Zagrożenie pożarem. Jak budować, by zmniejszyć ryzyko pożaru?

Stale rośnie liczba pożarów powstających w domach lub ich najbliższym otoczeniu. Choć wszyscy zdajemy sobie sprawę, jak tragiczne mogą być w skutkach, nie wywołują one w nas poczucia bezpośredniego zagrożenia. Przeciwnie - zawsze wydaje nam się, że pożar dotknie innych, a nie nas. Sprawdź, jak budować, by zmniejszyć ryzyko pożaru oraz co przyda się podczas pożaru?

Zobacz galerię 1 zdjęcie

Autor: Przemysław Jach SE/EAST NEWS

Najczęstsze przyczyny pożarów domów to:

• umyślne podpalenie;
• nieumyślne zaprószenie ognia, na przykład zaśnięcie z tlącym się papierosem;
• pozostawienie bez nadzoru włączonych urządzeń elektrycznych, nieprzystosowanych do pracy ciągłej: ogrzewaczy pomieszczeń, kuchenek i czajników;
• nieostrożne użytkowanie urządzeń grzewczych z otwartym paleniskiem: kuchni węglowych, pieców kaflowych, kominków (także złe obudowanie wkładu kominkowego, szczególnie w domach drewnianych), piecyków gazowych;
• nieostrożne prowadzenie prac remontowych, szczególnie spawania i szlifowania – powstające iskry mają temperaturę około 2000^oC i zapalają praktycznie każdy materiał palny, a pożar przez bardzo długi czas (nawet kilkanaście godzin) może tlić się w ukryciu, by potem wybuchnąć ze zdwojoną siłą;
• samowolne i niefachowe naprawianie i instalowanie urządzeń, instalacji elektrycznych i gazowych;
• przechowywanie łatwo palnych substancji w pobliżu źródeł ciepła i ognia (na przykład butli z gazem, olejów, farb, rozpuszczalników).

Rozprzestrzenianie się ognia ułatwiają:

• duża ilość materiałów łatwo palnych nagromadzona w jednym pomieszczeniu, na przykład książek, ubrań;
• materiały palne rozprzestrzeniające ogień wewnątrz (boazerie, wykładziny, zasłony, meble) i na zewnątrz domu (dach pokryty gontem drewnianym, strzechą, papą);
• drewniana konstrukcja budynku, często źle lub niedbale zabezpieczona;
• nieizolowane przejścia przewodów elektrycznych, kabli i palnych rur przez ściany i stropy.

Jak budować, by zmniejszyć ryzyko pożaru?

Można stosować w domu materiały niepalne, ale należy pamiętać, że nawet zabezpieczone - pozostają palne, jedynie trudniej się zapalają, a więc potrzebują wyższej temperatury lub dłuższego czasu jej działania. Jeśli chce się mieć pewność, że wybrane materiały będą zastosowane poprawnie, a budynek będzie bezpieczny - warto zamówić projekt u doświadczonego projektanta i zatrudnić inspektora nadzoru budowlanego. Projektant ma obowiązek opracować projekt zgodnie z przepisami Prawa budowlanego, obowiązującymi Polskimi Normami oraz zasadami wiedzy technicznej. Inspektor nadzoru natomiast ma obowiązek kontrolować zgodność realizacji z projektem. Dla pewności warto poprosić uprawnionego strażaka o sprawdzenie, czy dom został wybudowany zgodnie z przepisami pożarowymi.

