Notariusz cennik: ile kosztują usługi notarialne, do czego jest potrzebny notariusz

Koszty notarialne są różne dla poszczególnych spraw. Sprawdź cennik usług notarialnych. Niektóre czynności prawne (umowy, oświadczenia) muszą być sporządzone przez notariusza, bo bez tego byłyby nieważne. Są też takie sprawy, w których nie trzeba, ale po prostu warto mieć akt notarialny.

Dokumenty sporządzone przez notariusza mają charakter dokumentów urzędowych. Warto też pamiętać, że notariusz jako osoba zaufania publicznego jest obowiązany sporządzać umowy w sposób zrozumiały i przejrzysty, dbać o należyte zabezpieczenie praw i słusznych interesów stron umowy, udzielać im niezbędnych wyjaśnień oraz zachować w tajemnicy informacje uzyskane w związku z dokonywaną czynnością. Notariusze podlegają również obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności notarialnych.

Usługi notarialne - z jakimi sprawami trzeba pójść do notariusza

Akt notarialny jest niezbędny przy sporządzaniu:

• umowy sprzedaży, darowizny lub zamiany nieruchomości. Własność nieruchomości przechodzi na kupującego bądź obdarowanego z chwilą podpisania aktu notarialnego;
• ustanowienia i przeniesienia prawa użytkowania wieczystego (z wyjątkiem sytuacji, gdy przepisy prawa przewidują formę decyzji administracyjnej stwierdzającej z mocy prawa nabycie prawa użytkowania wieczystego);
• ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu;
• przeniesienia spółdzielczych praw własnościowych do lokalu lub domu;
• umowy deweloperskiej, na podstawie której deweloper zobowiązuje się do ustanowienia lub przeniesienia na nabywcę po zakończeniu przedsięwzięcia deweloperskiego prawa odrębnej własności lokalu lub własności nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym bądź użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego.

W każdym akcie notarialnym dotyczącym powyższych umów notariusz zamieszcza wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej nowego właściciela (użytkownika wieczystego) lub osoby, której przysługuje prawo lub roszczenie, i wysyła go do właściwego wydziału ksiąg wieczystych sądu rejonowego, pobrawszy za to stosowną opłatę od stron (strony).

Przeczytaj też:

• Księgi wieczyste online >>>

Akt notarialny jest niezbędny również przy sporządzaniu:

• małżeńskich umów majątkowych. Są to umowy, na mocy których małżonkowie mogą rozszerzyć lub znieść małżeńską wspólność majątkową. Każdą inną umowę zawieraną pomiędzy dowolnymi osobami możemy dobrowolnie sporządzić w takiej formie. Rodzi to wprawdzie dodatkowe koszty, ale daje gwarancję, że umowa zostanie sporządzona zgodnie z prawem i trudno ją będzie w przyszłości podważyć;
• oświadczenia najemcy, w którym najemca poddaje się egzekucji i zobowiązuje do opróżnienia i wydania lokalu używanego na podstawie umowy najmu okazjonalnego w terminie wskazanym w żądaniu opróżnienia lokalu. Dodatkowo wynajmujący może zażądać notarialnie poświadczonego podpisu na oświadczeniu właściciela lokalu lub osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu, do którego może być przekwaterowany najemca w razie eksmisji, o wyrażeniu zgody na zamieszkanie w nim najemcy. Sama umowa najmu okazjonalnego może być sporządzona w zwykłej formie pisemnej;
• ustanowienia służebności osobistych (służebność mieszkania), gruntowych (na przykład służebność drogi koniecznej) oraz służebności przesyłu. Forma aktu notarialnego jest potrzebna tylko dla oświadczenia właściciela, który prawo służebności ustanawia (czyli właściciela nieruchomości obciążanej służebnością). Oczywiście zawsze jest lepiej, gdy obie strony stawią się u notariusza i zgodnie ustalą zakres służebności i wysokość wynagrodzenia, jeśli jest ona ustanawiana odpłatnie. Notariusz zamieści w akcie wniosek o ujawnienie służebności zarówno w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości obciążonej, jak i – w przypadku służebności gruntowych - w księdze wieczystej dla prowadzonej nieruchomości władnącej (korzystającej ze służebności).

Przeczytaj też:

• Błąd w akcie notarialnym. Jak poprawić akt notarialny? Ile to kosztuje? >>>

Uwaga! Jeśli umowa dotyczy świadczeń pieniężnych, to w akcie notarialnym można zawrzeć specjalne zabezpieczenie zapłaty pozwalające na szybsze i sprawniejsze dochodzenie roszczeń. Strona umowy zobowiązana do zapłaty może mianowicie poddać się egzekucji wprost z aktu notarialnego w trybie art.777 § 1 pkt 4 lub 5 Kodeksu postępowania cywilnego. Akt notarialny, w którym dłużnik poddał się takiej egzekucji i który obejmuje obowiązek zapłaty sumy pieniężnej albo wydania lokalu lub nieruchomości w oznaczonym terminie, jest tytułem egzekucyjnym. Oznacza to, że nie trzeba składać pozwu w sądzie, aby wyegzekwować świadczenie wskazane w akcie notarialnym. Wystarczy wystąpić do sądu rejonowego o nadanie takiemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności, a po jej uzyskaniu można się już zwrócić do komornika o wszczęcie egzekucji.

