Jak odmłodzić stare drzewa owocowe? Zrób tak, a znów będą obficie owocować!
Odmładzanie starych drzew owocowych – dlaczego warto odmłodzić stare drzewa owocowe, kiedy nie warto tego robić, jak odmłodzić drzewa owocowe, kiedy to zrobić?
Spis treści
- Dlaczego warto odmładzać drzewa owocowe?
- Odmładzanie drzew owocowych - na czym polega?
- Kiedy wykonać odmładzające cięcie drzew owocowych?
- Jak odmładzać stare jabłonie i grusze?
- Jak odmładzać owocowe drzewa pestkowe?
Nadmiernie zagęszczone korony starszych drzew owocowych, to jedna z najczęstszych przyczyn coraz słabszego owocowania. Drzewa, które nie były pielęgnowane przez szereg lat wymagają więc cięcia odmładzającego, aby poprawić ich kondycję, pokrój i pobudzić do lepszego plonowania. Jak i kiedy odmłodzić drzewa owocowe?
Dlaczego warto odmładzać drzewa owocowe?
Uprawiając w ogrodzie czy na działce drzewa i krzewy owocowe, musimy pamiętać, że ich plonowanie w dużej mierze zależeć będzie od właściwego formowania i cięcia pędów. To bardzo ważny sadowniczy zabieg pielęgnacyjny, ponieważ samo posadzenie i nawożenie drzew nie wystarczą, a zaprzestanie prześwietlania koron, z czasem będzie skutkować coraz słabszym owocowaniem, utrudnionym dostępem do owoców przy zbiorze, a często także gorszą kondycją czy rozwojem chorób.
Odmładzanie drzew owocowych - na czym polega?
W przypadku starszych, mocno zaniedbanych drzew owocowych konieczne jest wykonanie dość silnych cięć, mających na celu przede wszystkim obniżenie korony oraz wycięcie nadmiaru pędów (gałęzi), które krzyżują się ze sobą, są chore lub uszkodzone. Poprzez zmniejszenie i obniżenie korony, poprawiamy nie tylko pokrój drzew, ale też ogólną estetykę w ogrodzie i zyskujemy przestrzeń zajmowaną przez nadmiernie rozrośnięte, szerokie korony. Ponadto, takie cięcie wzmacnia drzewo i zapewnia mu optymalny dostęp światła, co pobudza do rozwoju nowe, młode pędy, na których później pojawią się kwiaty i owoce.
Dodatkową zaletą takiego cięcia jest poprawa cyrkulacji powietrza w koronie (mniejsze ryzyko rozwoju chorób czy szkodników i większa odporność) oraz zachowanie lepszej, zdrowszej dla drzew (i ich plonowania) równowagi między ilością pędów, owoców i zieloną masą liści.
Najczęściej odmłodzenia wymagają najsilniej rosnące się drzewa, takie jak jabłonie, grusze i czereśnie, ale również śliwy, wiśnie czy brzoskwinie, których korony mogą zbytnio się zagęszczać i rozrastać.
Przeczytaj też: Czy warto zostawić stare drzewa w sadzie przydomowym?
Autor: GettyImages
Rezultatem cięcia drzew owocowych powinno być zwiększenie plonowania, poprawa zdrowotności i wybarwienia owoców
Kiedy wykonać odmładzające cięcie drzew owocowych?
Oprócz techniki cięcia, bardzo ważny jest odpowiedni termin wykonania tego zabiegu. Nieprzemyślane cięcie i w nieodpowiednim terminie zamiast pomóc, może negatywnie wpłynąć na owocowanie oraz być źródłem rozwoju chorób i ogólnego osłabienia roślin.
- Owocowe drzewa ziarnkowe (jabłonie, grusze) prześwietla się, przycina i odmładza najczęściej na przełomie zimy i wiosny (luty/marzec).
- Drzewa pestkowe (np. czereśnia, wiśnia) lepiej przycinać latem, po zbiorze owoców (np. w sierpniu). Należy wziąć pod uwagę, że gatunki pestkowe są bardzo wrażliwe na infekcje grzybowe i bakteryjne po cięciach, a w drugiej części lata warunki atmosferyczne sprzyjają szybszemu zabliźnianiu się ran (mniej wilgoci).
