Ipomea, czyli wilec - czy ipomea jest wieloletnia? Jak uprawiać różne gatunki ipomei?
Ipomea, zwana też wilcem, to roślina o ozdobnych liściach i kwiatach. Nadaje się zarówno do uprawy w pojemnikach na balkonach i tarasach, jak i na ogrodowych rabatach. Dowiedz się więcej o różnych gatunkach ipomei.
Autor: GettyImages
Większość wilców to pnącza
Spis treści
- Ipomea, czyli wilec
- Ipomea - popularne gatunki
- Czy ipomea jest wieloletnia?
- Wilec ziemniaczany
- Wilec klapowany
- Wilec purpurowy i wilec trójbarwny
Ipomea, czyli wilec
Ipomea to inna nazwa wilca (łac. Ipomoea), rodzaju roślin z rodziny powojowatych, skupiającego ponad 650 gatunków roślin, które w znakomitej większości są pnączami.
Wilce zachwycają barwnymi kwiatami lub pięknymi liśćmi, dlatego warto znaleźć dla nich miejsce w ogrodzie lub na balkonie czy tarasie.
Ipomea - popularne gatunki
Do grona najczęściej uprawianych należą:
- wilec ziemniaczany (Ipomoea batatas),
- wilec klapowany (Ipomoea lobata),
- wilec purpurowy (Ipomoea purpurea),
- wilec trójbarwny (Ipomoea tricolor).
Czy ipomea jest wieloletnia?
Gatunki ipomei w naszym kraju - ze względu na klimat - zazwyczaj uprawiane są jako rośliny jednoroczne.
Wilec ziemniaczany
Jednym z najpopularniejszych i szczególnie modnych w ostatnich latach jest wilec ziemniaczany, którego główną ozdobą są duże, barwne liście. W swojej ojczyźnie jest okazałym, bylinowym pnączem (dorasta do 4-6 m wysokości) o jadalnych, zgrubiałych, mięsistych korzeniach, nazywanych batatami lub słodkimi ziemniakami. U nas roślina jest znacznie niższa i zwykle nie przekracza 2-3 m wysokości (są odmiany, które mają jedynie 70-80 cm). Największą ozdobą wilca ziemniaczanego są duże, trójkątne, mocno klapowane liście, które w zależności od odmiany mogą być żółtozielone, bordowe, miedziane lub ciemnoczerwone i mogą mieć większe lub mniejsze wcięcia na blaszce, a także zwisający lub kępiasty pokrój. Odmiany ozdobne mają też zredukowane korzenie, aby łatwiej było je uprawiać w doniczkach i zwykle nie kwitną (z wyjątkiem niektórych odmian), gdyż ich największą ozdobą są liście.
Przeczytaj też:
Wilec ziemniaczany idealnie nadaje się do sadzenia w donicach, skrzyniach lub wiszących koszach na balkonach i tarasach. Wspaniale komponuje się z innymi roślinami balkonowymi, takimi jak pelargonie, petunie, wilczomlecz 'Diamond Frost', koleusy czy zielistka Sternberga.
Uwaga! w kompozycji z innymi roślinami, warto umieścić go w osobnej doniczce i dopiero wtedy posadzić w ogólnym pojemniku, inaczej może nadmiernie się rozrosnąć.
Gęsto ulistnione pędy wilca ziemniaczanego mogą malowniczo zwieszać się z doniczki, wspierać na kratkach lub płożyć po parapecie. Leżąc na ziemi, mogą się ukorzenić, o czym warto pamiętać, decydując się na posadzenie rośliny na rabacie kwiatowej w ogrodzie, gdzie może być uprawiana w sezonie letnim (w naszym klimacie nie zimuje w gruncie).
