Spis treści
- Z czego nawierzchnia przepuszczalna koło domu?
- Podjazdy nie muszą być z kostki
- Tarasy - nawierzchnia szczelna, jeśli jest nad pomieszczeniem
- Miejsca wypoczynku w głębi ogrodu
- Ścieżki w ogrodzie
Powiększające się zurbanizowanie terenu niszczy naturalne kierunki spływu wód – zwłaszcza w aglomeracjach miejskich, gdzie wody deszczowe spływają z utwardzonych i szczelnych powierzchni (dachy, ulice, parkingi) bezpośrednio do kanalizacji deszczowej oraz ogólnospławnej. Wody opadowe, przesiąkając do głębszych warstw przypowierzchniowych, zwiększają przede wszystkim zasoby wód podziemnych. Niestety szacuje się, że w Polsce aż 80% wód opadowych trafia do systemów kanalizacji deszczowej oraz do cieków wodnych.
Podczas dziesięciominutowego deszczu z dachu o powierzchni 120 m można zebrać około 180 l wody. Lepiej więc tak urządzić otoczenie domu, by deszczówka – zamiast spływać do kanalizacji – wsiąkała w glebę. Część wilgoci z czasem wyparuje, nawilżając powietrze, reszta wsiąknie i nawodni teren, chroniąc rośliny przed wysuszeniem.
Ułożenie nawierzchni przepuszczalnej to jeden z prostszych sposobów na zatrzymanie wody w gruncie. Dzięki warstwom nośnym nawierzchni i gęstemu systemowi korzeniowemu darni woda – zanim przeniknie do gleby – jest wstępnie filtrowana. To wszystko pod jednym warunkiem – podbudowa pod nawierzchnią nie może utrudniać swobodnego przesiąkania wody.
Nowoczesne planowanie odwodnienia deszczowego polega w dużej mierze na zmniejszeniu i spowolnieniu odpływu wody z powierzchni uszczelnionych w terenach zurbanizowanych (dachy i nawierzchnie). Bardzo ważne jest więc umiejętne rozplanowanie spływu wód opadowych, by w jak największym stopniu zostały zagospodarowane na miejscu – poprzez budowę podziemnych urządzeń do retencji i rozsączania oraz wprowadzanie nawierzchni wodoprzepuszczalnych.
i
Z czego nawierzchnia przepuszczalna koło domu?
Poszczególne nawierzchnie różnią się między sobą parametrami technicznymi, z których najistotniejszy to wodoprzepuszczalność (podawana jako wskaźnik infiltracji).
Drugim ważnym parametrem jest wielkość powierzchni biologicznie czynnej (czyli zapewniającej naturalne wegetację roślin oraz retencję wody). Im większa, tym lepiej.
Najlepszymi parametrami charakteryzują się tu ażurowe systemy wzmacniania nawierzchni, które są zarazem najmniej inwazyjne dla podłoża naturalnego.
Z kratek trawnikowych. Produkowane są z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu i nadają się do ponownego przetworzenia. Nie kruszeją na skutek mrozów ani nie odkształcają się pod wpływem wysokiej temperatury. Są łatwe w montażu (łączone na samoblokujące się zaczepy) i nie przemieszczają się w trakcie użytkowania. Nietrudno je też w razie potrzeby zdemontować. Wolne przestrzenie można wypełnić grysem, żwirem lub ziemią kompostową. W przeciwieństwie do innych powierzchni utwardzonych ta jest w ponad 80% biologicznie czynna. Kratki trawnikowe (zwane także parkingowymi lub geokratami) są produkowane w różnych kolorach (czarnym, brązowym, zielonym i białym), wymiarach (najczęściej 50 x 50 cm i 40 x 60 cm) i grubościach (25, 30, 40 i 50 mm). Mogą mieć różne zagęszczenie oczek – te z dużą ich liczbą będą trwalsze i bardziej wytrzymałe na duże obciążenia. Wygodniej się też po nich chodzi.
Z prefabrykatów betonowych. Tak zwane ekologiczne betonowe kostki i płyty od tradycyjnych kostek różnią się tym, że mają odpowiedni kształt, ułatwiający wodzie opadowej spływanie do powstałych po ich ułożeniu wolnych przestrzeni. Otwory mogą być wewnątrz elementów bądź też powstawać pomiędzy nimi – dzięki specjalnym wypustom dystansowym. Przestrzenie te wypełnia się kruszywem lub ziemią. Ekokostki dostępne są w grubościach – 6, 8 i 10 cm, natomiast ekopłyty – 8, 10 i 12 cm. Nowością na rynku są kostki i płyty wytwarzane z wodoprzepuszczalnego betonu. Mogą mieć kształt tradycyjnych kostek brukowych, kostek z dystansami i ażurowych prefabrykatów. Ich wskaźnik infiltracji wynosi od 20 do prawie 7000 l/h/m2.
Z cegły i kamienia. Taka przepuszczalna nawierzchnia jest układana z nierówno łupanych kostek granitu lub kamieni polnych. Pomiędzy nimi powstają dość duże szczeliny, które wypełnia się mielonym granitem o dużej przepustowości powietrznej i wodnej. Z kolei specyfika budowy nawierzchni z klinkieru (elastyczna podbudowa bez dodatku cementu oraz wodoprzepuszczalna fuga wypełniająca spoiny między cegłami) zapewnia – choć w dużo mniejszym stopniu – swobodne przesiąkanie wód deszczowych w głąb gruntu.