Jak odmładzać stare jabłonie i grusze?
Posadzone kiedyś jabłonie czy grusze, nieprzycinane przez lata, zbyt mocno się rozrastają wszerz czy wzwyż i jednocześnie słabo owocują. Niezbędne jest więc w takim przypadku obniżenie wysokości drzewa przez zmniejszenie rozmiarów (objętości) korony.
Wielkość korony ograniczamy zdecydowanym przycięciem wierzchołka drzewa, najlepiej nad jednym z grubszych konarów bocznych. W czasie cięcia dążymy do tego, by docelowa wysokość drzewa nie przekraczała około 4 m. Skracamy również wszystkie zbyt długie gałęzie (pędy), by korona nie była nadmiernie rozłożysta, zwracając przy tym uwagę uwagę, aby pierwsze rozgałęzienia na pniu drzewa zaczynały się około 1 m (co najmniej 50 cm) od powierzchni gruntu.
Przy okazji warto też rozpocząć właściwe formowanie korony drzewa, tak by w zarysie miała kształt trapezu (górna część korony powinna być węższa niż dolna). Aby to osiągnąć, warto usunąć najstarsze gałęzie wierzchołkowe, a pozostawić młodsze. Wskazane jest też wycięcie wszystkich pędów, które się krzyżują, przeszkadzają sobie wzajemnie, zagęszczając przy tym nadmiernie koronę. Dzięki temu uzyskamy lepszy dostęp światła do gałęzi zarówno w górnej, jak i w dolnej części korony.
Takie silniejsze cięcie skutkuje wypuszczeniem przez drzewo bardzo wielu cienkich, długich pędów (tzw. wilków), które zaleca się usunąć w dalszej części sezonu (latem). Wynikiem cięcia będzie też rozwój tzw. krótkopędów (krótsze pędy długości do 30-40 cm), na których będą tworzyły się pąki kwiatowe, kwiaty, a później owoce w kolejnych sezonach.
Jak odmładzać owocowe drzewa pestkowe?
Cięcia odmładzające śliw i moreli wykonujemy w podobny sposób, jak w przypadku jabłoni, czyli obniżamy koronę, przycinając pędy wierzchołkowe, aby wysokość drzewa nie przekraczała 3-4 m.
- Dość silnie rosnącą brzoskwinię najlepiej przycinać każdej wiosny, gdy już łatwo zauważyć i usunąć wszystkie pędy uszkodzone, suche czy przemarznięte. Na starszych drzewach także usuwamy najgrubsze, najwyżej położne gałęzie, aby obniżyć koronę drzewa. Warto też wyciąć wszystkie bardzo drobne i cienkie gałązki, a pozostawić pędy grubości około 1 cm.
- W celu odmłodzenia starszych czereśni postępujemy podobnie – skracamy wierzchołek korony i obniżamy wysokość drzewa. Usuwamy też nadmiar pędów (gałęzi), a szczególnie krzyżujących się i zagęszczających koronę. Po cięciach pojawia się dość duża ilość młodych przyrostów, które warto przerzedzić wiosną kolejnego sezonu, aby ponownie nie zgęściły korony.
- W przypadku wiśni wystarczy co 3-4 lata skrócić wierzchołek drzewa o około 1,5 m, co ma na celu pobudzenie do rozwoju młodych pędów owoconośnych. Warto usunąć także wszystkie grubsze pędy (gałęzie) rosnące pionowo, skierowane do wnętrza korony oraz najdłuższe, cienkie, zwisające ku ziemi (mają niewielką wartość w produkcji owoców).
Ważne! Po cięciach grubszych konarów (szczególnie drzew pestkowych), wszystkie rany po cięciach należy zabezpieczyć przed wnikaniem patogenów (najlepiej zasmarować je białą farbą emulsyjną z dodatkiem fungicydu, np. Scorpion).
