Zmiana sposobu użytkowania budynku bez zgłoszenia. Czym grozi samowola budowlana?

Zmiana sposobu użytkowania budynku bez wymaganego zgłoszenia jest traktowana jako samowola budowlana. Czy wiesz, jakie za to grożą konsekwencje? Sprawdź, jak można zalegalizować samowolę budowlaną i ile to kosztuje.  

Konsekwencje zmiany przeznaczenia budynku bez zgłoszenia

Jeśli powiatowy nadzór budowlany dowie się, że zmieniliśmy sposób użytkowania budynku lub jego części bez wymaganego zgłoszenia wyda postanowienie o wstrzymaniu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części.

Zmianę sposobu użytkowania trzeba zgłosić przed jej dokonaniem. Zgłoszenie po fakcie nie wywołuje skutków prawnych, czyli jest nieskuteczne. Jeśli nadzór budowlany udowodni, że tak właśnie było, właściciel będzie odpowiadał za samowolę budowlaną na takich samych zasadach, jak gdyby dokonał zmiany sposobu użytkowania budynku bez zgłoszenia.

Legalizacja samowolnej zmiany sposobu użytkowania budynku

W przypadku wykrycia samowolnej zmiany sposobu użytkowania budynku nadzór budowlany nakłada obowiązek przedstawienia w wyznaczonym terminie dokumentacji (takiej samej, jaka jest wymagana przy zgłoszeniu). Wśród wymaganych dokumentów może być decyzja o warunkach zabudowy, co oznacza, że inwestor musi złożyć wniosek o jej wydanie. Nadzór, wyznaczając termin, powinien wziąć pod uwagę czas oczekiwania na warunki zabudowy. W razie potrzeby można wystąpić o przedłużenie terminu.

Gdy inwestor nie dostarczy w terminie dokumentacji albo będzie nadal korzystał z budynku pomimo wstrzymania jego użytkowania, nadzór budowlany wyda decyzję nakazującą przywrócenie poprzedniego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Jeżeli inwestor dostarczy dokumenty, nadzór budowlany wyda postanowienie ustalające wysokość opłaty legalizacyjnej. Na to postanowienie przysługuje inwestorowi zażalenie.

Zobacz także: Czy zmiana grubości ścian w trakcie budowy domu to samowola?

Wysokość opłaty legalizacyjnej

Opłatę legalizacjną wylicza się na podstawie wzoru zawartego w Prawie budowlanym. Jest to iloczyn dziesięciokrotnej wartości stawki opłaty (wynoszącej 500 zł), współczynnika kategorii obiektu budowlanego oraz współczynnika wielkości obiektu budowlanego.

Wysokość opłaty legalizacyjnej zależy od kategorii budynku ustalonej po zmianie sposobu użytkowania. W przypadku gdy:

• Właściciel domu jednorodzinnego zaadaptował parter na sklep spożywczy. Budynek nie zmienił kategorii, gdyż powierzchnia sklepu nie przekracza 30% powierzchni całości. Współczynnik kategorii dla domów jednorodzinnych wynosi 2, a współczynnik wielkości – 1. Opłata legalizacyjna wyniesie więc 10 tys. zł (10 x 500 zł x 2 x 1). 
• Właściciel domu jednorodzinnego zaadaptował parter budynku na sklep papierniczy, przy czym powierzchnia tej kondygnacji przekracza 30% powierzchni całego budynku. Współczynnik wielkości dla obiektów handlu o powierzchni do 2500 mkw. wynosi 1, a współczynnik kategorii – 15.
  Opłata legalizacyjna wyniesie więc 75 tys. zł (10 x 500 zł x 15 x 1).

W drugim przypadku najkorzystniej dla właściciela byłoby zaniechać działalności i potwierdzić w nadzorze budowlanym przywrócenie obiektu do stanu poprzedniego, a następnie zgłosić w starostwie zmianę sposobu użytkowania. Nie w każdym przypadku jest to jednak możliwe (nie zawsze możliwe jest wyprowadzenie się z domu nielegalnie zmienionego na mieszkalny).

Podstawa prawna:

• ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (j.t. DzU z 2006 r. nr 156, poz. 1118 z późn. zm.)
• ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (j.t. DzU z 2012 r. poz. 647 z późn. zm.)

Data publikacji: 25.09.2013r.