Jak zbudować drewnianą pergolę i jakimi pnączami ją obsadzić
Pergola to element wyposażenia ogrodu, który porządkuje przestrzeń ogrodu, a po obrośnięciu pnączami, dodatkowo daje cień. Jak zbudować drewnianą pergolę w jeden dzień i jakimi pnączami ją obsadzić? Drewniana pergola: budowa.
Autor: Marcin Czechowicz
Pergola obsadzona winobluszczem
Pergola jest lekką konstrukcją i nie wymaga betonowego fundamentu. Wystarczy specjalna kotwa-szpikulec, którą wbija się w grunt, a następnie osadza się w niej słupy pergoli. Ponieważ nie rozkopuje się rabat, pergolę można wykonać nawet latem, podczas pełni rozkwitu roślin, bez obawy, że przez następne tygodnie ogród będzie przypominał pobojowisko. Tuż po zbudowaniu otulona roślinami pergola wygląda, jakby stała w tym miejscu od dawna. Wykonana jest z elementów drewnianych zaimpregnowanych ciśnieniowo, które można kupić w sklepach z wyposażeniem ogrodów. Dodatkowo pokryto je preparatem zabezpieczającym i barwiącym drewno (szczególnie dokładnie powierzchnie, które były docinane). Ciemnobrązowy kolor dopasowany został do elementów wykończenia elewacji domu. Sposób osadzenia pergoli powinien zależeć od jej wielkości oraz od roślin, jakie się będą po niej wspinały. Niewielkie pergole złożone z dwóch do pięciu słupków, które są przeznaczone pod niezbyt silnie rosnące pnącza (odmiany powojników, róże pnące, wiciokrzewy, pnącza jednoroczne), można montować w kotwach szpikulcach wbitych w grunt. Jest to bardzo wygodne, bo nie wymaga dużych nakładów pracy ani niszczenia otoczenia – kotwy można wbić między rośliny na rabatach, nie pozostawiając śladu spustoszenia. Większe konstrukcje, z dachem zrobionym z drewnianych belek, czy pergole podtrzymujące duże pnącza (na przykład dławisz, kokornak, milin, wisteria, niektóre winorośle) muszą być bardziej solidne. Ich słupki osadza się w stalowych kotwach zamocowanych w betonowych stopach fundamentowych (można kupić gotowe bloczki fundamentowe).
>>Zobacz pomysł na obsadzenie pergoli
Jak zbudować drewnianą pergolę - krok po kroku
1. Przed przystąpieniem do budowy wszystkie drewniane elementy malujemy preparatem zabezpieczającym i bawiącym drewno. 2. W wyznaczonych miejscach (co 150 cm) umieszczamy kotwy, poziomujemy je i wbijamy młotkiem (najlepiej uderzając przez deskę), aż cały szpikulec zagłębi się w gruncie. 3. W kotwach osadzamy słupy o przekroju 9 x 9 cm. Po ustaleniu pionu stabilizujemy je drewienkami, które wbijamy w szpary między kotwą a słupem. 4. Wiercimy otwory w słupach i łączymy je z kotwą nierdzewnymi (na przykład stalowymi) wkrętami długości 45 mm. 5. Docinamy górne belki (podobnie jak słupy mają przekrój 9 x 9 cm), tak żeby łączyły się ze sobą pod ustalonym kątem (przecięte powierzchnie zabezpieczamy impregnatem). Mocujemy je do słupa stalowym kątownikiem 4 x 4 cm. 6. Na poprzecznej belce układamy na wpust deski wieńczące pergolę i łączymy je z belką z dwóch stron kątownikami 2 x 2 cm. 7. Sadzimy pnącza. W tym celu delikatnie, by nie niszczyć sąsiednich roślin, wykopujemy dół głębokości 60 cm i szerokości 40 cm i po wypełnieniu żyzną glebą sadzimy w nim rośliny.
Czy altanę można zbudować bez pozwolenia? - zobacz film
Jakimi pnączami obsadzić pergolę?
- Przy pergoli można posadzić niezbyt silnie rosnące pnącza. Nie zarosną one konstrukcji, ale wspinając się po jej słupach, oplotą ją delikatną woalką liści i utworzą dyskretną przesłonę.
- Powojniki wielkokwiatowe. Do wyboru wiele odmian. Dorastają do 2-4 m. Kwiaty średnicy do 18 cm mają barwę fiołkową, niebieską, różową, bordową lub białą, często są dwubarwne. Najlepiej rosną w żyznej i dość wilgotnej glebie, w słońcu i półcieniu. Dobrze, jeśli podstawy powojników są osłonięte (na przykład przez niskie rośliny), ponieważ ich korzenie źle rosną w nagrzanej glebie. Coroczne przycinanie roślin na wysokości 100 cm (odmiany wcześnie kwitnące) lub 50 cm (odmiany kwitnące w drugiej połowie lata) sprawia, że obficie kwitną.
- Wiciokrzew japoński. Dorasta do 3 m. Jego największą ozdobą nie są kwiaty (kremowe, pojawiają się na pędach latem), ale liście, które w łagodne zimy nie opadają i pozostają na roślinie. Tworzą one dobre tło dla ogrodowych kompozycji. Najczęściej uprawiana jest odmiana 'Aureoreticulata' o liściach z żółtym unerwieniem. Wiciokrzew japoński dobrze rośnie w przeciętnej glebie, w słońcu i półcieniu. Ponieważ w surowe zimy może przemarzać, powinien być sadzony w zacisznych miejscach.Wiciokrzew pomorski. Osiąga 5 m wysokości. Tworzy gęste, mocno wijące się pędy. Żółtobiałe, z zewnątrz różowawe kwiaty rozwijają się w czerwcu i lipcu. W ogrodach zwykle uprawiana jest odmiana 'Serotina' charakteryzująca się intensywniejszymi barwami kwiatów oraz długim i obfitym kwitnieniem. Dobrze rośnie w przeciętnej glebie, w słońcu lub półcieniu. Nie trzeba go specjalnie ciąć, jedynie usuwać wiosną uszkodzone pędy.
- Róże pnące. Tworzą pędy długości 2-5 m. Ponieważ same nie potrafią się czepiać podpór, trzeba je do nich przywiązywać. Rośliny te długo i obficie kwitną, a ich kwiaty pięknie pachną. Przy pergoli ładnie wyglądają na przykład: odmiana 'The New Dawn' o delikatnych bladoróżowych kwiatach, 'Super Dorothy' o kwiatach ciemnoróżowych, 'Sympathie' i 'Flammentanz' o kwiatach szkarłatnych albo 'Golden Showers' i 'Goldfassade' o kwiatach koloru złota. Najlepiej rosną w żyznej i niezbyt suchej glebie, w słonecznym miejscu. Nie wymagają intensywnego cięcia, ale co roku wiosną należy usunąć przemarznięte, uszkodzone i zbyt gęsto rosnące pędy.
- Wiciokrzew Browna. Pędy dorastają do 4 m długości. Przez całe lato rozwijają się pomarańczowe kwiaty. Ozdobne są także drobne czerwonopomarańczowe owoce, które dojrzewają od sierpnia do października. Dobrze rośnie w przeciętnej glebie, w słońcu lub półcieniu. Nie wymaga cięcia – wiosną wystarczy usunąć uszkodzone lub przemarznięte pędy.
>>Przeczytaj też, jakimi pnączami jednorocznymi można obsadzić pergolę
