Świąteczny plac budowy. Jak Kateryna projektuje i "buduje" słodkie domy z piernika

Piernikowe konstrukcje. Świąteczna zabawa staje się lekcją architektury i budownictwa

W grudniowym zgiełku świątecznych przygotowań, gdy nasze myśli krążą wokół choinki i prezentów, warto zatrzymać się przy tradycji, która łączy kreatywność z praktycznymi umiejętnościami budowlanymi. Mowa o domkach z piernika – niepozornych, jadalnych budowlach. Na portalu budowlanym, gdzie zazwyczaj dyskutujemy o betonie, stali i zrównoważonych rozwiązaniach, dziś spojrzymy na te słodkie miniatury jak na prototypy prawdziwych domów. 

Podobnie jak w architekturze, w tworzeniu piernikowych domków kluczowe są proporcje, detale oraz odpowiedni dobór materiałów. Każdy element, od podstawy po wykończenie, musi być przemyślany, a cały proces wykonania wymaga nie tylko umiejętności manualnych, ale także zastosowania odpowiednich schematów. Właśnie dlatego, choć piernikowe domki mogą kojarzyć się z prostymi rzemieślniczymi pracami, w rzeczywistości wymagają zarówno precyzyjnego etapu planowania, jak i dostosowania się do odpowiednich warunków – podobnie jak w prawdziwych projektach budowlanych.

Pasja Kateryny. Architektura zlokalizowana na kuchennym placu budowy

Kto może najlepiej opowiedzieć o procesie budowy domków z piernika, jak nie Kateryna Reshetniak –  fotoedytorka i dziennikarka miesięcznika Architektura-murator, która co roku zamienia swoją kuchnię w miniaturowy plac budowy. Z jej pomocą przyjrzymy się, jak tworzenie piernikowych domków staje się prawdziwą lekcją z zakresu budownictwa i cukiernictwa jednocześnie.

10 lat temu, w okresie przedświątecznym, natknęłam się na zdjęcia domków na stronie Pinterest. Postanowiłam, że też mogę spróbować stworzyć własne. Upiekłam wówczas domki dla rodziny. Teraz to już tradycja – co roku przed świętami zabieram się za pieczenie.

Kateryna żartuje, że grudzień to jedyny czas w roku, kiedy „pracuje w zawodzie” – ukończyła budownictwo i to właśnie w grudniu wykorzystuje zawodowe umiejętności w kuchni. Jej świąteczna pasja to połączenie trzech elementów: miłości do pieczenia, tworzenia rzeczy pięknych własnymi rękami oraz przekonania, że piernikowe domki to nie tylko doskonały prezent dla bliskich, ale także wyjątkowa ozdoba, która wprowadza magię we wnętrzu domu.

Jak prawidłowo zaprojektować domek z piernika?

Tworzenie piernikowych budowli to forma zabawy, która łączy kreatywność z precyzyjną pracą rąk. Choć nie trzeba posiadać specjalistycznego wykształcenia, warto poświęcić czas na dokładne zaplanowanie i przygotowanie odpowiednich szablonów, by uzyskać pożądany efekt. Początkowo wystarczy posłużyć się prostymi szkicami, a wszelkie błędy można łatwo skorygować – a jeśli coś nam nie wyjdzie, zawsze można je po prostu skonsumować.

Jednak podobnie jak w prawdziwych projektach budowlanych, z czasem, gdy konstrukcje stają się bardziej skomplikowane, warto sięgnąć po zaawansowane narzędzia. Kateryna, zaczynając swoją przygodę z piernikowymi domkami, korzystała z ręcznie robionych szablonów, ale z biegiem lat przeniosła swoje projekty do cyfrowego świata. Dziś, przy wsparciu druku 3D, tworzy precyzyjne formy, które pozwalają jej na uzyskiwanie bardziej skomplikowanych i dokładnych detali.

Lekcja budownictwa w kuchni. Materiały i proces planowania są kluczowe

Tworzenie piernikowego domku to praca, która wymaga nie tylko zdolności manualnych, ale też sporej ilości czasu. Może przypominać prawdziwą budowę – z tym, że zamiast betonu i stali, mamy do czynienia z ciastem i lukrem. Kateryna, tworząc swoje piernikowe dzieła, doskonale rozumie, jak ważne są odpowiednie materiały i staranne zaplanowanie każdego etapu.

Pierwszym krokiem jest przygotowanie ciasta, które musi być odpowiednio schłodzone – zbyt ciepłe ciasto zniekształci się w piekarniku, a zbyt kruche może łatwo pękać. Kolejnym wyzwaniem jest wycięcie i upieczenie poszczególnych elementów. Trzeba zadbać o to, by ciasto nie wyrosło zbyt mocno, aby formy nie straciły swoich kształtów.

Kiedy elementy piernikowego domu są już gotowe, zaczyna się proces dekorowania. Lukier, który pełni rolę „tynku”, nakłada się w kilku warstwach, czekając, aż każda z nich wyschnie. 

