Spis treści
- Czy ubezpieczenie domu jest obowiązkowe w Polsce?
- W jaki sytuacjach musimy ubezpieczyć dom?
- Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU)
- Dlaczego ważne jest dokładne przeczytanie OWU?
- Co wpływa na koszt ubezpieczenia domu?
- Co można zrobić, by dodatkowo obniżyć wysokość składki?
- Co to jest suma ubezpieczenia?
- Ubezpieczenie domu – rodzaje
Ubezpieczenie domu jednorodzinnego to umowa między ubezpieczycielem a właścicielem domu (ubezpieczającym), na mocy której ubezpieczyciel jest zobligowany do wypłaty odszkodowania za szkody w ubezpieczonym domu, zgodnie z warunkami polisy. W zamian właściciel domu zobowiązuje się do regularnego opłacania składki ubezpieczeniowej.
Czy ubezpieczenie domu jest obowiązkowe w Polsce?
W Polsce ubezpieczenie domu jest dobrowolne, to znaczy, że właściciel domu sam decyduje, czy chce ubezpieczyć swoją nieruchomość i w jakim zakresie. Mimo wszystko warto je rozważyć, ponieważ chroni ono przed finansowymi skutkami wielu zdarzeń losowych.
- Przeczytaj też: Ubezpieczenie domu w budowie
W jaki sytuacjach musimy ubezpieczyć dom?
Istnieją jednak sytuacje, kiedy właściciel musi ubezpieczyć dom. Obowiązek może wynikać z umowy kredytowej (trwa do jej zakończenia), gdy nieruchomość została zakupiona lub wybudowana na kredyt hipoteczny lub z faktu, że dom jest częścią gospodarstwa rolnego.
W drugim przypadku ubezpieczenie domu podlega regulacjom Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Zgodnie z art. 59. tej ustawy, obowiązkowemu ubezpieczeniu podlegają budynki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych. Dodatkowo gospodarstwo musi zajmować więcej niż 1 hektar, a powierzchnia budynku wchodzącego jego skład musi przekraczać 20 m2.
Budynek wchodzący w skład gospodarstwa rolnego to obiekt budowlany, którego powierzchnia jest większa niż 20 m2 i zgodnie z art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane musi być trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz mieć fundamenty i dach.
Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU)
OWU, czyli ogólne warunki ubezpieczenia, to najważniejszy dokument, z którym należy się zapoznać przed podpisaniem umowy. Wskazuje się w nim przedmiot i zakres ubezpieczenia, wyłączenia odpowiedzialności, a także obowiązki ubezpieczającego i ubezpieczyciela. Zapisy znajdujące się w OWU muszą być jednoznaczne i precyzyjnie sformułowane, a przy tym zgodne z postanowieniami ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz przepisami kodeksu cywilnego.
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej reguluje działalność firm ubezpieczeniowych w Polsce, czyli określa m.in. zasady prowadzenia działalności ubezpieczeniowej, zasady nadzoru nad firmami ubezpieczeniowymi czy zasady ochrony ubezpieczających. Z kolei kodeks cywilny jest podstawą prawną, która reguluje umowy ubezpieczenia poprzez określenie zasad ich zawierania, praw i obowiązków stron oraz zasad odpowiedzialności za szkody.
Ogólne warunki ubezpieczeń muszą być sformułowane w sposób jasny i zrozumiały dla przeciętnego konsumenta. Wymóg ten szczególnie odnosi się się do wyłaczeń odpowiedzialności ubezpieczyciela, które należy sformułować precyzyjnie, by ubezpieczający wiedział, w jakich sytuacjach nie może liczyć na pokrycie szkody przez ubezpieczyciela.
- Przeczytaj też: Jak poznać, czy działka jest narażona na zalanie?
Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU) to dokument, który stanowi integralną część umowy ubezpieczenia. Zawierają szczegółowe informacje dotyczące m.in.:
- przedmiotu ubezpieczenia,
- zakresu ubezpieczenia: jakie zdarzenia są objęte ochroną ubezpieczeniową,
- wyłączeń odpowiedzialności: sytuacje, które nie są objęte ochroną ubezpieczeniową,
- obowiązków ubezpieczającego: co należy zrobić, by ubezpieczenie było ważne,
- obowiązków ubezpieczyciela: obowiązki firmy ubezpieczeniowej w przypadku wystąpienia szkody,
- sumy ubezpieczenia: maksymalna kwota, jaką można otrzymać po zaistnieniu szkody,
- sposobu zgłaszania szkód,
- sposobu ustalania wysokości odszkodowania,
- procedury reklamacyjnej,
- definicji pojęć: wyjaśnienie najważniejszych pojęć, które są użyte w umowie,
- zasad rozwiązania umowy.

Dlaczego ważne jest dokładne przeczytanie OWU?
Znajomość ogólnych warunków ubezpieczeń przez ubezpieczających to absolutna podstawa, dzięki której mają oni pełną wiedzę o swoich polisach. Z uwagi na to, zanim dojdzie do zawarcie umowy koniecznie należy przeczytać i zrozumieć OWU, co pozwoli niknąć nieporozumień w przyszłości, gdy dojdzie do szkody. Dzięki temu ubezpieczający będzie wiedział, jakie zdarzenia są objęte ubezpieczeniem, a które nie, czyli w jaki sytuacjach może liczyć na odszkodowanie, a po których zaistnieniu go nie otrzyma. Co więcej, dowie się, jakie ma obowiązki, które musi wypełniać, aby ubezpieczenie było ważne.
Ogólne warunki ubezpieczeń mogą również posłużyć do porównania ofert różnych firm ubezpieczeniowych i wybrania tej, która najlepiej odpowiada naszym potrzebom.
