Przechowywanie w kuchni: domowa spiżarnia. Planujemy miejsce do przechowywania
Domowa spiżarnia jest idealnym miejscem na przechowywanie produktów spożywczych, sprzętów i naczyń kuchennych oraz innych przedmiotów, które chcielibyśmy usunąć z widoku w kuchni. Podpowiadamy, jak wygodnie zorganizować miejsce do przechowywania.
Wydzielone miejsce na produkty spożywcze znacznie ułatwia utrzymanie porządku w kuchni, jednak aby dobrze spełniało swoją funkcję, powinno być dobrze zaprojektowane. Warto określić swoje oczekiwania. Czy marzysz o pętach kiełbasy zwisających z sufitu, czy zależy ci przede wszystkim na przechowywaniu w spiżarni dużych, nieestetycznych opakowań wody oraz karmy dla zwierząt. W pierwszym przypadku masz do czynienia ze spiżarnią z prawdziwego zdarzenia i będziesz musiał zadbać o specyficzny mikroklimat pozwalający na przetrzymywanie wędlin, warzyw i owoców oraz przetworów bez obaw o ich zepsucie. W drugim chodzi tylko o magazynek ulokowany blisko kuchni, miejsce do przechowywania suchych produktów spożywczych.
Spiżarnia wspomaga kuchnię
Jeśli budujemy dom, zwróćmy uwagę na zaplecze gospodarcze. Jeżeli kuchnia jest duża i wszystkie używane na co dzień rzeczy w niej się mieszczą, spiżarnia uzupełnia ją sporadycznie. Może być wtedy nieco oddalona, zlokalizowana przy garażu lub pod schodami. Chodzimy tam raz albo dwa razy dziennie, czasem rzadziej. Natomiast jeśli w kuchni mamy mało szafek (ze względu na okna lub jej nieduży metraż), spiżarnia przejmuje niektóre jej funkcje. Często przechowujemy tam nie tylko produkty spożywcze, ale też naczynia i urządzenia używane na co dzień, co oznacza, że wchodzimy do niej co najmniej kilka razy każdego dnia. Taka spiżarnia zdecydowanie powinna być blisko kuchni. Czasami kuchnia jest połączona z salonem i przy jej projektowaniu główny nacisk kładziemy na estetykę. Niedostatki funkcjonalności rekompensuje wówczas spiżarnia. W czasie przyjęć składujemy tam brudne naczynia, ale też wykonujemy czynności, które powinny być ukryte przed wzrokiem gości. Tam jest miejsce na główny zlewozmywak, kosz na śmieci czy ścierki kuchenne. Taka spiżarnia powinna być większa. Byłoby również dobrze, gdyby miała drugie niezależne wejście z korytarza, które ułatwi wnoszenie zakupów i wynoszenie śmieci.
Cargo - dobry sposób na przechowywanie
W domach oraz mieszkaniach spiżarnię można urządzić wewnątrz kuchni. Jeśli podoba ci się spiżarnia za zamkniętymi drzwiami i nie pociągają cię rustykalne klimaty – dla ciebie wymyślono cargo. To rodzaj szafy kuchennej (może być bardzo wysoka). Do jej frontu jest piętrowo przymocowanych kilka metalowych koszy. Wszystkie wysuwają się jednocześnie i na całą głębokość. Masz pełen wgląd w stan zapasów. We współczesnych meblach kuchennych także głębokie szuflady zastąpią półki na produkty spożywcze.
W zależności od potrzeb cargo może być zaprojektowane w dowolny sposób. Szafy mają wymiary modułowe, np. 15, 20 i 30 cm, więc wstawienie ich w zabudowę kuchenną nie zaburza jej rytmu. Możemy ustalić liczbę półek/koszyków i odległości między nimi. Warto wymierzyć wysokość butelek, kartonów mleka, opakowań produktów spożywczych, żeby przestrzeń carga była w jak największym stopniu załadowana.
W części spiżarnianej zabudowy kuchennej można umieścić szuflady z wkładkami regulującymi podział przestrzeni i porządkującymi ich wnętrze.
Cargo to także doskonałe rozwiązanie do wykorzystania trudno dostępnej powierzchni albo dotychczas niewykorzystywanej. W dobrze zaprojektowanych systemach szuflady mogą być ukryte nawet w cokołach szafek, żeby przestrzeń wykorzystać maksymalnie.
