Ścieżki ogrodowe – inspiracje. Czym wyłożyć alejki w ogrodzie i podjazd? Jak zrobić ścieżkę na działce?
Szukasz materiału na ścieżki ogrodowe? Inspiracje, które prezentujemy, pomogą zdecydować, czym wyłożyć alejki w ogrodzie oraz podjazd przed domem. Jeśli nie masz pomysłu na ścieżki w ogrodzie, skorzystaj z naszych propozycji. Z czego najlepiej zrobić podjazd i jak zrobić ścieżkę na działce?
Autor: Piotr Mastalerz, projekt: Olga Dobrowolska
Gdy działka jest duża, a ogród utrzymany w stylu naturalnym, dobrym i tanim rozwiązaniem są ścieżki żwirowe z obramowaniem z kostek lub gotowych obrzeży
Ścieżki ogrodowe – inspiracje. Z czego ułożyć ścieżkę ogrodową?
Każdemu właścicielowi domu zależy na tym, by do garażu lub pod wiatę można było wjechać bez żłobienia kolein w gruncie, do domu nie wnosiło się grudek ziemi i zanieczyszczeń, a po działce chodziło bez brodzenia w trawie lub deptania rabat. Dlatego potrzebne są utwardzone nawierzchnie. Rodzaj materiału, z którego będą zrobione, oraz sposób ich ułożenia mają istotny wpływ na estetykę posesji. Warto więc wybierać je rozważnie, biorąc pod uwagę architekturę domu, styl ogrodu, a także otoczenia, w jakim stoi dom.
Nic tak nie wpływa na estetykę posesji jak użycie spójnych i pasujących do siebie materiałów. Przy domu drewnianym lub z drewnianymi elementami zdecydowanie lepiej będą wyglądały nawierzchnie naturalne lub je naśladujące (na przykład z ażurowych płyt lub kratek z tworzywa obsianych trawą czy z dużych, kamiennych płyt) niż te z kostki betonowej. Posesję z domem o nowoczesnej architekturze dobrze dopełnią nawierzchnie z wielkoformatowych płyt gresowych, granitowych lub betonowych.
Z kolei tam, gdzie w naturze występują naturalne kamienie i wykorzystuje się je do budowy lub dekoracji domu, warto po nie sięgnąć także przy układaniu nawierzchni.
- Przejdź do galerii: Ścieżki ogrodowe – inspiracje. Co na ścieżkę ogrodową albo podjazd?
Autor: Piotr Mastalerz, projekt: Olga Dobrowolska
Gdy działka jest duża, a ogród utrzymany w stylu naturalnym, dobrym i tanim rozwiązaniem są ścieżki żwirowe z obramowaniem z kostek lub gotowych obrzeży
Jakie ścieżki w ogrodzie? Najpierw zaplanuj komunikację
Zagospodarowanie działki, w tym wytyczenie i położenie nawierzchni utwardzonych, jest jednym z ostatnich etapów związanych z budową domu. To, gdzie i jak będą biegły, określa projekt zagospodarowania terenu. W trakcie jego realizacji mamy więc możliwość wpływania na wielkość, kształt i lokalizację ścieżek, placyków czy podjazdu.
Zwykle przyjmuje się, że komunikacja powinna być poprowadzona jak najkrótszą drogą od bramy wjazdowej do garażu i od furtki do drzwi wejściowych. Planując nawierzchnie, warto dokładnie określić, ile ich naprawdę potrzebujemy: czy wystarczy ścieżka od furtki do drzwi wejściowych domu czy też musimy mieć oddzielną do, na przykład, wiaty śmietnikowej, jeśli ta stoi w narożniku posesji, z dala od tego traktu? Czy potrzebujemy dużego podjazdu, na którym będzie można manewrować autem, czy wystarczy tylko powierzchnia pozwalająca dojechać do garażu? Jeśli garaż jest z dala od bramy wjazdowej – czy cała powierzchnia dojazdowa musi być utwardzona, czy wystarczy tylko nawierzchnia pod koła samochodu?
Wielkość i liczba utwardzonych powierzchni wpływają nie tylko na koszty ich wykonania, lecz także klimat, jaki stworzymy wokół domu – im krótsze są ścieżki i mniejszy podjazd, tym więcej miejsca na zieleń oraz większa powierzchnia działki, która będzie przyjmować wodę opadową.
