na powstałe wgłębienie nakłada się dwie warstwy masy szpachlowej i szlifuje drobnym papierem ściernym.
Wgniecenia
Naprawę niewielkich wgnieceń wykonuje się, nakładając dwie warstwy masy szpachlowej lub więcej do momentu zrównania z powierzchnią płyty. Konieczne jest też przeszlifowanie tego miejsca drobnym papierem ściernym.
Przed przystąpieniem do pracy należy sprawdzić, czy w miejscu wgniecenia karton okalający gips nie odkleił się lub czy rdzeń gipsowy pod kartonem nie jest skruszony. Odklejony karton należy usunąć nożykiem (nie uszkadzając rdzenia gipsowego). Po ułożeniu pierwszej warstwy masy szpachlowej i jej wyschnięciu nakłada się drugą warstwę z wklejonym wzmocnieniem na przykład z flizeliny.
Jeśli rdzeń gipsowy pod kartonem jest skruszony, to trzeba go przed szpachlowaniem usunąć wraz z kartonem. Jeżeli uszkodzenie ma średnicę powyżej 3 cm, możemy zastosować zestaw naprawczy lub wymienić fragment uszkodzonej płyty. Zestaw naprawczy składa się z siatki połączonej z aluminiową perforowaną płytką o wymiarach 15 x 15 cm. Płytka wraz z okalającą ją siatką jest pokryta klejem, dzięki któremu łatwo przykleimy ją do płyty. Naprawa polega na zdjęciu papieru ochronnego z zestawu, przyklejeniu siatki wraz z płytką w miejscu uszkodzenia, pokryciu całości minimum dwiema warstwami masy szpachlowej i wyszlifowaniu.
- Zobacz: Dlaczego ściana się poci? Jaki jest powód pocenia się ścian? Co zrobić, gdy ściana jest mokra?
Dziury w ścianach gipsowo-kartonowych
W przypadku małych otworów lub miejsc po wierceniu (średnica do 2-3 cm) trzeba – w miarę możliwości – wyrównać krawędzie nożykiem. Karton przy krawędziach otworu powinien być wciśnięty do środka. Otwór wypełniamy konstrukcyjną masą szpachlową i pozostawiamy do wyschnięcia. Podczas kolejnego nakładania masy szpachlowej należy wkleić wzmocnienie (flizelinę). Po jej wyschnięciu trzeba ją przeszlifować drobnym papierem ściernym.
Naprawa dużych otworów jest trudniejsza. Jeśli dziura ma kształt nieregularny, należy ją sprowadzić do kształtu regularnego (kwadratu lub prostokąta), co ułatwia naprawę. Wokół miejsca uszkodzenia powierzchni rysujemy kwadrat lub prostokąt większy od samego uszkodzenia. Powinien on być na tyle duży, aby łatwo można było przez niego przełożyć kawałki łat drewnianych lub profili metalowych. Następnie wycinamy regularny otwór. Jego krawędzie trzeba sfazować na przykład nożem do płyt g-k. Dwa lub trzy kawałki łat drewnianych (w zależności od wielkości otworu) o długości większej od otworu o minimum 20 cm wsuwamy przez otwór i przykręcamy do płyty gipsowej. Możemy zastosować również profile do suchej zabudowy. Podczas przykręcania ustawiamy je tak, aby połowa szerokości łaty zachodziła na otwór. Docinamy fragment płyty g-k równy wielkości otworu i „wstawkę” przykręcamy do zamocowanych łat. Wstawka również powinna mieć fazowane krawędzie. Powstałe w ten sposób łączenie krawędzi płyt należy oczyścić z kurzu i zagruntować, a następnie wyszpachlować, nie zapominając o zabezpieczeniu łączenia krawędzi taśmą wzmacniającą.
Pęknięcia na łączeniu płyt g-k
W przypadku pojawienia się takich pęknięć, należy najpierw określić przyczynę ich powstania i ją wyeliminować, a następnie przystąpić do naprawy. Zaczyna się od usunięcia luźnych kawałków starej masy szpachlowej. Wykonuje się to przez nacięcie w kształcie V wzdłuż pęknięcia. Miejsce to należy oczyścić i odkurzyć z resztek pyłu, a następnie zagruntować.
Kolejne czynności polegają na wypełnieniu spoiny V konstrukcyjną masą szpachlową do poziomu powierzchni płyt g-k i pozostawieniu jej do wyschnięcia. Następnie miejsce to pokrywa się kolejną warstwą masy szpachlowej z równoczesnym wtopieniem taśmy wzmacniającej, na przykład flizeliny lub taśmy papierowej.
Na spoinie układa się jeszcze jedną warstwę masy szpachlowej, a po jej wyschnięciu szlifuje się ją drobnym papierem ściernym. Ostatnią warstwę masy powinno się nakładać szeroko – 20-30 cm po każdej stronie od środka nacięcia V, dzięki czemu zdołamy zamaskować naprawę.
Nie wolno wklejać taśmy wzmacniającej połową powierzchni na płytę g-k, a połową na ścianę murowaną.
Pęknięcia na łączeniu płyt g-k i ścian murowanych
Główną przyczyną powstania większości rys na łączeniu płyt gipsowych ze ścianami murowanymi jest niezastosowanie łączenia ślizgowego. Naprawa polega na umieszczeniu między ścianami taśmy przekładkowej. Jeśli pojawi się pęknięcie, należy wyciąć spoinę w miejscu łączenia, oczyścić ją z resztek pyłu i zagruntować. Między płytę a ścianę wkleja się taśmę przekładkową, a następnie wypełnia masą szpachlową i pozostawia do wyschnięcia. Podczas nakładania kolejnej warstwy masy trzeba wkleić taśmę wzmacniającą na krawędzi płyty gipsowej i również pozostawić do wyschnięcia. Całość wygładza się jeszcze jedną warstwą masy i szlifuje drobnym papierem ściernym, a na koniec odcina wystającą część taśmy przekładkowej.
Taką naprawę można przeprowadzić tylko, jeśli bezpośrednio za płytą nie ma folii paroizolacyjnej. W przeciwnym razie może dojść do jej uszkodzenia podczas nacinania spoiny. Jeżeli folia jest za płytą, to nacięcie powinno być płytsze – mniej więcej do połowy grubości płyty. W tym przypadku nie wkleja się taśmy przekładkowej, a jedynie taśmę wzmacniającą na powierzchnię płyty. 
