Pokrzywa - roślina bardzo wartościowa! Co można zrobić z pokrzywy i do czego ją wykorzystywać?

Spis treści

1. Pokrzywa jako roślina lecznicza
2. Sok z pokrzywy
3. Herbatka (napar) z pokrzywy
4. Pokrzywa jako roślina kosmetyczna
5. Płukanka z pokrzywy na włosy
6. Maseczka z pokrzywy do twarzy
7. Gnojówka z pokrzywy - naturalny nawóz i środek ochrony roślin
8. Wykorzystanie pokrzywy w kuchni
9. Zupa z pokrzywy
10. Pesto z pokrzywy

Pokrzywa zwyczajna (łac. Urtica dioica) rośnie dziko w Polsce - spotkać ją można w lasach, zaroślach, na polanach, przydrożach i pastwiskach. To roślina, która może być wykorzystywana na wiele sposobów: zarówno jako roślinę leczniczą i kosmetyczną, jak i jadalną (dla ludzi i zwierząt). Dostarcza także włókien oraz barwnika. dodatkowo jest wykorzystywana w uprawie roślin. Czy to w kuchni, domowej kosmetyce, czy w ogrodzie – pokrzywa sprawdza się doskonale i może pozytywnie wpłynąć na zdrowie nasze i roślin w ogrodzie.

Choć uważana za chwast powodujący bolesne podrażnienia skóry (poparzenia), jest jednym z najbardziej wartościowych ziół naszej strefy klimatycznej. Co można zrobić z pokrzywy i do czego warto ją wykorzystać?

Czy chwasty z ogrodu mogą być pożyteczne? Zamiast z nimi walczyć, lepiej je wykorzystaj

Pokrzywa jako roślina lecznicza

Wykorzystywana od wieków w medycynie ludowej, pokrzywa zwyczajna pozostaje jedną z ważniejszych roślin w fitoterapii. Surowcem leczniczym są liście pokrzywy (Folium Urticae), korzenie pokrzywy (Radix Urticae) oraz ziele pokrzywy (Herba Urticae).

Liście i ziele pokrzywy najlepiej zbierać wiosną, przed kwitnieniem (w maju i czerwcu), ponieważ wtedy w naziemnych częściach rośliny zawartość związków aktywnych biologicznie jest największa. Korzenie pokrzywy wykopuje się jesienią lub wczesną wiosną.

Pokrzywa zawiera witaminy (A, K, B2, C), makro- i mikroelementy (m.in. magnez, wapń, siarkę, żelazo, fosfor, potas, krzem) oraz kwasy organiczne, związki garbnikowe, chlorofil, fitosterole, karotenoidy, flawonoidy i wiele innych substancji.

Pokrzywa wykazuje m.in. właściwości przeciwgrzybicze, przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne, odżywcze. Stosowanie preparatów z pokrzywy wspomaga procesy trawienne, poprawia funkcjonowanie układu moczowego, obniża ciśnienie krwi, zmniejsza potliwość, wspomaga układ odpornościowy, korzystnie wpływa na procesy przemiany materii, oczyszcza organizm z toksyn, a także wspomaga leczenie cukrzycy typu II.

Do celów leczniczych z pokrzywy można przygotować m.in. sok bądź napar (herbatkę).

Wybieramy najcenniejsze zioła do ogrodu. Mają moc i leczą! Jakie zioła wybrać i jak uprawiać?

Sok z pokrzywy

Sok przygotowuje się ze świeżo zebranych wczesną wiosną liści pokrzywy. To znakomity, naturalny środek polecany szczególnie przy niedoborze żelaza oraz wspomaganiu leczenia chorób układu moczowo-płciowego.Nie należy przekraczać dawki 50 ml soku z pokrzywy dziennie. Można go pić bez dodatków albo rozcieńczyć z wodą bądź sokiem owocowym. Zanim jednak sięgniemy po sok z pokrzywy należy sprawdzić, jakie są przeciwwskazania do jego przyjmowania.

Sok z pokrzywy najłatwiej przygotować w sokowirówce: świeżo zebrane, umyte i odsączone z nadmiaru wody liście należy posiekać, przecisnąć przez sokowirówkę i odcedzić. Niepasteryzowany przechowywać w lodówce.

Herbatka (napar) z pokrzywy

Jednym z najprostszych sposobów wykorzystania pokrzywy jest przygotowanie z niej naparu. Do przygotowania można wykorzystać liście albo ziele pokrzywy. To m.in świetny środek na pozbycie się nadmiaru wody z organizmu (działa łagodnie moczopędnie).

Herbatę z pokrzywy można przygotować z liści świeżych albo suszonych. Jedną czubatą łyżeczkę do herbaty liści pokrzywy należy zalać wrzątkiem i parzyć odpowiednio liście świeże około pół minuty, liście suszone 1-2 minuty.

Pokrzywa jako roślina kosmetyczna

Dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym i wzmacniającym, pokrzywa znalazła również zastosowanie w kosmetyce. Od dawna stosowana jest do poprawy kondycji włosów doskonale je pielęgnując, ale także działa antybakteryjnie, reguluje metabolizm skóry, pomaga w pozbyciu się trądziku i zaskórników, oczyszcza skórę tłustą i łojotokową, zapobiega wypryskom. Wyciąg z pokrzywy można znaleźć w szamponach, odżywkach do włosów czy kremach. W warunkach domowych możną samodzielnie przygotować np. płukankę lub maseczkę z pokrzywy.