Co na ścieżkę ogrodową? Rozważ nawierzchnie w stylu eko
Decyzje o zamianie powierzchni utwardzonych na zielone są coraz powszechniejsze. Rozważnie dobierając materiały, możemy włączyć się w ten ekologiczny trend – z pożytkiem dla siebie i środowiska. Umożliwiając wodzie opadowej wsiąkanie w glebę, sprzyjamy nie tylko jej obiegowi w przyrodzie, ale też wpływamy na wilgotność powietrza na działce i możemy ograniczyć podlewanie roślin.
Nawierzchnie przepuszczalne są zaliczane do powierzchni biologicznie czynnych, co ma znaczenie szczególnie na małych działkach i wszędzie tam, gdzie plan zagospodarowania przestrzennego wymusza pozostawienie powierzchni biologicznie czynnej o określonej wielkości.
Jeśli bliskie są nam te idee, warto zacząć od przeanalizowania, który rodzaj nawierzchni przepuszczalnych będzie najbardziej odpowiedni. Z kruszywa. Możemy wybrać żwir, grys, kliniec albo tłuczeń. Na nawierzchnię dla samochodów trzeba będzie ułożyć trzy–cztery warstwy, a do chodzenia wystarczą dwie lub nawet jedna.
Każda kolejna warstwa powinna być układana z drobniejszego kruszywa – ziarna lepiej się zagęszczą i zaklinują. Ziemię pod nawierzchnię trzeba wybrać tak, by podłoże było uformowane ze spadkiem 4-5% na boki ścieżki lub podjazdu. W ten sposób zapewnimy odprowadzanie wody i zapobiegniemy rozmiękaniu nawierzchni oraz tworzeniu się w niej kolein.
Z płyt i kratek ażurowych. Płyty są wykonane z betonu i najczęściej mają kolor szary, ale bywają też czerwone i brązowe. Zapewnią trwałą, zieloną nawierzchnię, która sprawdzi się głównie jako podjazd, ponieważ dość trudno się po niej chodzi. Na niewielkiej i nienarażonej na duże obciążenia powierzchni (na przykład w wiacie śmietnikowej) można położyć je bezpośrednio na gruncie. W innym wypadku trzeba przygotować podłoże.
Z kolei kratki z tworzywa mają na spodzie samoblokujące zaczepy, którymi spina się sąsiadujące elementy i tworzy nawierzchnię przepuszczalną nawet w 80%. Wykonywane są z tworzyw sztucznych różniących się twardością i odpornością na uszkodzenia, dlatego mogą nadawać się tylko do obsiania trawą lub też do wypełnienia zarówno trawą, jak i kruszywem, na przykład grysem, żwirem, drobnymi kamieniami.
Kratki są lekkie, układa się je łatwiej niż betonowe płyty ażurowe i można to zrobić samodzielnie, ponieważ nie jest potrzebny ciężki sprzęt.
Z żywicy i kruszywa, czyli nawierzchnie mineralno-żywiczne. Powstają z kruszywa (najczęściej żwiru, grysu granitowego, bazaltowego lub kwarcowego oraz ich mieszanek) zmieszanego z niewielką ilością żywicy epoksydowej. Wygląd oraz kolor zależą od użytego budulca, ale taka nawierzchnia jest ładna, dobrze się komponuje z ogrodem, często przypomina naturalną ścieżkę ziemną i podobnie jak ona przepuszcza wodę opadową – nawet litr wody na 1 m2 w ciągu minuty. Nawierzchnia tego typu nie przerasta chwastami, nie osiedlają się w niej owady. Jest odporna na mróz i wysoką temperaturę, a przy tym nietoksyczna i trwała. Jej szorstka faktura zapobiega poślizgnięciom. Jeżeli zaistnieje taka potrzeba, materiał, z którego jest zrobiona, można poddać recyklingowi.
Z kostki brukowej. Niektóre kostki betonowe, zwykle kwadratowe lub prostokątne, mają z każdej strony wyprofilowane zaczepy (wypustki), dzięki którym można je układać z dystansem. Przestrzeń między nimi – podobnie jak w przypadku ażurowych płyt betonowych lub kratek z tworzywa – można wypełnić kruszywem. W ten sposób powstanie nawierzchnia z dekoracyjnymi, przepuszczalnymi fugami.
Można również zdecydować się na kostki mające otwory przeznaczone do wypełniania kruszywem albo obsiania trawą lub wycięty kawałek powierzchni w jednym z narożników i układać je we wzory. W przypadku takich elementów lepszym rozwiązaniem jest wypełnianie powierzchni kruszywem niż trawą, ponieważ przestrzenie między kostkami są dość małe i pielęgnowanie trawy byłoby kłopotliwe.