Mimo swojego egzotycznego pochodzenia, wilec ziemniaczany nie jest trudny w uprawie. Preferuje ciepłe, słoneczne lub lekko półcieniste stanowiska oraz żyzne, przepuszczalne, próchnicze, stale lekko wilgotne podłoża o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie pH. Nie toleruje przesuszenia, ale też nie lubi nadmiaru wody, do której jego korzenie mogą zagniwać. Po zakończeniu sezonu, bulwy można spróbować przechować w skrzynce, przysypane torfem i umieszczone w chłodnym, ciemnym pomieszczeniu (10-15 st. C), jednak w warunkach amatorskich rzadko się to udaje i wiosną często trzeba kupić nowe rośliny.
Przeczytaj też: Bataty, czyli słodkie ziemniaki. Uprawa batatów w przydomowym warzywniku
Autor: GettyImages
Większość wilców to pnącza
Wilec klapowany
Innym, równie popularnym i chętnie uprawianym wilcem jest wilec klapowany nazywany miną. W naszym klimacie jest jednorocznym pnączem, a jego największą ozdobą są oryginalne, barwne kwiaty. Mają ciekawy, rurkowaty kształt i są zebrane na lekko wygiętej łodyżce w jednostronne, długie grono. Ich charakterystyczną cechą jest zmienność barwy w miarę rozwoju, gdyż najstarsze kwiaty są jasnokremowe, nieco młodsze, wyżej położone mają kolor żółty do pomarańczowego, a kwiaty na szczycie są pomarańczowe lub ciemnoczerwone (kwiatostan przypomina ognisty płomień).
Wilec klapowany rośnie szybko i może osiągać nawet 2-3 m wysokości. Na dobrym stanowisku kwitnie obficie przez całe lato (od lipca do października) i może być pięknym, barwnym parawanem, osłaniającym balustradę balkonu lub kącik wypoczynkowy. Znakomicie sprawdza się też jako roślina okrywająca siatki, ogrodzenia i altany.
Wilec klapowany preferuje słoneczne, ciepłe, osłonięte stanowiska oraz próchnicze, przepuszczalne podłoża o obojętnym lub zasadowym odczynie pH. Pnącze rozmnaża się przez nasiona wysiewane w marcu/kwietniu pod osłonami. Na balkon roślinę można wystawić dopiero, gdy minie niebezpieczeństwo wiosennych przymrozków. Wysiewany w maju wprost do gruntu zakwita w drugiej połowie lata.
Wilec purpurowy i wilec trójbarwny
Zupełnie innym gatunkiem wilca jest kojarzony z wiejskimi ogródkami wilec purpurowy. To szybko rosnące, wysokie (2-3 m wysokości), jednoroczne pnącze o dużych, kolorowych (białe, różowe, purpurowe, fioletowe lub dwukolorowe ), kielichowatych kwiatach i sercowatych, zielonych liściach jest niedoceniane, choć zasługuje na większą uwagę. Rośnie szybko i elastycznymi pędami łatwo owija się wokół podpór. Doskonale nadaje się do dekoracji altan, siatek, ogrodzeń i pergoli, ale bardzo dobrze sprawdza się też w uprawie doniczkowej na balkonach i tarasach.
- Przeczytaj też: Pergola, trejaż, krata. Konstrukcje do podtrzymania pnączy
Wilec purpurowy uprawia się z siewu nasion wprost do gruntu w maju lub do doniczek w inspekcie na przełomie marca i kwietnia (wymaga szybkiego ustawiania podpór). Roślina oczekuje ciepłego, słonecznego, osłoniętego stanowiska oraz żyznej, próchniczej, lekko wilgotnej gleby o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH.
Podobnym do wilca purpurowego gatunkiem jest wilec trójbarwny. Pnącze ma zbliżone wymagania, pokrój i kwiaty jak wilec purpurowy, ale w przeciwieństwie do niego, jego kwiaty są wielokolorowe i na jednym pnączu mogą mieć różne kolory od białych, przez różowe po filetowe (u odmian bywają też dwukolorowe).
Charakterystyczną cechą obu powyższych wilców jest zamykanie kwiatów na dzień. Kielichy kwiatowe otwarte są od wieczora do rana, po czym zwijają się przed południem. W dzień pozostają otwarte tylko przy pochmurnej pogodzie.