Spiżarnia w domu: nieogrzewane miejsce przechowywania żywności
Aby powstał w spiżarni pożądany mikroklimat, powinna tam panować stała, niska temperatura (maksymalnie 16oC) oraz utrzymywać się wilgotność na poziomie 55-65%. Takie parametry można osiągnąć, projektując pomieszczenie jako nieogrzewane oraz bez dostępu światła dziennego, bo sprzyja ono wahaniom temperatury. Okna nie będą w takim miejscu mile widziane również z innego powodu. Zajmują powierzchnię ścian, którą można przeznaczyć na półki. Można zrobić natomiast pod sufitem powyżej półek małe lufciki służące do koniecznej w tym pomieszczeniu wentylacji. W nieogrzewanej spiżarni musi być sucho, aby przechowywana żywność pozostawała długo w dobrym stanie. Niska temperatura sprzyja skraplaniu się pary wodnej, dlatego aby wilgoć była odprowadzana na zewnątrz, trzeba tam zapewnić stały przepływ powietrza. Na ścianie pod sufitem musi być kanał wentylacji grawitacyjnej oraz nawiewnik (w oknie lub ścianie) albo podcięcie w drzwiach, przez które powietrze będzie dopływało do spiżarni z sąsiednich pomieszczeń.
Spiżarnia w piwnicy
Klasyczna spiżarnia powinna mieć masywne mury oraz podłogi z materiałów dobrze akumulujących ciepło. Wskazane jest, aby została ulokowana w piwnicy, a gdy nie ma piwnicy – w chłodniejszej części domu, najlepiej od strony północnej lub północno-wschodniej. Lepiej nie budować jej z płyt gipsowo-kartonowych. Ściany oddzielające to pomieszczenie od przyległej części domu (zwłaszcza ogrzewanej) powinny być wykonane z cegły lub kamienia. Materiały te mają lepsze parametry izolacyjności termicznej. Nie dopuszczą do spiżarni nadmiaru ciepła.
Spiżarnia przy garażu
Jeśli spiżarnia ma być de facto podręcznym magazynkiem na przechowywanie zapasów żywności, jej budowa i lokalizacja względem stron świata zejdą na drugi plan. Ważniejsze stanie się wygodne położenie oraz dobre wyposażenie. Aby mieć do niej łatwy dostęp i móc bez problemu wstawić zakupy oraz ciężkie produkty spożywcze, sytuuje się ją przeważnie blisko głównego wejścia oraz garażu. Bardzo wygodne są spiżarnie w przejściu między garażem a kuchnią oraz połączone z wiatrołapem. W takich wypadkach trzeba się jednak liczyć z ryzykiem wnoszenia brudu z zewnątrz do czystej przestrzeni kuchennej.
Spiżarnia przy kuchni
Spiżarnia dostępna bezpośrednio z kuchni to duże ułatwienie dla osoby przygotowującej posiłki. Bez trudu można sięgnąć po potrzebne artykuły lub wykorzystać ją do przechowywania gotowych potraw, by nie musiały stać na widoku (na przykład w czasie świąt czy uroczystości rodzinnych). Docenisz to zwłaszcza w przypadku kuchni otwartych, w których blaty są wyeksponowane. Bezpośrednie wejście ze spiżarni do kuchni nie jest wskazane tylko w kuchniach malutkich (niewielkich aneksach kuchennych), w których dodatkowe miejsce lepiej wykorzystać na powiększenie blatu roboczego.
Wykończenie i urządzenie spiżarni
Spiżarnia powinna być wykończona w sposób ułatwiający utrzymanie jej w czystości. Podłogi i ściany wyłóż ceramiką lub innym nieporowatym materiałem odpornym na zmywanie i osadzanie się na nim grzybów. To samo dotyczy półek i regałów – nie mogą chłonąć wilgoci. Nie sprawdzi się w tej roli płyta MDF, dobre będą natomiast sklejka wodoodporna, drewno, tworzywa sztuczne oraz metal.
Warto zadbać o to, żeby oświetlenie w spiżarni było równomierne i zainstalowane raczej blisko sufitu. Bardzo praktyczne będą plafon lub szyna z trzema reflektorkami, z których każdy oświetli jedną ścianę. Będą wtedy lepiej oświetlały przechowywane rzeczy, co jest korzystne zwłaszcza przy szerokich półkach. Jeśli nasza spiżarnia ma wydzieloną strefę roboczą, nie zapomnijmy o jej dodatkowym oświetleniu. Pomieszczenie trzeba też wyposażyć w gniazda elektryczne dla każdego zaplanowanego urządzenia (lodówka, dystrybutor wody, mikrofalówka itp.). Warto mieć także gniazdo awaryjne na wypadek, gdyby sprzętów nam przybyło, oraz jedno do odkurzacza.
