Mycie i czyszczenie nagrobków - praktyczne porady przed dniem Wszystkich Świętych
Jak wyczyścić nagrobek? Dzień Wszystkich Świętych i Zaduszki tuż, tuż. To ostatni moment, aby zadbać o groby bliskich. Mycie i czyszczenie nagrobków możesz spokojnie wykonać we własnym zakresie. Niektóre naprawy, takie jak pęknięcia kamienia - również.
Pomniki nagrobne narażone są na niekorzystne działanie czynników zewnętrznych: dużych różnic temperatur, częstych opadów deszczu i śniegu na zmianę z mocnym promieniowaniem słonecznym. Również zalegające na powierzchni nagrobka opadłe liście, igły, drobne gałęzie, porastający ją mech i brud mają negatywny wpływ na kondycję płyty nagrobnej. Czasem duże zniszczenia powoduje także zamarzająca w szczelinach woda, wosk kapiący ze źle zabezpieczonych zniczy oraz rdza pojawiająca się na metalowych elementach wiązanek nagrobnych.
Jak często czyścić nagrobek?
Częstotliwość z jaką odwiedzamy groby naszych bliskich jest różna i zależy od wielu czynników. Zazwyczaj podczas odwiedzin, przy okazji zapalenia zniczy i położenia na nagrobku wiązanki czy wstawienia świeżych kwiatów do wazonu, ograniczamy się do usunięcia opadłych liści czy innych drobnych zanieczyszczeń, wyrzucenia przekwitłych kwiatów i starej wiązanki oraz wypalonych zniczy. Nie czyścimy jednak dokładnie nagrobków, a to powinniśmy robić kilka razy w roku. Tylko wtedy unikniemy zbierania się grubych warstw brudu na powierzchni grobu. Najczęściej o gruntownych porządkach przypominamy sobie zwykle przed Dniem Wszystkich Świętych, starając się przywrócić blask nagrobnym płytom i krzyżom.
Mycie i czyszczenie nagrobków - co się przyda?
Sposób konserwacji nagrobków uzależniony jest od stanu i rodzaju materiału z jakiego został wykonany pomnik. Granit, marmur czy piaskowiec to naturalne materiały „oddychające”, z którymi należy się obchodzić delikatnie. Do czyszczenia tego typu pomników przyda się zmiotka i szufelka oraz worek na śmieci. Zabierzmy też nożyk lub łopatkę wykonaną z drewna, miękką szczoteczkę do czyszczenia, gorącą wodę (przyniesioną np. w termicznym kubku lub termosie) oraz rękawiczki ochronne. Potrzebny będzie delikatny detergent, np. płyn do mycia naczyń, małe plastikowe wiaderko oraz gąbka i czysta ścierka. Do uporządkowania terenu wokół grobu - usunięcia chwastów i wyrastających siewek drzew - użyjmy grabek i małego sekatora lub ostrego nożyka. Porządkowanie grobu zacznijmy od usunięcia opadłych liści, wypalonych zniczy i starych wiązanek.
Polecany artykuł:
Czyszczenie nagrobków z granitu
Najpopularniejszym materiałem wykorzystywanym do produkcji nagrobków jest granit. Jest odporny na ścieranie, zarysowania, mróz i działanie różnych związków chemicznych. Popularność zyskał dzięki dostępności dużych bloków, łatwości cięcia i polerowania. Ładnie się prezentuje, jest wytrzymały i kwasoodporny. Granit przybiera różne barwy. Od najczęściej spotykanych czerni i odcieni szarości, po zielenie, czerwienie i granaty. Poszczególne bloki skalne różnią się między sobą strukturą, przez co są oryginalne. Szczególnie ciemne płyty narażone są na zauważalne zabrudzenia, plamy i zacieki z wody deszczowej.
