Elastyczny beton architektoniczny: lekkie okładziny z betonu GRC

Lekkie i cienkie okładziny ze zmodyfikowanego betonu architektonicznego GRC (glass fibre reinforced concrete) pozwalają nadać elewacji niepowtarzalny, industrialny wygląd, a wnętrzom – nowoczesny charakter. Dają się wyginać, a nawet zwijać w rolkę, co znacznie ułatwia i przyspiesza ich montaż. To doskonała alternatywa dla grubych i ciężkich płyt betonowych.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Autor: KOSBUD

Duże arkusze układa się pionowo, rozwijając je z rolki. Aby równo je nakleić i dobrze docisnąć do podłoża potrzebne są dwie osoby

Składniki betonu architektonicznego GRC to oczywiście piasek, cement i woda. Ale poza nimi są jeszcze odpowiednio dobrane domieszki uplastyczniające, polimery (elastomery), barwniki oraz zbrojenie rozproszone w postaci włókien szklanych lub polipropylenowych, dzięki którym wyroby są elastyczne i wytrzymałe. Niektórzy producenci stosują podwójne zbrojenie betonu elastycznego siatką z włókna szklanego zatopioną w dwóch warstwach polimeru. Proporcje i sposób dozowania składników to efekt udoskonalania własnych, często opatentowanych przez poszczególnych producentów receptur. Beton GRC jest sprzedawany w postaci elastycznych płyt, paneli bądź dużych arkuszy. Zazwyczaj jest wytwarzany ręcznie przez doświadczonych rzemieślników.

Wymiary okładzin z betonu elastycznego

To one zdecydują o efekcie, jaki osiągniemy. Gdy chcemy, by ściana wyglądała jak monolityczna konstrukcja betonowa po rozszalowaniu bądź wielkowymiarowe płyty betonowe, wybieramy duże arkusze lub panele z betonu elastycznego. Elementy o mniejszych wymiarach będą wyglądały jak płyty betonowe.

Szerokość wyrobów z betonu elastycznego nie przekracza 120 cm, a największe z nich mają długość 300 cm (są też 290 cm, a nawet 305 cm, lecz szerokości 115 cm). Mniejsze elementy są dostępne w wielu formatach: płyty kwadratowe o boku 30, 60 i 115 cm, a także prostokątne 30 x 60 cm, 50 x 100 cm, 55 x 115 cm, 60 x 120 cm oraz 80 x 120.

Beton elastyczny można łatwo przycinać ręcznie (nożem tapicerskim lub piłą tarczową), co ułatwia dowolne rozplanowanie i dokładne dopasowanie elementów na ścianie. W razie potrzeby krawędzie wyrównuje się papierem ściernym granulacji 80 lub 100. Niektórzy producenci oferują usługę przycięcia płyt według zamówienia do niestandardowych wymiarów – najmniejsza szerokość elementu to 5 cm.

W odróżnieniu od typowych płyt betonowych, które mają grubość kilku centymetrów, elementy z betonu elastycznego zwykle mają grubość 5-6 mm (niektóre przeznaczone do montażu na zewnątrz – 8 mm).

Kolory okładzin z betonu elastycznego

Do wyboru są okładziny z betonu elastycznego w kilku kolorach zbliżonych do naturalnych odcieni betonu:

• jasno- lub ciemnoszarym,
• grafitowym bądź antracytowym,
• białym.

Na zamówienie są oferowane barwy specjalne: miedziana, srebrna, czarna perłowa czy rdzawa (Flexartbeton). Ponieważ do produkcji wykorzystuje się składniki naturalne (m.in. cement), kolory w poszczególnych partiach produkcyjnych elastycznego betonu mogą się różnić. Podobnie jak na betonie monolitycznym na powierzchni betonu elastycznego są charakterystyczne przebarwienia, smugi czy plamy. Mogą również być widoczne włókna używane w procesie produkcji, co nie stanowi wady produktu. Powierzchnia elementów jest gładka lub ma tak zwane kawerny (raki) o różnej wielkości powstające w procesie syntezy chemicznej. Występują one w różnych miejscach i mogą znacznie odbiegać od siebie, zarówno wymiarami, jak i gęstością rozmieszczenia. Niektórzy producenci deklarują, że podczas wytwarzania betonu elastycznego można kontrolować wielkość kawern (małe, średnie i duże), ale ich położenie będzie zawsze przypadkowe. Ponadto okładzina z betonu elastycznego może nieco zmienić tonację kolorystyczną pod wpływem wysychania bądź zastosowanego impregnatu.

Mocowanie okładziny z betonu elastycznego

Dzięki małej wadze elementów i ich elastyczności taki beton montuje się stosunkowo prosto. A dzięki wskazówkom producentów można zrobić to nawet samodzielnie. Niektórzy producenci proponują jednak specjalne szkolenia praktyczne przed rozpoczęciem prac.

Beton elastyczny można przyklejać niemal na każde podłoże - na tynk cementowo-wapienny, beton, płyty gipsowo-kartonowe, OSB, HPL, a także drewno - pod warunkiem że powierzchnia nie ma ubytków, jest czysta i sucha. Betonem elastycznym można również wykańczać systemy ociepleniowe, ale pod warunkiem że warstwa zbrojona siatką została wykonana przynajmniej 3 dni wcześniej. W trakcie prac i wysychania poszczególnych warstw (gruntu, kleju, impregnatu) temperatura podłoża i otoczenia powinna wynosić od 5 do 25^oC.

Sposób przygotowania podłoża powinien odpowiadać zaleceniom producenta. Na przykład przed klejeniem okładzin Stono oraz Greinplast OEA-BA zalecane jest gruntowanie podłoża odpowiednim środkiem. W przypadku okładziny IndustriaStone na podłożach nietypowych lub wymagających podwyższonej wytrzymałości zalecane jest wykonanie warstwy sczepnej z kleju polimerowego. Na podłoża chłonne, np. tynki cementowe, cementowo-wapienne, można zastosować hydroizolację (folię w płynie lub szlam izolacyjny), co ochroni podłoże przed dyfuzją pary wodnej oraz podciąganiem kapilarnym w strefie cokołowej.

Cienkie arkusze betonu elastycznego zazwyczaj mocuje się klejem cementowym wysokoelastycznym (klasy C2T), nakładając go packą zębatą i usuwając natychmiast nadmiar kleju z obrzeży płyty. Można także zastosować klej do kamienia naturalnego, dwuskładnikowy klej poliuretanowy lub montażowy. Zawsze trzeba się stosować do zaleceń producentów zarówno betonu, jak i kleju.

Między kolejno naklejanymi elementami z betonu elastycznego powinno się pozostawić fugę (minimalna szerokość podawana przez producentów to 1-3 mm). Po dociśnięciu okładziny klej wypełniający fugi formuje się wilgotnym pędzelkiem lub szpatułką. Aby zapewnić szczelność okładziny na elewacji i uniemożliwić wnikanie pod nią wody, zaleca się wypełnienie wszystkich spoin. We wnętrzach spoiny można pozostawić niewypełnione.

Dorota Czernek,