Jarzmianka większa, astrancja - świetna propozycja na zacienione rabaty. Sprawdź, jak ją uprawiać
Astrancja, znana bardziej jako jarzmianka, to roślina, która wprawdzie nie zachwyca ogromnymi, barwnymi kwiatami ani okazałymi liśćmi, ale za to ma tak nieodparty urok, że trudno się jej oprzeć. Jak uprawiać i pielęgnować astrancję? Gdzie sadzić jarzmiankę, czy jest wieloletnia?
Autor: GettyImages
Kwiaty astrancji są nieduże, ale mają eteryczny, niemal koronkowy wygląd i mnóstwo uroku.
Spis treści
- Jak wygląda jarzmianka?
- Ciekawe odmiany jarzmianki
- Warunki uprawy jarzmianki
- Rozmnażanie jarzmianki
- Zastosowanie jarzmianki w ogrodzie
- Jarzmianka uprawiana w donicach
- Cięte kwiaty jarzmianki
Znanych jest kilka gatunków jarzmianek, ale najpopularniejszą z nich jest jarzmianka większa (łac. Astrantia major). Nie jest zbyt duża, bo dorasta do 40-80 cm, ale ma gęsty, kępiasty pokrój i bardzo ładne, zielone, mocno powcinane, dość duże liście. Ta cieniolubna bylina może być wspaniałą ozdobą niedoświetlonych rabat i doskonałym wypełnieniem kompozycji kwiatowych lub bylinowych.
Jak wygląda jarzmianka?
Na początku lata, w czerwcu-lipcu, rozwija też drobne, biało-różowe kwiaty, zebrane na szczytach wzniesionych, sztywnych, rozgałęzionych w górnej części łodyżek w niewielkie, baldachowate, otoczone barwnymi, pergaminowymi podsadkami kwiatostany. Kwiaty są nieduże, ale mają eteryczny, niemal koronkowy wygląd i mnóstwo uroku.
Ciekawe odmiany jarzmianki
W naturze roślinę można spotkać na łąkach, leśnych polanach i w zaroślach, ale w ogrodach gości raczej w postaci ciekawszych i bardziej dekoracyjnych odmian, różniących się głównie wysokością oraz barwą i wielkością kwiatów.
Do ciekawszych odmian astrancji należą:
- jarzmianka 'Claret' - ok. 50 cm wysokości, kwiaty ciemnoróżowe,
- jarzmianka 'Ruby Wedding' - 50-80 cm wys., kwiaty ciemnoczerwone, kwitnie długo (VI-IX),
- jarzmianka 'Snow Star' - ok. 80 cm wys., kwiaty duże, białe,
- jarzmianka 'Star of Magic' - 40-60 cm wys., kwiaty różowe, liście pstre (biało-zielone), niezieleniejące w sezonie, długie kwitnienie VI-X,
- jarzmianka 'Sunningdale Variegated' - 40-60 cm wys., liście wiosną kremowo obrzeżone, latem zielone, kwiaty jasnoróżowe, długie kwitnienie VI-X,
- jarzmianka 'Moulin Rouge' - 50-60 cm wys., kwiaty bordowo-czerwone, pręciki jasne, kontrastujące z barwą kwiatów, kwitnie VI-IX.
Autor: GettyImages
Kwiaty astrancji są nieduże, ale mają eteryczny, niemal koronkowy wygląd i mnóstwo uroku.
Warunki uprawy jarzmianki
Jarzmianka większa należy do roślin naturalnie występujących w naszym kraju, dlatego w uprawie też nie sprawia większych problemów. Najlepiej czuje się na stanowiskach półcienistych lub nieco zacienionych oraz żyznych, próchniczych, stale lekko wilgotnych podłożach o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH.
Astrancja dobrze znosi niskie temperatury, więc nie wymaga zimowego okrycia. Nie jest też podatna na ataki chorób i szkodników, dlatego rzadko potrzebuje ochrony chemicznej. W sezonie warto natomiast ściółkować wokół niej glebę, co zapobiegnie nadmiernemu parowaniu wody z podłoża i rozwojowi chwastów.
Po pierwszym kwitnieniu dobrze jest też ściąć jej kwiaty, dzięki czemu może powtórzyć kwitnienie pod koniec lata.
Rozmnażanie jarzmianki
Równie łatwe jak uprawa jest też rozmnażanie jarzmianki, które można prowadzić na dwa sposoby: z nasion lub przez podział dorosłych egzemplarzy.
Pierwszy sposób jest łatwy, gdyż nasiona wysiewa się zaraz po zbiorze (szybko tracą zdolność kiełkowania) wprost do gruntu. Trzeba jednak pamiętać, że potomstwo uzyskane tą droga może bardzo różnić się od egzemplarza matecznego, dlatego lepiej nie zbierać nasion samodzielnie, tylko kupić w sklepie od sprawdzonego producenta. Jarzmianka bardzo chętnie daje też obfity samosiew, co może być jej wadą lub zaletą.
Jeśli posiadamy naturalistyczny ogród, w którym samosiewki są mile widziane, płodność jarzmianki może być nam na rękę. Jeśli jednak zależy nam na utrzymaniu rośliny w ryzach, musimy ściąć jej kwiaty zanim zawiąże i rozsieje nasiona, inaczej będziemy zmuszeni pielić zagony z siewek.
Drugi sposób rozmnażania astrancji to podział rozrośniętych egzemplarzy wczesną wiosną, gwarantujący zachowanie u potomstwa cech odmianowych rośliny matecznej.
Jarzmiankę można też uprawiać z sadzonek, zakupionych w centrum handlowym lub na targu i sadzonych do gruntu w marcu lub kwietniu.
Zastosowanie jarzmianki w ogrodzie
W ogrodzie jarzmianka wspaniale komponuje się z bodziszkami, hortensjami, brunerą wielkolistną, funkiami, żurawkami, przywrotnikami i paprociami. Może być też sadzona w grupach na tle trawnika, przy schodach, wzdłuż ścieżek lub obok altany.
Jarzmianka uprawiana w donicach
Niskie odmiany jarzmianki nadają się także do uprawy w donicach, ustawianych na balkonach i tarasach lub w ogrodzie.
Cięte kwiaty jarzmianki
Jarzmianka wykorzystywana jest także w bukieciarstwie do tworzenia kompozycji jednorodnych oraz z innymi gatunkami. Kwiaty po ścięciu można też zasuszyć w chłodnym, ciemnym, przewiewnym miejscu (wtedy nie tracą koloru) i wykorzystać do tworzenia suchych bukietów.
