Spis treści
W Polsce są tysiące starych budynków, które powstały przed stu i więcej laty. Wiele z nich przeszło już modernizację cieplną, ale większość wciąż na nią czeka. Przyjmując współczesne normy są one w zasadzie pozbawione izolacji termicznej. Większość to, tzw. wampiry energetyczne, które dodatkowo cierpią na syndrom chorego budynku. W zasadzie wszystkie budowane kiedyś domy wymagają zastosowania technologii izolacji, która jest otwarta dyfuzyjnie. Mnóstwo z nich jest zabytkami lub obiektami, w których nie można zastosować izolacji na zewnątrz, a jedynie od środka. Beton konopny nadaje się do tego idealnie.
Beton konopny – co to jest?
Nazwa beton konopny jest myląca, chociaż jest dosłownym tłumaczeniem z języka angielskiego słowa hempcrete, które powstało z połączenia dwóch słów hemp – konopie i concrete – beton. Beton konopny w rzeczywistości betonem nie jest. To materiał kompozytowy, który pozwala wykorzystać najlepsze cechy tworzących go materiałów. Do jego wytwarzania używa się tylko trzech składników: konopi, wapna i wody.
Oddycha, akumuluje ciepło (konopie) i jest odporny na agresję biologiczną (wapno). Wykonuje się z niego ściany jednowarstwowe zewnętrzne, które nie wymagają warstwy izolacji cieplnej. Ogranicza możliwosc powstania mostków termicznych ze względu na monolityczną strukturę. Doskonale współpracuje z drewnem, cegłą (ceramiką), kamieniem i innymi tradycyjnymi materiałami budowlanymi. Jest bardzo łatwy w zastosowaniu i obróbce, a co ważne w 100% biodegradowalny, a jego odpady można wykorzystywać jako nawóz. Ma zerowy ślad węglowy. Dzięki otwarciu dyfuzyjnemu zapewnia samoregulację mikroklimatu we wnętrzach. Można go pokryć dowolnym materiałem wykończeniowym charakteryzującym się paroprzepuszczalnością – tynkiem wapiennym, glinianym, deskowaniem.
Współczesnym prekursorem jego zastosowania jest Francja, gdzie stał się zamiennikiem wypełnienia z gliny i trocin w konstrukcjach domów szachulcowych, zarówno tych remontowanych jak i nowych. Sprawiła to dostępność materiału, gdyż Francja to największy producent konopi w UE. Materiał ten zdobył sobie tam popularność nie tylko w celu w jakim był wykorzystywany pierwotnie, ale również do wznoszenia całych budynków.
Beton konopny – to co najważniejsze
Betony konopne ze spoiwem wapiennym, zawierają 70 – 80% paździerzy konopnych. Mają dobre właściwości termoizolacyjne (współczynnik przewodności cieplnej λ od 0,06 do 0,11W/(mK) w zależności od gęstości materiału i użytego spoiwa. Są także materiałem o wysokiej dźwiękochłonności. Jednak ze względu na słabe właściwości mechaniczne (wytrzymałość na ściskanie poniżej 1 nie stosuje się jednak betonu konopnego na spoiwie wapiennym do wykonywania elementów nośnych. Poprawę wytrzymałości uzyskuje się modyfikując skład, np. przez dodanie cementu, ale wiąże się to z potrzebą mineralizacji paździerzy konopnych a dodatkowo traci się największą zaletę, czyli dobrą termoizolację.
i
Materiał do wewnętrznej izolacji cieplnej
Można go wytwarzać na miejscu budowy w mieszalnikach, najlepiej pionowych. W krajach, gdzie jest popularny produkowane są bloczki i całe panele do wznoszenia ścian. W celach termomodernizacyjnych, szczególnie w starym budownictwie najlepszy efekt uzyskuje się przy zastosowaniu mieszanki przygotowywanej w miejscu aplikacji. Dzięki temu można przy jego pomocy łatwo wyrównywać ściany na których występują bardzo duże nierówności w remontowanych budynkach. Zapewnia się także dokładne przyleganie do podłoży, co jest istotne ze względów uniknięcia miejsc, w których mogłoby dochodzić do wykraplania się pary wodnej.
