Co to jest energia pierwotna i ile powinna wynosić? Nowe normy dla domów budowanych od 2021 roku
Projekty domów pasywnych już za kilka prawdopodobnie staną się bardziej popularne niż projekty budynków standardowych. Wiąże się to ze zmianami w warunkach technocznych. Domy budowane po 2020 roku będą musiały być znacznie lepiej zabezpieczone przed utratą ciepła i na znacznie szerszą skalę korzystać z odnawialnych źródeł energii.
Wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej przegród budowlanych będą od 2021 r. znacznie ostrzejsze niż obecnie. Współczynnik przenikania ciepła U ścian zewnętrznych w ogrzewanych pomieszczeniach będzie musiał mieć wartość o 20%. niższą niż teraz, dachów, stropodachów i stropów pod nieogrzewanymi pomieszczeniami o 25%, a okien i drzwi o 24-30%. Niezależnie od tego musi być spełniony warunek nieprzekroczenia maksymalnej wartości wskaźnika zapotrzebowania budynku na nieodnawialną energię pierwotną EP. Będzie ona o ponad 40%. niższa niż dopuszczalna w 2015 r.
Projekty domów pasywnych - jak liczone są koszty ogrzewania?
Tworząc nowoczesny projekt domu, trzeba brać pod uwagę to, ile energii będą musiały dostarczyć do niego źródła ciepła, żeby pokryć zapotrzebowanie na energię wynikające ze strat na skutek tego, że przenika ono przez przegrody budowlane, działa wentylacja oraz jest podgrzewana woda do mycia.
Tę ilość energii obecnie nazywa się energią końcową. Wynikają z niej koszty utrzymania domu (koszt ogrzewania jest ich największym składnikiem). Systemy ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej nie przekazują do budynku całej energii, która do nich dociera. Część jest tracona na przykład wraz ze spalinami ulatującymi przez komin. To, co zostaje i z czego mamy pożytek, jest nazywane energią użytkową. Ale zapłacić trzeba także za straty. Dlatego to właśnie energia końcowa jest podstawą do obliczania kosztu ogrzewania przy projektowaniu domów.
Zmiany w warunkach technicznych od 2021 roku - mniejszy wskaźnik EP
Aktualne rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie narzuca projektantom inne podejście do kwestii zapotrzebowania budynku na energię. Wprawdzie wprowadzono w nim jego górny limit dla budynków jednorodzinnych, ale nie dotyczy on ani energii końcowej, ani użytkowej, tylko energii pierwotnej, bowiem głównym celem autorów rozporządzenia było nie tyle zapewnienie inwestorom niskiego kosztu użytkowania budynków, ile ograniczenie negatywnego oddziaływania systemów ogrzewczych na środowisko.
Co to jest energia pierwotna (EP) i jakie są jej limity?
Energia pierwotna to energia, którą zawierają jej nośniki pozyskiwane z zasobów naturalnych. Mogą być one odnawialne - za takie uznaje się wiatr, promieniowanie słoneczne lub ciepło geotermalne, a także biomasę, bo po jej spaleniu (w celu uzyskania ciepła) można ją odtworzyć w stosunkowo krótkim czasie, hodując rośliny.
Limity ustalone w związku ze zmianą prawa budowlanego dotyczą wyłącznie energii nieodnawialnej uwzględnionej w projektach nowoczesnych domów, w szczególności, w projektach domów pasywnych, czyli energii pochodzącej z zasobów nieulegających szybkiej regeneracji, a więc tej, której źródłem są paliwa kopalne i której wykorzystywanie powoduje szkody w środowisku.
Do relatywnej oceny uciążliwości budynku dla środowiska wynikającej z jego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną służy jego wskaźnik EP, czyli wartość rocznego zapotrzebowania na tę energię przypadającą na 1 m2 ogrzewanej powierzchni. Sposób jego obliczania jest ustalony w rozporządzeniu w sprawie metodologii obliczenia charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno- użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw charakterystyki energetycznej.
Ponieważ wykorzystywanie poszczególnych nośników energii w różnym stopniu zagraża środowisku, w metodyce obliczania wskaźnika EP ważną rolę odgrywają umowne współczynniki nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na wytworzenie i dostarczenie nośnika energii lub energii dla systemów technicznych w. W tabeli obok prezentujemy ich wartości ustalone w wyżej wspomnianym rozporządzeniu. Współczynnik nakładu może być też określony przez dostawcę energii albo jej nośnika.
Energię pochłania także napęd urządzeń pomocniczych będących elementami systemu ogrzewania, lecz jest to niewielki ułamek całkowitej ilości energii potrzebnej do jego działania – najczęściej kilka, niekiedy kilkanaście procent. O wartości wskaźnika EP decydują przede wszystkim roczne zapotrzebowanie na energię końcową QK oraz współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej wi.
