Zioła na balkon i taras: jak sadzić, uprawa w skrzynkach

Zioła na balkonie i tarasie to doskonała propozycja dla tych, którzy nie mają własnego ogrodu, albo ich ogród jest na tyle mały, że nie można wydzielić w nim miejsca na ogródek ziołowy. Podpowiadamy, jak sadzić zioła na balkonie i tarasie. Zioła na balkon i taras: uprawa w skrzynkach i donicach.

Zobacz galerię 14 zdjęć

Autor: GettyImages

Wiele ziół z powodzeniem można uprawiać w doniczkach na balkonie lub tarasie

Ogródek ziołowy może być interesującym elementem tarasu, balkonu lub innej części ogrodu. Wiele ziół, czego zwykle nie bierze się pod uwagę, to efektowne rośliny ozdobne. Delikatne „piórka” pietruszki i kopru, nie wspominając o barwnolistnych odmianach ziół, sprawdzają się nawet w typowych aranżacjach ozdobnych. Choć zebrane plony nie będą zbyt wielkie, za to na pewno zdrowe i świeże.

Zioła na balkon i taras: jakie zioła można uprawiać 

Świeże, aromatyczne liście i pędy roślin przyprawowych są niezastąpione w kuchni, warto je więc zawsze mieć pod ręką. Zioła wymagają tylko minimalnej pielęgnacji, zazwyczaj nie atakują ich choroby i szkodniki, a plon można zbierać przez całe lato. Rośliny te nie potrzebują dużych pojemników. Większość z nich, na przykład bazylia, koper, tymianek, szałwia, mięta, rozmaryn, lawenda i szczypiorek, rośnie dobrze w doniczkach o średnicy 20 cm i głębokości 15-20 cm lub w standardowych skrzynkach balkonowych.

>>Przeczytaj też: Kwiaty balkonowe: jakie rośliny najlepiej wybrać na balkon

Zioła na balkon i taras - uprawa w skrzynkach i innych pojemnikach

Do uprawy ziół na balkonie i tarasie można używać pojemników z ceramiki, betonu, tworzyw sztucznych, drewna, blachy lub z wikliny. Interesująco wyglądają zioła posadzone w starych skrzyniach, wiadrach, cebrzykach czy drewnianych beczkach. Pojemniki powinny być odporne na stały kontakt z wodą. Muszą też mieć otwór (średnicy co najmniej 1 cm) w dnie lub ściankach bocznych tuż przy dnie pozwalający na odpływ nadmiaru wody. Na ich spodzie należy ułożyć drenaż w postaci kilkucentymetrowej warstwy żwiru, keramzytu albo drobno potłuczonych doniczek, a następnie nasypać tyle żyznego podłoża, żeby sięgało do poziomu około 5 cm poniżej górnego brzegu. Dzięki temu w czasie podlewania woda nie będzie się wylewała przez krawędzie, pozostanie też wystarczająco dużo miejsca, żeby po posadzeniu roślin ułożyć warstwę kory, która ograniczy parowanie wody.

Zioła na balkon i taras - jak sadzić i siać

Część ziół uprawia się z rozsady, którą sadzi się w pojemnikach. Należą do nich między innymi bazylia, szałwia, tymianek i mięta. Inne wysiewa się wprost do pojemników. Rośliny mniejsze lepiej wyglądają, jeżeli rosną w grupie – sadzi się je po kilka egzemplarzy w jednym pojemniku lub miesza z innymi gatunkami ziół albo kwiatami – dobrymi towarzyszami ziół są nagietki, aksamitki niskie, nasturcja karłowa i pnąca, żeniszek, smagliczka i nemezja. Należy pamiętać, że roślinom ciepłolubnym (np. bazylii) mogą zagrażać wiosenne przymrozki. Dlatego sadzi się je po 15 maja, a jeśli zostały posadzone wcześniej – na noc przykrywa włókniną.

>>Przeczytaj też: Jak uprawiać warzywa na balkonie? Najlepsze gatunki i odmiany roślin

Autor: Jupiterimages

Podłoże do uprawy ziół musi być przepuszczalne dla wody i powietrza, a jednocześnie nie może szybko przesychać. Zwykła ziemia z ogrodu zwykle jest zbyt zwięzła. Najlepiej kupić gotową w centrum ogrodniczym. Nie będzie wtedy twardnieć i zasklepiać się po częstym podlewaniu.