Płyty betonowe, płyty kamienne i kostki
Kostki betonowe nadal są najpopularniejszym materiałem na nawierzchnie. Coraz więcej jest modeli o wysokiej estetyce i jakości. Wzbogaciła się również ich kolorystyka. Do wyboru mamy wiele odcieni szarości, żółtego, rdzawych czerwieni, zgaszonych brązów lub oliwkowych zielni. Często barwy te są rozmyte, niejednorodne, co potęguje wrażenie naturalności, a nawierzchnia dobrze wpisuje się w tło i przestrzeń ogrodu. Czasami górną powierzchnię kostek pokrywa się naturalnym kruszywem, zwykle granitem lub kwarcem, ale też bazaltem, porfirem, diorytem. Następnie kostki poddaje się płukaniu lub śrutowaniu, w efekcie czego ich powierzchnia zyskuje nierówną, chropawą, kamienną strukturę.
Niekiedy w paletach sprzedaje się kostki różnej wielkości i odmiennych kształtów, co pozwala tworzyć niestandardowe nawierzchnie. Jednak przy licznych zaletach, takich jak odporność na typowe czynniki atmosferyczne (deszcz, śnieg, mróz, słońce) czy możliwość zmiany kształtu lub łatwego uzupełnienia uszkodzonych elementów, nawierzchnia z kostki ma też wady. Niezaimpregnowana może zmieniać kolor pod wpływem zanieczyszczeń atmosferycznych (smog). Zależnie od terenu, na jakim mieszkamy, może wymagać corocznej pielęgnacji, na przykład czyszczenia fug z mchu i chwastów, wypełniania ich piaskiem, mycia powierzchni. Z niezaimpregnowanej kostki trudno też się usuwa plamy z tłuszczu i smarów.
Płyty betonowe. Najczęściej są kwadratowe lub prostokątne. Znamy je od lat, nie zawsze dobrze się kojarzą, zwłaszcza te w kolorze szarym. Nowe płyty to jednak bardzo dobry materiał na nawierzchnie, choćby z powodu wielkości (30 x 30, 40 x 40, 45 x 45, 20 x 50, 35 x 100 cm), bo układa się je szybko. Współcześnie produkowane płyty betonowe mają dobrą jakość, wiele kolorów (szary, żółty, czerwony, czarny, grafitowy) i powierzchnię gładką albo chropawą. Niektóre są wykończone dekoracyjnym kruszywem – połyskującym, gdy światło słoneczne pada na nie pod odpowiednim kątem. Chropawa powierzchnia sprawia, że nie są śliskie, ale nanoszone zanieczyszczenia (zwłaszcza kurz i ziemia) mogą być trudne do usunięcia.
Kostki i płyty kamienne. Na nawierzchnie najczęściej używa się wytrzymałych, twardych, odpornych na ścieranie i wpływ warunków atmosferycznych elementów granitowych i bazaltowych, czasem też sjenitu i porfiru. Kostki z tych materiałów nie chłoną zanieczyszczeń.
W miejscach nienarażonych na duże obciążenia można też zastosować mniej trwałe piaskowce lub wapienie. Przed położeniem warto zaimpregnować je preparatem, który ograniczy wnikanie wilgoci, osadzanie patyny i powstawanie zazielenień na powierzchni.
Z kostek i elementów kamiennych można tworzyć barwne mozaiki, łącząc różne kamienie albo – wykorzystując tylko jeden kamień – monochromatyczne wzory. Nawierzchnia z takich elementów idealnie podkreśla tło ogrodu i dopełnia go naturalnością.
Jakie płyty na podjazd?
Pięknie się prezentują na działce, jednak zanim się zdecydujemy na konkretny produkt, trzeba sprawdzić, czy producent przewiduje układanie go jako nawierzchni podjazdu. Takie elementy muszą mieć wysoką mrozoodporność i twardość, a ich powierzchnia powinna być szorstka i antypoślizgowa. Wśród wielkoformatowych płyt betonowych przeważają barwy naturalne – szarości (jasne i ciemne), beże, a nawet czernie – w wersji jednobarwnej lub melanżu tych kolorów. Płyty mogą też mieć powierzchnię pokrytą kruszywem upodabniającym je do płyt kamiennych.