Mimo iż granit to jeden z najtrwalszych materiałów, odporny na uszkodzenia mechaniczne, to niewłaściwy sposób czyszczenia bardzo szybko może doprowadzić do jego zniszczenia. Przed użyciem środków ogólnie dostępnych do pielęgnacji płyt nagrobnych zawsze zróbmy próbę na małej powierzchni, mniej widocznej dla otoczenia tak, aby upewnić się czy dany produkt jest odpowiedni. Sprawdzone środki nakładajmy najpierw na szmatkę, dopiero potem polerujmy nią płytę. Mocniejsze detergenty wnikają w granitową płytę i powodują matowienie i trudne do usunięcia smugi i przebarwienia. Do mycia plam nadają się środki neutralne i zasadowe, np. szare mydło, mydło potasowe. Do wody z płynem do mycia naczyń raz na jakiś czas możemy dodać kilka kropel octu, nada to pomnikowi połysk. Nagrobków z granitu nie należy pastować, woskować ani natłuszczać. Granit jest materiałem oddychającym, a do pastowanej nawierzchni łatwo przykleja się kurz i brud, które później bardzo trudno usunąć. Do czyszczenia nigdy nie używajmy ostrych narzędzi np. szczotek ryżowych, plastikowych druciaków oraz ściernych past i mleczek. Wrośnięty mech należy namoczyć ciepłą wodą, a potem usunąć za pomocą drewnianej łopatki.
Jak wyczyścić grób z marmuru
Marmur to ceniony na całym świecie materiał budowlany, rzeźbiarski oraz architektoniczny. Nagrobki z marmuru są eleganckie i delikatne, dlatego należy zachować szczególną uwagę przy ich konserwacji. Podobnie jak granit, nagrobek z marmur myjemy ciepłą wodą (ewentualnie z dodatkiem środka do czyszczenia marmuru). Aby uniknąć smug, pomnik należy wytrzeć do sucha miękką szmatką lub skórzaną irchą. Marmur jest szczególnie wrażliwy na środki zawierające kwasy i wybielacze. Do czyszczenia zabrudzonych miejsc zastosujmy tylko niejonowe środki czyszczące. Plamy rdzy z marmurowej płyty usunie pasta z wody utlenionej i sody oczyszczonej. Następnie nałóżmy pastę na plamę i wcierajmy przez chwilę za pomocą szczoteczki lub miękkiej szmatki. Po usunięciu rdzy umyjmy pomnik ciepłą wodą, a następnie wytrzyjmy płytę do sucha. Marmur konserwujemy specjalnymi preparatami na bazie wosku albo żywicy. Woskowanie pomnika pomaga w uszczelnieniu porowatego materiału i zapobiega powstawaniu plam i zbieraniu się kurzu.
Jak czyścić pomniki z piaskowca, lastryko, betonu i kamienia
- Z nagrobkami z piaskowca należy obchodzić się wyjątkowo ostrożnie. Łatwo je uszkodzić, zwłaszcza gdy stosuje się środki zawierające kwasy. Najlepiej do mycia wykorzystać dużą gąbkę zanurzoną w ciepłej wodzie ew. z dodatkiem mydła malarskiego lub płynu do mycia naczyń.
- Do umycia powierzchni nagrobka z lastryko należy użyć szczotki, specjalnego środka do czyszczenia, mleczka lub płynu do mycia naczyń. Po spłukaniu wodą i wytarciu do sucha pomnik z lastryko należy zabezpieczyć przed wilgocią i nadać blask za pomocą, np. jadalnego oleju.
- Grób z betonu czyści się dość łatwo płynem do mycia naczyń i innymi delikatnymi detergentami. Ubytki pojawiające się w takiej płycie można samodzielnie wypełnić zaprawą szybko twardniejącą. Nagrobki betonowe wymagają odpowiedniego zabezpieczenia środkami impregnującymi.
- Nagrobki z naturalnego kamienia wystarczy czyścić 1-2 razy w roku szarym mydłem. Można dodać kilka kropli oleju jadalnego, aby zapobiec szybkiemu wysychaniu powierzchni.
>>Przeczytaj też: Czyszczenie kostki brukowej: plamy z oleju, tłuszczu i inne zabrudzenia na kostce. Jak pielęgnować kostkę brukową?
