Zmiana w planie miejscowym

Na działce określonej w planie miejscowym jako rolna czy leśna nie zbudujemy domu, dopóki nie zostanie uchwalony nowy plan zmieniający jej przeznaczenie. Taka procedura trwa długo, przynajmniej rok.

W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ustala się przeznaczenie terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określa sposoby zagospodarowania i warunki zabudowy terenu. Plan obejmuje z reguły część obszaru gminy, a jego zapisy muszą być zgodne z uchwalonym uprzednio studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Ustalenia planu miejscowego mają charakter normatywny, a zatem są powszechnie obowiązujące. Wiążą zarówno organy gminy i administracji publicznej, jak i obywateli. Kształtują wraz z innymi przepisami sposób wykonywania prawa własności nieruchomości.

Zasady wprowadzania zmian do planu

Jedną z zasadniczych konsekwencji normatywnego charakteru miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest sformalizowany sposób jego zmiany. Zarówno plan miejscowy, jak i studium mogą być zmienione w takim trybie, w jakim są uchwalane (art. 27 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Oznacza to w przypadku zmiany studium konieczność odpowiedniego stosowania przepisów art. 9-13, w przypadku zmiany planu miejscowego – art. 14-22, a w odniesieniu do obu kategorii aktów planistycznych – konieczność odpowiedniego stosowania art. 23-26.

W konsekwencji zmiana i studium, i planu następuje w formie uchwały rady gminy. Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego obowiązek zachowania procedury właściwej dla uchwalania planu dotyczy nie tylko zmiany planu już obowiązującego, ale także planu, który został uchwalony, lecz nie wszedł jeszcze w życie (wyrok NSA z 11.01.2006 r., sygnatura akt II OSK 423/2005). Z treści art. 27 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wynika także, że niedopuszczalne jest, aby już na etapie uchwalania planu przewidzieć możliwość zmian jego zapisów z wyłączeniem procedury określonej w ustawie.

Wyjątki od procedury

Dokonywanie zmian w planie miejscowym nie zawsze oznacza konieczność przeprowadzenia wszystkich czynności, które zostały podjęte przy sporządzaniu danego aktu. Chodzi tu na przykład o sytuację, w której zmiana dotyczy części obszaru objętego planem. Jeśli plan obejmuje tereny górnicze, wójt (burmistrz, prezydent miasta) miał obowiązek uzgodnić projekt planu z właściwym organem nadzoru górniczego. W przypadku gdy zmiana planu ma dotyczyć obszaru, na którym nie ma terenów górniczych, występowanie o takie uzgodnienie jest oczywiście bezprzedmiotowe. Również wtedy, gdy zmiana planu nie powoduje modyfikacji ustaleń planistycznych istotnych z punktu urbanistycznego i nie narusza interesów właścicieli nieruchomości objętych przedmiotowym planem, odstępstwo od zachowania procedury przewidzianej dla uchwalania planu wydaje się uzasadnione.

Kto może zainicjować zmianę planu

Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym inicjatywa uchwałodawcza w tym zakresie należy do rady gminy bądź wójta (burmistrza albo prezydenta miasta). Oczywiście osoby, w których interesie leży rozpoczęcie procedury uchwalania planu miejscowego, mogą zgłaszać do radnych albo do organu wykonawczego (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta) gminy potrzebę jego uchwalenia, ale organy te nie są związane takimi postulatami. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest przepisem gminnym, a w świetle ustawy o samorządzie gminy obywatel nie ma inicjatywy uchwałodawczej. Podobnie jak w przypadku studium możliwość zmiany planu jest wyrazem samodzielności gminy w zakresie gospodarowania przestrzenią na terenie gminy. W konsekwencji gmina może przystąpić do zmiany planu w każdym momencie.

Ustawa przewiduje jednak sytuacje, w których podjęcie uchwały o przystąpieniu do zmiany planu miejscowego jest obowiązkowe. Na przykład takie:

• do planu miejscowego dla obszaru objętego obowiązkiem jego sporządzenia ze względu na przepisy odrębne (z zakresu ochrony przyrody, ochrony zabytków i inne) trzeba wprowadzić wymagania wynikające z przedmiotowych przepisów odrębnych;
• plan został uznany za nieaktualny w całości lub części.

Podstawa prawna: ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (DzU nr 80, poz. 717 z późn. zm.)
Bibliografia:

• T. Bąkowski, Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – komentarz, opublikował System Informacji Prawnej Lex Omega
• Z. Niewiadomski, K. Jaroszyński, A. Szmytt, Ł. Złakowski, Komentarz do ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, opublikował System Informacji Prawnej Legalis
• H. Kisilowska, Nieruchomości – zagadnienia prawne, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2007