Spośród płyt kamiennych jedynie granitowe nadają się do zastosowania na podjazdy w naszych warunkach klimatycznych. Granit bowiem jest całkowicie mrozoodporny i bardzo mało nasiąkliwy. Zależnie od pochodzenia kamienia płyty granitowe występują w odcieniach szarego (od jasnego do prawie czarnego), beżu, brązu, a nawet czerwieni.
Z gresowych na podjazd nadają się wielkoformatowe płyty z gresu porcelanowego grubości 3 cm. Mają jednorodną strukturę, ponieważ są wykonane ze szlachetnej kamionki prasowanej i wypalanej w bardzo wysokich temperaturach i – mimo niewielkiej grubości – wytrzymują nacisk do 3,5 t. Podobnie jak płyty granitowe są całkowicie mrozoodporne. Mają również małą nasiąkliwość (do 0,5%) i wysokiej klasy antypoślizgową powierzchnię. Ich rektyfikowane brzegi pozwalają na precyzyjne ułożenie i wykonanie fug.
Płyty z gresu najczęściej przypominają kamień i drewno, czasem metal poddany upływowi czasu. Produkowane są w różnych odcieniach szarego (od bardzo jasnego do bazaltowego) i beżu.
Jak zrobić ścieżkę na działce lub podjazd – zasady ogólne
- Wytyczenie kształtu nawierzchni i wyznaczanie jej poziomu. Wyznaczamy całą powierzchnię do utwardzenia, wbijając wzdłuż linii obrzeży paliki i mocując do nich żyłkę na odpowiedniej wysokości. Usuwamy wierzchnią warstwę ziemi – głębokość zależy od grubości warstw nawierzchni, a te od jej rodzaju, zazwyczaj to 20-50 cm. Jeśli podłoże jest piaszczyste, można je potraktować jako nośną podstawę. W przypadku gruntów o słabej nośności (glina, organiczne części humusu albo torf), dno wykopu należy zabezpieczyć na przykład geowłókniną, stabilizującą warstwą mielonego żużlu bądź cementu.
- Wykonywanie obrzeża. Miejsce ułożenia najlepiej ustalić, układając rząd elementów (z uwzględnieniem szerokości spoin 1-2 cm). Obrzeża umieszcza się w prowizorycznym fundamencie z betonu lub półsuchego betonu i między kolejnymi elementami zostawia szczelinę szerokości 0,5-1 cm, którą później można wypełnić masą elastyczną. Gdy mamy nienośne podłoże, a warstwa podbudowy będzie grubsza niż 40 cm, obrzeże stawia się w warstwie podbudowy.
- Układanie podbudowy. To nośna warstwa nawierzchni i powinna być dobrana do rodzaju gruntu, stanu wód gruntowych oraz wielkości przewidywanych obciążeń nawierzchni. Musi bowiem zapewnić stabilność i umożliwiać swobodny przepływ wód opadowych. Pod chodniki i alejki wystarcza podbudowa z lekkiego kruszywa grubości 15-40 cm układanego warstwami 10-15 cm. Każdą warstwę trzeba zagęścić. Dla dobrego klinowania się ziaren i zagęszczania podbudowy należy na każdą z warstw wybierać różne (coraz mniejsze) frakcje kruszywa. W warstwie podbudowy formuje się spadki poprzeczne (3-4%) lub podłużne (1-2%), które umożliwiają spływanie wody opadowej.
- Układanie podsypki. To warstwa wyrównawcza grubości 2-5 cm, umożliwiająca niwelowanie ewentualnych odchyleń wymiarowych elementów nawierzchni i pozwalająca na ich stabilne osadzenie. Podsypkę wykonuje się z piasku frakcji 0-4 mm.
- Układanie nawierzchni. Elementy kładzie się tak, by górna powierzchnia wystawała 1 cm wyżej niż planowany poziom nawierzchni (osiądą podczas ubijania). Układa się je od obrzeży do środka, sprawdzając co kilka rzędów poziom. Na tak przygotowanym podłożu można układać nawierzchnie przepuszczalne, z kostki betonowej i kamiennej, chodnikowych płyt betonowych, wielkoformatowych płyt.
- Spoinowanie. W przypadku nawierzchni z kostki oraz chodnikowych płyt betonowych i wielkoformatowych płyt spoiny między elementami zasypuje się drobnym piaskiem, najlepiej płukanym, o ziarnach nie większych niż 2 mm.
Uwaga! Na działkach panują różne warunki gruntowe, wybierane są różne materiały. Dlatego warto sprawdzić u producenta, jaki sposób ich układania poleca, zwłaszcza że niektóre można układać na kilka sposobów.