Co wpływa na koszt ubezpieczenia domu?
Na koszt ubezpieczenia domu wpływa wiele czynników związanych z nieruchomością oraz ubezpieczającym. Są to mi.in.:
- wartość nieruchomości: im wyższa wartość domu tym wyższa składka,
- rodzaj konstrukcji budynku: domy murowane są zazwyczaj tańsze w ubezpieczeniu niż domy drewniane (większe ryzyko pożaru),
- wiek budynku: starsze budynki mogą być droższe w ubezpieczeniu ze względu na potencjalnie gorszy stan techniczny i większe ryzyko awarii,
- powierzchnia domu: im większa powierzchnia domu tym większe ryzyko szkody, co oznacza wyższe składki,
- lokalizacja nieruchomości: ryzyka z nią związane oraz inne czynnik,
- zabezpieczenia: rozwiązania podnoszące bezpieczeństwo nieruchomości mogą wpłynąć na obniżenie składki, są to mi.in.: system alarmowy, okna i drzwi antywłamaniowe czy też system monitoringu wizyjnego,
- historia ubezpieczeniowa: szkody zgłaszane w przeszłości do ubezpieczyciela mogą spowodować podwyższenie składki. Natomiast w przypadku ich braku można liczyć na zniżki,
- długość posiadania ubezpieczenia: długoletni klienci mogą otrzymać zniżki.
- Przeczytaj też: Zalanie mieszkania przez sąsiada
Co można zrobić, by dodatkowo obniżyć wysokość składki?
By obniżyć składkę ubezpieczenia domu, można zobowiązać się do udziału własnego, określającego jaką część kosztów naprawy szkody ponosi ubezpieczony, a jaką ubezpieczyciel. Może być wyrażony kwotowo lub procentowo. Im wyższy udział własny, tym niższa składka.
Udział własny w szkodzie przy ubezpieczeniu domu jednorodzinnego nie jest obowiązkowy, ale może być opcją do wybrania przy zawieraniu polisy.
- Zobacz też: Domy, które trzymają ciepło
Co to jest suma ubezpieczenia?
Suma ubezpieczenia to maksymalna kwota, jaką ubezpieczyciel wypłaci w przypadku szkody całkowitej. Powinna odzwierciedlać realną wartość odtworzeniową majątku.
Jeśli suma ubezpieczenia jest niższa niż realna wartość majątku, w przypadku szkody ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie proporcjonalnie do stopnia niedoubezpieczenia. Natomiast, gdy będzie ona zawyżona ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie w wysokości poniesionej szkody, a nie w wysokości sumy ubezpieczenia. Nadubezpieczenie skutkuje jedynie wyższą składką.
Niektórzy ubezpieczyciele oferują automatyczną indeksację sumy ubezpieczenia, co oznacza, że jest ona corocznie podwyższana o wskaźnik inflacji i utrzymywana na odpowiednim poziomie.
- Zobacz też: Ubezpieczenie OC firmy budowlanej - co obejmuje?
Przed zawarciem umowy powinniśmy sprawdzić, jaki parametr ubezpieczyciel stosuje do określenia wartości majątku:
- wartość odtworzeniowa odpowiada kosztom, które należy ponieść, by przywrócić ubezpieczone mienie do stanu wyjściowego, przed zaistniałą szkodą,
- wartość rzeczywista to wartość odtworzeniowa pomniejszona o stopień zużycia technicznego przedmiotu ubezpieczenia.
Wartość odtworzeniowa jest korzystniejsza dla ubezpieczonego, ale zazwyczaj wiąże się z wyższą składką.
Ubezpieczyciel może się również posłużyć wartością rynkową – cena, za jaką można kupić określoną nieruchomości w konkretnym momencie. Ustalana jest na podstawie rynkowego kosztu metra kwadratowego w danej lokalizacji w dniu zawarcia umowy.
Ubezpieczenie domu – rodzaje
Ubezpieczanie domu może obejmować różne zakresy:
- mury (konstrukcję budynku): ochrona przed uszkodzeniami lub zniszczeniem spowodowanymi przez pożar, powódź, huragan, uderzenie pioruna, wybuch, upadek drzewa, osunięcie ziemi i inne zdarzenia losowe,
- ruchomości domowe (wyposażenie): chroni meble, sprzęty AGD/RTV i inne przedmioty znajdujące się w domu przed kradzieżą, zalaniem, pożarem i innymi zdarzeniami,
- elementy stałe: ochrona elementów trwale związanych z budynkiem, takich jak podłogi, ściany, okna, drzwi,
- odpowiedzialność cywilna (OC) w życiu prywatnym: chroni przed roszczeniami osób trzecich w przypadku nieumyślnych szkód wyrządzonych przez ubezpieczonego lub innych domowników,
- dodatkowe opcje: ubezpieczenie od kradzieży z włamaniem, dewastacji, przepięć, assistance (pomoc w nagłych sytuacjach, m.in. awaria instalacji, zatrzaśnięcie drzwi), NNW (następstw nieszczęśliwych wypadków), ubezpieczenie ochrony prawnej (pomoc prawna w przypadku sporów związanych z nieruchomością).
Podstawowe ubezpieczenie domu jednorodzinnego zwykle obejmuje ochronę murów i elementów stałych budynku przed zdarzeniami losowymi, takimi jak pożar, powódź, zalanie czy działanie huraganu. Ubezpieczający może je jednak rozszerzyć o kolejne zakresy. Najszerszy zakres ma ubezpieczenie All Risks, które obejmuje wszystkie ryzyka, które nie są wyraźnie wyłączone w polisie.