Płukanka z pokrzywy na włosy

Płukankę z pokrzywy stosuje się przy problemach z wypadaniem włosów i łupieżem. Aby przygotować płukankę z pokrzywy garść świeżych młodych liści pokrzywy lub 1-2 łyżeczki liści suszonych należy umieścić w naczyniu i zalać 200 ml gorącej wody. Pozostawić do zaparzenia na około 20 minut. Następnie napar należy odcedzić i ostudzić.

Maseczka z pokrzywy do twarzy

Maseczka z dodatkiem pokrzywy może poprawić kondycję skóry twarzy, szczególnie przy problemach z trądzikiem. Stosuje się ją dla odświeżenia i wygładzenia skóry twarzy.

Do wykonania maseczki z pokrzywy potrzebne będą: około 30 listków młodej pokrzywy, 1 łyżka zmielonych płatków owsianych, 1 łyżka gęstego jogurtu naturalnego. Liście pokrzywy należy umyć i osuszyć, a następnie  rozetrzeć w moździerzu (aby liście wypuściły cenny sok). dodać płatki owsiane i jogurt, dokładnie wymieszać do uzyskania jednolitej konsystencji. Nakładać na wcześniej oczyszczoną skórę twarzy i pozostawić na około 15 minut. Zmyć maseczkę letnią, bieżącą wodą.

Przed zastosowaniem maseczki warto wykonać próbę uczuleniową.

Rośliny barwiące, które można uprawiać w ogrodzie. Jakie rośliny można wykorzystać do farbowania

Gnojówka z pokrzywy - naturalny nawóz i środek ochrony roślin

Dla właścicieli ogrodów pokrzywa jest rośliną bardzo pożyteczną, bowiem można z niej przygotować znakomity naturalny nawóz oraz środek ochrony przeciw szkodnikom i chorobom roślin, czyli gnojówkę z pokrzywy, która powstaje przez fermentację świeżych liści w wodzie.

Aby zrobić gnojówkę należy młode, ulistnione pędy pokrzywy (zebrane jeszcze przed kwitnieniem) rozdrobnić i włożyć do plastikowego pojemnika (wiadra lub beczki) i zalać wodą (każdy 1 kg świeżego ziela pokrzywy zalewa się 10 litrami wody). Zostawiamy wszystko na 2-3 tygodnie, koniecznie codziennie mieszając!

Do nawożenia gnojówkę z pokrzyw należy rozcieńczyć w proporcji 1:10 lub 1:20, czyli 1 część gnojówki na 10 lub 20 części wody. Do oprysków zwalczających szkodniki (m.in. mszyce, przędziorki, miseczniki i tarczniki) także gnojówkę należy rozcieńczyć w proporcji 1:10.

Oprysk z octu na chwasty i inne domowe sposoby pozbycia się chwastów. Jak usunąć chwasty bez chemii?

Wykorzystanie pokrzywy w kuchni

Do celów kulinarnych pokrzywę należy zbierać wiosną: w kwietniu, maju, do połowy czerwca – koniecznie przed kwitnieniem. Ścina się wierzchołkowe cztery liście, obcinając je nożyczkami lub sekatorem. Przed wykorzystaniem w kuchni trzeba je opłukać pod zimną, bieżącą wodą.

Pokrzywę można stosować jako dodatek na kanapki, do twarożku, hummusu i innych past kanapkowych, sałatek, makaronu, farszu do naleśników. Można przygotować z pokrzywy zupę, pesto albo koktajle.

Zupa z pokrzywy

Potrzebne składniki:

• 3 szklanki młodych listków pokrzywy
• 2 marchewki
• 4 ziemniaki
• 2 listki laurowe, ziele angielskie
• cebula, 3 ząbki czosnku
• majeranek, sól, pieprz
• masło
• śmietana do zabielenia

Pokrzywę sparzyć gorącą wodą. W garnku zagotować wodę z listkami laurowymi, zielem angielskim, solą, drobno posiekanym czosnkiem i obranymi marchewkami i ziemniakami. Pokrzywę i cebulę pokroić i podsmażyć na patelni z majerankiem i pieprzem. Kiedy warzywa w zupie zmiękną, dodać pokrzywę z cebulą i gotować jeszcze chwilę. Doprawić do smaku, zmiksować. Można zabielić śmietaną.

Pesto z pokrzywy

Potrzebne składniki:

• 4 garści młodych liści pokrzywy,
• 2 łyżki łuskanego słonecznika,
• 1/3 szklanki oliwy,
• 1 ząbek czosnku,
• sól do smaku.

Liście pokrzywy zblanszować i drobno pokroić. Na patelni uprażyć łuskany słonecznik, dodać go do pokrzywy razem z czosnkiem i oliwą. Wszystko zmiksować za pomocą blendera. Doprawić solą.

Suszenie ziół na zimę - jak suszyć zioła w domu? Poznaj sprawdzone sposoby