Kształt i wymiary spiżarni
Planując spiżarnię, zwróćmy uwagę na jej kształt i wymiary. Najlepiej wykorzystamy przestrzeń, umieszczając zabudowę przy dwóch równoległych ścianach. Półki ustawione w literę L powodują, że narożnik jest trudno dostępny, chyba że przy jednej ze ścian postawimy półki płytsze, a przy drugiej głębsze.
- Mała i wąska spiżarnia
Jeśli pomieszczenie jest długie, wąskie i ma drzwi na krótszej ścianie, głębsze półki umieśćmy przy ścianie na wprost drzwi, a wąskie przy jednej z dłuższych ścian. Lodówkę czy inne gabarytowe urządzenie (baniak z wodą, dużą mikrofalówkę) też lepiej ustawić wówczas w głębi spiżarni, żeby nic nie zawadzało w przejściu. Warto pamiętać, że skrzydło lodówki otwiera się nie pod kątem 90, ale 110 lub nawet 120o, żeby szuflady nie zahaczały o konsole na drzwiach urządzenia. Lodówka nie powinna więc stać w narożniku, a przed nią należy zostawić tyle miejsca, żeby można było otworzyć drzwi, kucnąć i wysunąć szufladę. Potrzeba na to mniej więcej 120 cm.
- Wygodna spiżarnia
Jeśli mamy wpływ na kształt spiżarni, zadbajmy o to, aby można było ustawić dwa rzędy półek po obu stronach wejścia – na przykład z jednej strony głębsze półki (45 cm), z drugiej płytsze (20 cm). Żeby obsłużyć te znajdujące się nad podłogą, trzeba się przy nich schylić albo kucnąć. Odległość pomiędzy przeciwległymi ciągami zabudowy powinna to umożliwiać, więc musi wynosić nie mniej niż 90 cm. Ściana na wprost wejścia może być wykorzystana na haczyki, kosze, taboret bądź inne elementy, które łatwo przesunąć, żeby utorować sobie drogę do półek znajdujących się za nimi. Długość spiżarni może być dowolna, ale już 120 cm pozwala na zmagazynowanie bardzo wielu produktów, sprzętów i naczyń. Czyli nawet powierzchnia niespełna 1,9 m2 – jeżeli jest dobrze zaplanowana – bardzo odciąży kuchnię.
- Spiżarnia pod schodami
Spiżarnia pod schodami ma zmienną wysokość oraz jest dosyć wąska, co ogranicza jej funkcjonalność i wymaga mądrego wykorzystania przestrzeni. Szerokość schodów w domach jednorodzinnych rzadko przekracza 100 cm. Przestrzeń dodatkowo zwężą (do jakichś 90 cm) ścianki wydzielające pomieszczenie. Drzwi do takiej spiżarni mogą być niższe od standardowych, ale jeśli w pobliżu znajduje się inne skrzydło drzwiowe, powstanie dysonans (chyba że wykonamy je z innego materiału lub jako meblowe – wtedy ta różnica nie będzie się rzucała w oczy). W schowku pod schodami lepiej zrobić drzwi z boku dłuższej ściany niż na krótszej ścianie. Będzie można dzięki temu lepiej wykorzystać miejsce. Wejście z boku (ale nie w samym narożniku spiżarni) pozwala zagospodarować półkami najwyższą część pomieszczenia. Natomiast tam, gdzie jest najniższej, będzie miejsce na zgrzewki napojów, a może nawet na niewysoką lodówkę.
- Spiżarnia przechodnia
Spiżarnia zlokalizowana między kuchnią a korytarzem jest miejscem, w którym możemy zostawić zakupy zaraz po powrocie do domu. Dwoje drzwi nieco ogranicza możliwości aranżacji, ale pomieszczenie i tak jest ważnym zapleczem kuchni – znajduje się tu duży dwukomorowy zlewozmywak z ociekaczem, a pod nim jest miejsce na segregowanie śmieci. Dzięki temu w otwartej kuchni można było poprzestać na mniejszym zlewie pomocniczym.
- Spiżarnia we wnęce
Nawet niewielką wnękę w ciągu zabudowy kuchennej można wykorzystać na spiżarnię. Może być wydzielona ze strefy dziennej przesuwnymi drzwiami meblowymi. Aby optymalnie wykorzystać przestrzeń minispiżarni, warto zastosować zabudowę o zróżnicowanej głębokości, która umożliwia przechowywanie zarówno największych naczyń (duże garnki, brytfanki do pieczenia), jak i słoików.