Dla własnego bezpieczeństwa, powinno się przestrzegać kilku podstawowych zasad:

• Nie zmieniać podanych w projekcie odległości między budynkami, stosując się do projektu i zawartych w nim zaleceń.
• Stosować przede wszystkim materiały niepalne (beton, ceramika, stal, wełna mineralna, blacha, zaprawy ogniochronne) lub trudno zapalne (płyty gipsowo-kartonowe, płyty wiórowe, styropian).
• Stosować drewno czterostronnie strugane - szorstkie powierzchnie i pozostałości kory na nieobrobionym drewnie ułatwiają rozprzestrzenianie się ognia.
• Zabezpieczać drewnianą więźbę dachową oraz inne elementy drewniane w konstrukcji lub wykończeniu domu preparatami zmniejszającymi palność lub farbami i lakierami pęczniejącymi albo płytami gipsowo-kartonowymi.
• Izolować szpary wokół wszelkich przejść kabli i rur przez ściany lub stropy kitami uszczelniającymi, kasetami ogniochronnymi (odcinającymi) lub pustakami wykonanymi z tworzywa pęczniejącego - zabezpieczenia te stanowią przeszkodę dla ognia i gwarantują utrzymanie odporności ogniowej przegród.
• Nie wieszać w drzwiach (przede wszystkim wyjściowych) kotar, unikać także wygłuszania drzwi pianką poliuretanową i tkaninami z tworzyw sztucznych - podczas pożaru może to utrudnić lub uniemożliwić opuszczenie pomieszczenia lub domu. Z tego samego względu w bezpośrednim sąsiedztwie drzwi nie powinno się umieszczać wieszaka na ubrania i składować materiałów palnych.
• Pożar najszybciej rozprzestrzenia się w górnych partiach pomieszczenia, dlatego nie należy wykładać sufitów materiałami palnymi (styropianową sztukaterią, panelami z PCW, drewnem). Podczas pożaru z sufitu spadać będą palące się lub żarzące kształtki lub listwy drewniane albo skapywać palące się krople plastików. Spowoduje to przeniesienie ognia, a także bardzo dotkliwe poparzenia.

Odporność ogniowa jest to czas od chwili wybuchu pożaru do momentu, w którym konstrukcja nie może już przenosić obciążeń, a przegroda (strop, ściana) - oddzielać pomieszczeń pożarowo. Odporność ogniową sprawdza się dla konkretnego rozwiązania konstrukcyjnego, a nie dla pojedynczego materiału.

Co przyda się podczas pożaru?

Na wypadek pożaru warto mieć w domu przynajmniej jedno z urządzeń.

Gaśnica proszkowa przeznaczona jest do gaszenia gazów i płynów łatwo palnych, ciał stałych oraz instalacji elektrycznych. Najlepsza jest gaśnica proszkowa o wadze netto 4-6 kg (mniejsza gaśnica jest nieskuteczna, większa – za ciężka).

Gaśnica pianowa stosowana jest do gaszenia łatwo palnych płynów i ciał stałych. Gaśnic piankowyc nie można używać do gaszenia urządzeń pod napięciem, ponieważ zawiera wodę. Waga netto 10-12 kg.

Gaśnica śniegowa służy do gaszenia wszelkiego rodzaju pożarów, także instalacji oraz urządzeń pod napięciem. Waga netto 2-5 kg.

Gaśnica halonowa wykorzystywana jest do gaszenia płynów i gazów łatwo palnych oraz instalacji elektrycznych, bardzo przydatna do gaszenia silników i innych urządzeń elektrycznych. Waga netto 0,5-2 kg.

Koc gaśniczy stosuje się do gaszenia niewielkich pożarów, na przykład przedmiotów, które można przykryć i odciąć tym samym dostęp tlenu. Obecnie koce gaśnicze są produkowane z gęstej tkaniny szklanej. Nie wymagają konserwacji.

Hydronetka to zbiornik na wodę z pompką pojemności 10-15 l. Przydaje się do gaszenia gazów, cieczy i ciał łatwo palnych. Hydronetką nie wolno gasić instalacji i urządzeń elektrycznych. Wymaga wymiany wody raz na miesiąc.

Piasek jest bardzo dobry do tłumienia ognia na zewnątrz budynku.

Można zamontować także autonomiczną czujkę dymu, która reaguje na dym. Może być połączona z systemem alarmowym. Wysyła sygnał do centralki, która wszczyna alarm. Jeśli system jest zintegrowany z systemem monitoringu domu, to będzie także interweniowała agencja ochrony.