Autor: GettyImages
Nie ustawiajmy zniczy bezpośrednio na płycie grobu. Kapiący wosk powoduje trudne do usunięcia plamy. W miarę możliwości zastosujmy podstawki. Kiedy pojawią się zaschnięte plamy ze stearyny na pomniku polejmy je gorącą wodą i przy pomocy drewnianej szpatułki i delikatnie zeskrobmy. Aby odświeżyć sztuczne kwiaty i zachować ich kolor wystarczy spryskać je lakierem do włosów lub preparatem nabłyszczającym do kwiatów świeżych.
Czyszczenie krzyży i napisów na płytach nagrobnych
Mosiężne lub wykonane z brązu krzyże i ozdoby na płycie nagrobnej wyczyścimy spirytusem lub rozcieńczonym rozpuszczalnikiem. Patynę usunie szczotka ryżowa. Zaśniedziałe czy brudne litery na nagrobku odświeżymy pastą do metalu lub specjalnym preparatem do czyszczenia napisów na nagrobkach. Odpadające metalowe litery i ozdobne elementy można przymocować bezbarwnym silikonem, natomiast napisy na marmurowych tablicach poprawimy specjalną farbką lub markerem. Litery na płycie nagrobnej z lastryko pomalujmy czarną farbą olejną. Porcelanowe zdjęcia zmarłych można umyć ciepłą wodą z detergentem, używając do tego miękkiej szmatki lub gąbki.
Ile kosztuje czyszczenie nagrobków?
Z myślą o tych, którzy znajdują się daleko od grobów swoich bliskich i nie mogą regularnie o nie dbać na rynku są firmy oferujące profesjonalne całoroczne usługi sprzątania, mycia, czyszczenia i woskowania nagrobków. Firma usunie zwiędłe kwiaty, zapali znicze, oczyści otoczenie pomnika. Dla udokumentowania usługi zostaną zrobione zdjęcia i wysłane na adres e-mail. Za posprzątanie i umycie nagrobka z granitu i zapalenie znicza zapłacimy 100-150 zł w zależności od wielkości grobu i lokalizacji.
Naprawy nagrobków
- Naprawa kamienia nagrobkowego
W przypadku szczelinowatego pęknięcia kamiennych elementów, np. cokołu, do ich sklejenia warto użyć zaprawy klejącej. Zaprawy produkowane na bazie białego cementu, nie spowodują przebarwienia materiału naturalnego. Zaprawa tego typu może też służyć do przyklejania marmurowych tablic, na przykład na powierzchniach pionowych lub poziomych, płyt z innego kamienia, lub do solidnego przymocowania do podłoża dodatkowych elementów, takich jak gazony na kwiaty. Klej musi schnąć co najmniej 24 godziny, dlatego miejsca napraw trzeba zabezpieczyć, przykrywając folią budowlaną.
- Naprawa betonowego nagrobka
Ubytki w nagrobkach betonowych można wypełniać, stosując zaprawę szybko twardniejącą. Wiąże ona już po 3 godzinach. Doskonale nadaje się do napraw krawędzi i powierzchni płyt.
- Zabezpieczenie płyty nagrobkowej
Pomnik i płyta nagrobna narażone są na szkodliwe działanie środowiska zewnętrznego, m.in. kwaśnych deszczów, promieniowania UV, agresywnego środowiska miejskiego. Dlatego, po dokonaniu napraw, warto je całościowo zabezpieczyć. Do tego celu warto użyć specjalnych preparatów, służących do zabezpieczania nasiąkliwych elementów kamiennych oraz podłoży wykonanych z betonu i materiałów ceramicznych.
- Szczeliny w nagrobkach
Warto zabezpieczyć specjalnymi preparatami lub klejem do uszczelniania. Zapobiega to przenikaniu wody, która zamarzając potrafi rozsadzić kamień. Jeżeli zauważymy większe uszkodzenia zasięgnijmy porady w zakładzie kamieniarskim.