Żwirowa. Kluczem do sukcesu są odpowiedni dobór kruszywa i przestrzeganie kolejności ułożenia warstw. Do jej budowy powinno się stosować kamienie o ostrych i nieregularnych krawędziach: grys, kliniec, pospółkę, tłuczeń, żwir. Aby nawierzchnia nie zapadała się, najniższa warstwa musi mieć największe uziarnienie. Dzięki temu w trakcie ubijania mniejsze kamienie warstw górnych zaklinują się między tymi leżącymi poniżej, tworząc solidną i stabilną powierzchnię.
Mineralno-żywiczna. Przypomina nawierzchnię żwirową, bo jest wykonana z naturalnego kruszywa (piasku, żwiru, grysu) wymieszanego z niewielką ilością żywicy epoksydowej, która je stabilizuje, zachowując jednak porowatą strukturę. Nawierzchnia mineralno-żywiczna oddycha, całkowicie przepuszcza wodę, lecz nie wypłukuje się, i nie przemieszcza pod naciskiem. Kolor górnej warstwy nawierzchni można dowolnie dopasować do pozostałych elementów wykończenia ogrodu, wybierając spośród wielu naturalnych kruszyw skał twardych (bazaltu, granitu, kwarcu, serpentynitu i innych).
- Polecamy też: Zamiast betonozy przy domu - ekokratka. Przepuszcza deszczówkę i jest bardzo wytrzymała
Podjazdy nie muszą być z kostki
Nie muszą być równo wybrukowanym kawałkiem nawierzchni. W miejscach, po których rzadko się chodzi, przeznaczonych do okazjonalnego przejazdu i postoju samochodów można ułożyć ażurowe płyty betonowe – mniej wygodne, niż równa nawierzchnia z kostki czy płyt, ale za to znacznie sprawniej przepuszczające wodę i mniej się nagrzewające niż one. Warto rozdzielić roślinami podjazd od dojścia do domu. Nie będzie tak przytłaczał wielkością.
Niezależnie od rodzaju materiału, z jakiego zostanie wykonany podjazd – powinien być otoczony obrzegowaniem, które wzmacnia całą nawierzchnię i chroni przed przesuwaniem się jej elementów.
- Pisaliśmy też: Nowoczesne wejście do domu i podjazd. Oto najnowsze trendy
i
Tarasy - nawierzchnia szczelna, jeśli jest nad pomieszczeniem
Nawierzchnia tarasu musi być wygodna, równa i jak najmniej śliska – zwłaszcza po deszczu. Rodzaj wykończenia podłogi tarasu zależy przede wszystkim od jego umiejscowienia oraz konstrukcji. Taras zlokalizowany nad pomieszczeniem musi mieć podłoże szczelne, dobrze zabezpieczone przed zawilgoceniem, ze sprawnie działającym systemem odwodnienia. Większą swobodę w wyborze wykończenia podłogi daje możliwość zbudowania tarasu na gruncie bez płyty konstrukcyjnej oraz umieszczenia go na legarach. Wtedy sprawdzą się zarówno deski tarasowe, kompozytowe, jak i płyty wielkoformatowe ułożone na podstawkach.
i
Miejsca wypoczynku w głębi ogrodu
Planowaniu zdrowego ogrodu, rosnącego w myśl zasad zachowania bioróżnorodności powinna przyświecać jedna, bardzo istotna dewiza – im jesteśmy dalej od domu (a bliżej natury), tym mniej jest widoczna ingerencja człowieka. Dlatego place wypoczynkowe zlokalizowane w głębi działki lepiej budować jako ziemne lub żwirowe.
i
Ścieżki w ogrodzie
Im ich w ogrodzie mniej, tym lepiej. Najzdrowszą nawierzchnią do chodzenia jest trawnik. Jeśli zaś konieczne jest jej utwardzenie, to sprawdzą się przedepty z luźno ułożonych płyt umieszczonych w gruncie, na rabacie lub w żwirze. Dobrze komponują się z tradycyjną i z nowoczesną architekturą. Nie są jednak zbyt wygodne w użytkowaniu. Dlatego lepiej układać je na krótkich dojściach do domu albo takich, które są używane sporadycznie.
i
1. Obniżają temperaturę
Szybko nagrzewające się nawierzchnie mają decydujący wpływ na wzrost temperatury otoczenia. Gdy woda deszczowa zamiast spływać do kanalizacji, wsiąka w grunt pod nawierzchnią, parując, nawilża ją i obniża jej temperaturę. Dlatego im więcej w ogrodzie nawierzchni przepuszczalnych, tym w nim przyjemniej i znacznie zdrowiej.
2. Zmniejszają spływ
Zastosowanie nawierzchni przepuszczalnej spowalnia i znacząco ogranicza spływ powierzchniowy wody deszczowej. Dzięki nim minimalizujemy potrzebę budowy zbiorników retencyjnych oraz innych systemów magazynowania deszczówki. Zwiększamy przy okazji małą retencję wodną oraz zasoby wód podziemnych.
3. Generują oszczędności
Zbieranie wód deszczowych w miejscu ich powstawania, a następnie rozsączanie ich w gruncie lub magazynowanie jest korzystne, bo nie wiąże się z żadnymi opłatami (inaczej niż w przypadku odprowadzania wód do kanalizacji). Zebraną w ten sposób wodę można dodatkowo wykorzystać do nawadniania czy spłukiwania toalet.
i
i
i
i
i
Co na podjazd przepuszczający wodę
i
i
i
i
i
i