Usługi notarialne – testament i sprawy spadkowe

Nie ma obowiązku spisywania testamentu przed notariuszem, ale warto to zrobić, gdyż zadba on o poprawne sformułowanie ostatniej woli. W praktyce trudniejsze jest podważenie testamentu notarialnego niż zwykłego pisemnego.

Jeśli jednak chcemy dokonać zapisu windykacyjnego, konieczne jest sporządzenie testamentu w formie aktu notarialnego. Zapis windykacyjny to umieszczona w testamencie wola spadkodawcy przekazania określonej osobie konkretnych przedmiotów (jak mieszkanie, samochód, działka). Przedmioty te przejdą na jej własność z chwilą otwarcia spadku.

Dodatkowo notariusz na wniosek zainteresowanego może wpisać każdy testament - także własnoręczny - do notarialnego rejestru testamentów (NORT). Nie jest to obowiązkowe i nie wiąże się z opłatami, może ułatwić jednak jego przechowanie i odnalezienie przez spadkobierców.

U notariusza można też uzyskać formalne potwierdzenie, że odziedziczyliśmy spadek po określonej osobie i w jakim udziale. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy wszyscy potencjalni spadkobiercy są zgodni co do zasad dziedziczenia i stawią się razem w kancelarii notarialnej (dowolnie wybranej). Jeśli spadkobiercy spierają się co do zasad dziedziczenia albo nie mogą się stawić równocześnie u notariusza, to sprawy spadkowe trzeba będzie załatwić w sądzie, co trwa o wiele dłużej.

Notariusz spisuje protokół dziedziczenia, a jeśli od dnia otwarcia spadku nie upłynęło 6 miesięcy, w protokole zamieszcza się oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku (zapisu). Następnie notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia – pod warunkiem że nie ma wątpliwości co do kręgu spadkobierców i wysokości ich udziałów w spadku ani co do osoby, na której rzecz spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, i przedmiotu tego zapisu.

Po sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz wpisuje go do rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia. Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Usługi notarialne – pełnomocnictwo

Każdemu pełnomocnictwu można nadać formę aktu notarialnego, choć nie zawsze jest to konieczne. Musi mieć taką formę, jeśli obejmuje umocowanie do dokonania czynności prawnej, dla której ważności jest wymagana forma aktu notarialnego. Dotyczy to zatem przeniesienia prawa własności, prawa użytkowania wieczystego i ustanowienia służebności. Tylko pełnomocnictwo udzielone w akcie notarialnym upoważnia zatem do podpisania takich umów i oświadczeń w imieniu mocodawcy.

Usługi notarialne – poświadczenia

Niektóre czynności wymagają notarialnego poświadczenia własnoręczności podpisu, np. umowy:

• zbycia, wydzierżawienia przedsiębiorstwa lub ustanowienia użytkowania na przedsiębiorstwie;
• zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Poświadczenia podpisu dokonuje się poprzez złożenie go w obecności notariusza, który następnie poświadczy na dokumencie jego własnoręczność po uprzednim sprawdzeniu tożsamości składającego podpis.

Jeszcze częściej korzystamy z usług notariusza, jeśli musimy złożyć gdzieś dokument, który będzie nam jeszcze potrzebny, i mamy tylko jeden egzemplarz. Wtedy możemy sporządzić u notariusza poświadczony odpis dokumentu, który zastąpi oryginał.

U notariusza możemy też w zależności od potrzeb poświadczyć datę okazania dokumentu lub pozostawanie osoby przy życiu lub w określonym miejscu.

Usługi notarialne – depozyty

Jeśli chcemy, aby jakiś dokument był przechowany w pewnym miejscu i nie uległ zagubieniu, możemy go zdeponować u notariusza. Z przyjęcia dokumentu na przechowanie notariusz spisuje protokół, w którym wymienia datę przyjęcia, ustala tożsamość osoby składającej dokument oraz wskazuje, komu i pod jakimi warunkami dokument bądź jego odpis ma być wydany.

Możemy u notariusza również zdeponować pieniądze, np. wynagrodzenie za nabywaną nieruchomość. Notariusz w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Dla udokumentowania tych czynności notariusz prowadzi specjalne konto bankowe. Jest to świetne zabezpieczenie dla stron umowy, gdyż sprzedający wie, że dostanie pieniądze z depozytu notarialnego zaraz po podpisaniu aktu, a kupujący - że pieniądze zostaną uwolnione dopiero wtedy, gdy będzie miał akt własności.

Podstawa prawna: Ustawa z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (t.j. DzU z 2017 r. poz. 2291); Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (t.j. DzU z 2018 r. poz. 272)