Pepino (psianka melonowa) - uprawa, pielęgnacja, zastosowanie
W ostatnich latach pojawia się na rynku coraz więcej ciekawostek roślinnych, pochodzących z innych rejonów świata, ale nadających się do uprawy w Polsce. Jedną z nich jest psianka melonowa o dźwięcznej nazwie pepino, która mimo, że należy do warzyw, bardziej kojarzy się z owocami, a na dodatek może być też rośliną ozdobną.
Psianka melonowa, pepino, melon gruszkowaty (Solanum muricatum) – to nazwy jednej i tej samej rośliny należącej do botanicznej rodziny psiankowatych (Solanaceae), w której znajdziemy także doskonale nam znane warzywa – pomidora, ziemniaka, paprykę, bakłażana, ale też tytoń lub miechunki. Jednak pochodząca z Ameryki Południowej (Chile i Peru) psianka melonowa ma o wiele więcej zalet niż jej znani od wieków krewniacy.
Pepino, mimo że jest warzywem, o wiele bardziej przypomina i smakuje jak owoc. Wszystko za sprawą oryginalnych, dużych i pękatych owoców z żółtawą skórką i filetowymi prążkami. Kiedy dojrzeją przypominają w smaku bardziej melony, gruszki lub ananasy niż inne warzywa z rodziny psiankowatych.
Pepino rośnie dość szybko, tworząc sporo masy zielonej w postaci długich (nawet do około 1,5 m), rozgałęzionych, elastycznych, pokładających się (lub zwisających z donic) pędów. Liście są sztywne, ciemnozielone, lancetowate, szersze u nasady (podobne do liści pomidorów). W naszym klimacie psianka melonowa może osiągnąć około 80-90 cm wysokości.
Na początku lata na roślinach pojawiają niebiesko-fioletowe kwiaty – podobne do kwiatów ziemniaka. Będące największą atrakcją owoce dojrzewają wczesną jesienią (wrzesień-październik) i wtedy są soczyste, aromatyczne, słodkie i gotowe do zbioru (dojrzałe mogą osiągnąć wagę do 400 g).
Uprawa i pielęgnacja psianki melonowej
W krajach o ciepłym i łagodnym klimacie, pepino uprawia się jako bylinę, u nas – jako roślinę jednoroczną. Jak większość warzyw psiankowatych, także pepino jest roślina ciepłolubną i wymagającą, a więc potrzebuje zapewnienia odpowiednich warunków, by jej uprawa się udała. W związku z tym, pepino uprawiane jest głównie z rozsady. Nasiona wysiewa się wczesną wiosną pod osłonami, a młode sadzonki (rozsadę) wysadza się do gruntu po 15. maja. W gruncie uprawa pepino może się udać, ale tylko na ciepłych i osłoniętych stanowiskach. Kiełkujące nasiona należy regularnie zraszać wodą, a sadzonki pojawiają się już około dwa tygodnie po wysianiu (w odpowiednich warunkach), jednak nadają się do przesadzenia najszybciej po miesiącu.
Warzywa z rozsady: wysiew nasion i pielęgnacja rozsady warzyw >>>
Jest to roślina światłożądna, dlatego wymaga słonecznego lub bardzo jasnego stanowiska. Aby zapewnić roślinie stale optymalne warunki termiczne, zwykle jest uprawiana pod osłonami, np. w tunelach foliowych lub szklarniach (i wtedy może być wysadzana nawet przed 15 maja) i jednocześnie raczej w najcieplejszych rejonach kraju. Warto pamiętać, aby temperatura uprawy była zróżnicowana – w ciągu dnia 24-26°C, nocą około 18-20°C.
Psianka melonowa z powodu szybkiego i obfitego wzrostu, zwykle potrzebuje podpór (np. palików), a także odpowiedniego prowadzenia, np. podobnie jak pomidory – na dwa lub trzy pędy. Również w okresie owocowania, ciężkie owoce powodują, że roślina potrzebuje dodatkowego podparcia.
Autor: GettyImages
Owoc psianki melonowej
Pepino – roślina do domu, na balkon i taras
- Pepino na balkonie i tarasie. Optymalne warunki termiczne trzeba zapewnić psiance melonowej także wtedy, gdy wybierzemy uprawę pojemnikową na balkonie lub tarasie. Potrzebuje obszernych pojemników (także wiszących) oraz koniecznie słonecznego, ciepłego miejsca, osłoniętego od wiatrów i żyznej, próchnicznej i stale umiarkowanie wilgotnej gleby (podłoże nie powinno przesychać). W sezonie pepino należy nawozić, ponieważ ma wysokie wymagania pokarmowe – najlepiej używać nawozów naturalnych, np. typu biohumus. W wiszących donicach i pojemnikach, dzięki obfitemu ulistnieniu i dojrzewającym, barwnym owocom może być jednocześnie ciekawą dekoracją i ozdobą.
- Pepino w domu. Psiankę melonową można również uprawiać jako doniczkową roślinę ozdobną w domach i mieszkaniach. Trzeba jednak pamiętać, że w uprawie pojemnikowej należy na zimę przenieść roślinę do pomieszczania o temperaturze minimum 5 st. C. Ponadto, donice do uprawy pepino powinny być dość duże, o pojemności 30-40 litrów (z uwagi na ciężkie owoce pepino wymaga podpór).
Jak uprawiać warzywa na balkonie. Warzywa na balkon, zobacz które się sprawdzą >>>
Autor: GettyImages
Owoc pepino
Wartości smakowe i odżywcze psianki melonowej
Owoc psianki melonowej zawiera dużo witaminy C i A, węglowodany oraz liczne składniki mineralne. Można je jeść zarówno na surowo, dodawać do sałatek owocowych i deserów, jak i robić z nich przetwory (np. dżemy). Przed osiągnięciem dojrzałości owoc ma smak typowy dla warzyw i wtedy można go jeść także w postaci smażonej, gotowanej lub duszonej. Dojrzałe owoce przypominają zwykle smakiem połączenie ananasa, melona i cytryny. Warto także pamiętać, że dojrzałe owoce są dość miękkie i raczej nie nadają się do długiego przechowywania.
Autor: GettyImages
Warzywa psiankowate