Zioła na balkon i taras - pielęgnacja

• Podlewanie ziół to podstawowy zabieg. Szczególnie ważne jest w początkowej fazie wzrostu, tuż po posadzeniu rozsady lub po wschodach siewek, które nie wykształciły jeszcze w pełni działającego systemu korzeniowego. Strumień wody powinien być niewielki, żeby nie uszkodzić delikatnych pędów i liści (szczególnie gdy są młode) i aby nie wypłukiwać podłoża z pojemnika. Rośliny się nawadnia, gdy ziemia lekko przeschnie, nie można jednak dopuścić do jej całkowitego wysuszenia. Brak wody osłabia rośliny, co objawia się nie tylko niższym plonem, ale sprawia także, że są one częściej atakowane przez choroby i szkodniki. Zwykle uprawy w pojemnikach należy podlewać raz na dzień, ale w upalne i słoneczne dni może się pojawić konieczność nawadniania dwa razy na dobę – zwłaszcza jeżeli rośliny są uprawiane w ceramicznych donicach, przez których porowate ścianki woda łatwo paruje do atmosfery. Nawet w czasie opadów należy sprawdzać wilgotność podłoża. Trzeba jednak pamiętać o tym, że szkodliwy jest także nadmiar wilgoci w glebie (korzenie gniją i rośliny zamierają), dlatego ważne jest, żeby w donicach był drożny otwór odpływowy.

• Nawożenie ziół. Zioła, szczególnie te pochodzące z terenów śródziemnomorskich ubogich w składniki pokarmowe (tymianek, lawenda, rozmaryn), nie wymagają żadnego zasilania – przenawożone tracą aromat. Do zasilania wszystkich roślin można użyć nawozu z pokrzyw. Potrzeba 1 kg młodych pędów pokrzywy przed kwitnieniem, które zalewamy w plastikowym lub ceramicznym pojemniku 10 l wody. Nawóz mieszamy codziennie przez trzy tygodnie. Po tym czasie roztwór powinien być już klarowny i gotowy do użytku. Rozcieńczamy go wodą w stosunku 1:10 i podlewamy nim rośliny.

• Usuwanie uszkodzonych liści. Do zabiegów pielęgnacyjnych należy także regularne usuwanie uszkodzonych i żółknących liści. Ma to znaczenie nie tylko estetyczne, ale także sanitarne – takie liście często są porażone przez choroby lub szkodniki. Warto również ręcznie zbierać szkodniki (na przykład stonki, gąsienice motyli, mszyce). Prac pielęgnacyjnych lepiej nie wykonywać, gdy rośliny są wilgotne po deszczu czy podlewaniu, żeby nie przenosić chorób. Rośliny, które są poważnie porażone, najlepiej usunąć, aby nie były źródłem zakażenia dla pozostałych ziół.

• Ochrona przed szkodnikami i chorobami roślin. Uprawiając rośliny przeznaczone do jedzenia, nie stosujemy chemicznych środków ochrony. Możemy natomiast użyć samodzielnie przygotowane ekologiczne preparaty: wyciąg z pokrzywy i wyciąg ze skrzypu polnego. Wyciąg z pokrzywy: 1 kg świeżych niekwitnących pędów i liści lub 200 g suchych zalać 10 l wody i pozostawić na 12-24 godziny. cieczą tą należy opryskiwać rośliny bez rozcieńczenia, gdy pojawią się mszyce i przędziorki.  Przy dużej ilości szkodników trzeba stosować preparat kilkakrotnie w odstępach kilku dni. Wyciąg ze skrzypu polnego: 1 kg świeżego ziela lub 200 g suszonego zalać wodą (10 l) i pozostawić na 12-24 godziny. Stosować zapobiegawczo przeciwko chorobom grzybowym (np. mączniak prawdziwy i rzekomy). opryskiwać rośliny kilka razy roztworem rozcieńczonym wodą (1:5). Preparat dodatkowo wzmacnia rośliny.

>>Przeczytaj też: Sadzenie roślin na balkonie - zasady roślinnej aranżacji balkonu

Zioła na balkon i taras - po zbiorach

Po zakończonym sezonie, najczęściej w listopadzie, usuwamy z pojemników wszystkie rośliny jednoroczne, wyrzucamy też podłoże. Donice myjemy, suszymy i przechowujemy w zadaszonym miejscu do wiosny. Rośliny wieloletnie (lawendę, rozmaryn, tymianek, szczypiorek) przez zimę przechowuje się w widnych i chłodnych w pomieszczeniach (ale o temperaturze powyżej 0°C). W tym czasie trzeba je umiarkowanie podlewać – wystarczy raz na tydzień. Wiosną, gdy w nocy nie występują już przymrozki, wystawia się pojemniki na zewnątrz. Wieloletnie zioła przesadza się do nowej ziemi co kilka lat, a w pozostałe umiarkowanie nawozi na początku sezonu.

>>Przeczytaj też: Przechowywanie przez zimę niecierpków, begonii i innych roślin z tarasu i balkonu