Beton konopny - termoizolacja wewnętrzna
Trudnością zastosowania betonu konopnego może być powszechny brak doświadczenia z materiałem ekip budowlanych, co uwidacznia się nawet trudnościami w wycenie pracy. Prawdziwi fachowcy są często zatrudniani za granicą w Niemczech, Danii, Francji, Holandii, gdzie ten materiał jest bardo popularny. Trudno ich złapać i znaleźć wolny termin. Jest to jednak materiał, który nadaje się do samodzielnego wykonania – doświadczenie nabywa się w trakcie aplikacji, chociaż minimum wiedzy budowlanej i posiadanie narzędzi, m.in. długiej poziomicy jest bardzo wskazane.
Najbardziej powszechną metodą zastosowania jest aplikacja przygotowanej porcji mieszanki materiału w szalunkach. Podłoże powinno być oczyszczone i zagruntowane. Do niego mocuje się ruszt drewniany, który ustala odpowiednią dla danego przypadku grubość warstwy betonu konopnego i „prostuje” jednocześnie powierzchnię ściany. Do rusztu mocuje się deski, płyty OSB tworzące szalunek o wysokości umożliwiającej zasypywanie mieszanki w warstwach 10-15-centymetrowych. Po zasypaniu każdej takiej warstwy na całej długości ściany zagęszcza się ją przez delikatne ubijanie - można używać specjalnych młotków (można zastosować odcięty styl od łopaty z uchwytem). Czynności te powtarza się aż do wypełnienia przestrzeni całego szalunku. Następnie przytwierdza się wyżej kolejny szalunek i kontynuując prace wypełnia się betonem konopnym całą powierzchnię izolowanej ściany. Po demontażu szalunku można przystąpić do ostatecznego wygładzenia powierzchni.
Wykończenie to wybór spośród tradycyjnych materiałów przepuszczalnych – np. tynk lub gładź wapienna i farba np. silikatowa, wapienna (nie wolno używać farb tworzących nieprzepuszczalne dla pary wodnej powłoki).
i
Beton konopny - renowacja w Lubomierzu
Pan Michał wykorzystał beton konopny do izolacji i wyrównania ścian w starym remontowanym domu w Lubomierzu. Mieszka już trzy lata i mówi, że materiał spełnił jego oczekiwania. Był efektem poszukiwań naturalnego materiału, który zapewni wyrównanie ścian, gdyż w remoncie postanowił używać tam gdzie to jest tylko możliwe materiałów, które były stosowane dawnej tradycji budowlanej. Paździerz konopny i wapno idealnie wpisywało się w ten model. Decyzja o wyborze technik naturalnych wynikała z inspiracji Festiwalem Budownictwa Naturalnego, gdzie specjaliści prezentowali te metody w sposób techniczny i ekonomiczny. – Najważniejsze dla mnie było zachowanie zgodności z pierwotnym sposobem budowy domu, wykorzystując materiały, które dobrze współpracują ze starą konstrukcją, a więc wapno, słoma, glina, drewno – powiedział Michał. Remont był odkrywaniem dawnych technologii, m.in. betonu konopnego. – Zastosowaliśmy beton konopny jako ocieplenie wewnętrzne. Wybór ten był podyktowany dużą krzywizną ścian, co wykluczało konwencjonalne bloczki izolacyjne Multipor - wymagałyby kosztownego wyrównania. Beton konopny idealnie wpasował się w te nierówności – mówił Michał z Lubomierza. Jedna ze ścian ocieplona betonem konopnym została wykorzystana nawet do instalacji wodnego ogrzewania ściennego. To innowacja została dokładnie przekonsultowana z architektami zajmującymi się renowacją starych budynków. – Niektóre ściany np. kamienna w salonie) pozostawiliśmy nieocieplone. Są tylko pokryte grubszym tynkiem wapiennym, co nadaje wnętrzu unikalny charakter – dodaje. Pomogła w tych przedsięwzięciach dobra wentylacja grawitacyjna w całym domu, która zapobiega problemom z wilgocią i kondensacją.
Zobacz także: Termomodernizacja domu - zdjęcia