Następnie przychodzi czas na montaż. Podobnie jak w budownictwie, elementy muszą zostać odpowiednio połączone, by cała konstrukcja była stabilna. Kateryna w tym procesie również używa lukru tym razem jako kleju, co zapewnia trwałość i stabilność budynku. 

Na koniec przychodzi czas na detale. Sople z lukru, okna z cukru – to te małe, precyzyjnie wykonane elementy nadają piernikowym domkom ostateczny charakter.

Praca dla wytrwałych. Ile zajmuje stworzenie domku z piernika?

Wykonanie piernikowego domku to zadanie, które wymaga ogromnej precyzji, cierpliwości i staranności. Kateryna podkreśla, że cały proces to prawdziwa sztuka, która nie jest dziełem przypadku. Najważniejsze są odpowiednia organizacja i podział pracy, które pozwalają osiągnąć spektakularny efekt.

To proces wieloetapowy i czasochłonny. Najpierw trzeba schłodzić ciasto przez kilka godzin. Następnie upiec wszystkie elementy, udekorować każdą część osobno — ten etap zajmuje najwięcej — i poczekać, aż lukier całkowicie wyschnie.

Mniejsze i prostsze domki powstają w kilka godzin. Jednak przy bardziej zaawansowanych projektach czas realizacji może się znacznie wydłużyć. 

- Jeśli dodaję teksturowości elewacji, wtedy trzeba nanosić lukier jako kilka warstw i za każdym razem należy poczekać, aż wyschnie. Złożenie domku w kilka etapów zajmuje wiele godzin. Dopóki ściany się nie skleją porządnie, nie mogę przyczepić dachu i tak dalej.

Kateryna dzieli prace na etapy, dając sobie czas na precyzyjne wykonanie każdego elementu. Dzięki temu jej piernikowe domki zachwycają nie tylko estetyką, ale także stabilnością i trwałością. To nie tylko świąteczne ozdoby, ale także smakołyki, które mogą cieszyć oczy przez długi czas, o ile odpowiednio je przechowamy. Kluczowe jest przetrzymywanie ich w suchych warunkach, co pozwala cieszyć się ich wizualną estetyką dłużej. 

Przed przystąpieniem do prac. Wyzwania, które stają przed nowicjuszami

Budowanie piernikowych domków to sztuka, która wymaga cierpliwości i przemyślanego działania. Każdemu, kto zdecyduje się na podjęcie tego świątecznego zadania, towarzyszą pewne wyzwania, które mogą sprawić, że tworzenie domków stanie się prawdziwą próbą cierpliwości. Kateryna zdradza, by szczególnie zwrócić uwagę na te aspekty:

• Przygotowanie idealnego ciasta. Jeśli ciasto za bardzo wyrośnie, elementy domku stracą swój kształt. Z kolei zbyt kruche ciasto zwiększa ryzyko pęknięć, a zbyt miękkie powoduje deformacje i wyginanie elementów. Podsumowując zrobienie dobrego ciasta to już połowa sukcesu.
• Czas składania i dekorowania. Tworzenie domku z piernika może zająć wiele godzin, zwłaszcza jeśli obejmuje to czas oczekiwania na wyschnięcie poszczególnych warstw lukru. Organizacja pracy i wyznaczenie odpowiednich etapów jest kluczowe, aby nie poświęcać zbyt dużo czasu na detale, jednocześnie dbając o ich jakość.
• Sztuka lukrowania. Podczas dekorowania domku z piernika może wystąpić trudność w równomiernym nakładaniu lukru, co powoduje nierówności na powierzchni. Niedokładne nałożenie może także utrudniać przymocowanie ozdób, co wpływa na estetykę domku.
• Utrzymanie odpowiednich proporcji. Ważne jest, by elementy takie, jak ściany, dach i fundamenty, miały odpowiednią wielkość i kształt. Niewłaściwie dopasowane części mogą powodować nierówności, przez co domek stanie się niestabilny.
• Klejenie i stabilność. Piernikowe elementy muszą być solidnie przyklejone, aby domek się nie przewrócił. Często używa się lukru cukrowego jako kleju, który może być trudny do kontrolowania pod względem ilości i czasu schnięcia. Jeśli klej nie wyschnie wystarczająco mocno, elementy mogą się przesuwać lub odpadać.

Piernikowe wioski to dla Kateryny nie tylko sposób na wprowadzenie świątecznego ciepła do swojego domu, ale również sposób na dzielenie się tą magią z bliskimi. 

- To przyjemna i satysfakcjonująca aktywność, którą można dostosować do własnych umiejętności. Oczywiście początki bywają trudne, ale z odpowiednią cierpliwością, precyzją i sprawdzonym przepisem każdy jest w stanie stworzyć piękny domek.

Tak powstają domki Kateryny. Zdjęcia

Zobacz także: „Czuję tęsknotę do książek pisanych starą polszczyzną”. Twórczość Kasi przenosi nas do świata baśni z dawnych lat