Znamy przyczynę wzrostu popularności pomp ciepła - Raport Międzynarodowej Agencji Energetycznej
Pompy ciepła to przyszłość energetyki domowej i nie tylko. Duży wzrost zainteresowania tym ogrzewaniem nastąpił w ostatnim czasie za sprawą odchodzenia od węgla i gazu.
Szybki rozwój rynku pomp ciepła jeszcze przyspieszył w obliczu kryzysu energetycznego. Unia Europejska w swoim planie dochodzenia do neutralności klimatycznej postawiła na pompy ciepła, co było pierwszym impulsem. Kryzys energetyczny będący konsekwencją wojny w Ukrainie oraz embarga na gaz i węgiel z Rosji sprawiły, że wcześniejsze plany i mechanizmy zmian zostały zintensyfikowane. Najnowszy raport Międzynarodowej Agencji Energetycznej (International Energy Agency, IEA) o przyszłości rynku pomp ciepła (The Future of Heat Pumps - World Energy Outlook Special Report) wskazuje, że to jest droga do osiągnięcia niezależności od paliw kopalnych oraz neutralności klimatycznej.
Międzynarodowa Agencja Energii zwróciła uwagę, że do ogrzewania większości budynków na świecie, takich jak domy, biura, szkoły i fabryki, nadal wykorzystuje się paliwa kopalne, zwłaszcza gaz ziemny. Dlatego obszar do wprowadzania zmian przy wykorzystaniu technologii pomp ciepła jest ogromny.
Spis treści
- Wzrost sprzedaży pomp ciepła
- Dofinansowanie pomp ciepła
- Oddzielne taryfy dla użytkowników pomp ciepła
- Mniejsza emisja dwutlenku węgla dzięki pompom ciepła
- Pompy ciepła dla przemysłu
Wzrost sprzedaży pomp ciepła
“Pompy ciepła są superwydajnym i przyjaznym dla klimatu rozwiązaniem, które pomaga konsumentom zaoszczędzić pieniądze na rachunkach i umożliwia zmniejszenie zależności od importowanych paliw kopalnych” - czytamy w raporcie. Ogrzewanie budynków pochłania jedną trzecią gazu wykorzystywanego w krajach Unii Europejskiej. Pompy ciepła mogłyby zmniejszyć to zapotrzebowanie o prawie 7 mld metrów sześciennych w 2025 r.
W najbliższych latach sprzedaż pomp ciepła ma wzrosnąć kilkakrotnie. W raporcie wskazano, że w 2021 r. sprzedaż pomp ciepła na całym świecie wzrosła o prawie 15% i jest to dwukrotnie więcej niż średnia z ostatniej dekady. Z kolei w krajach Unii Europejskiej sprzedaż pomp ciepła w tym samym czasie wzrosła średnio o około 35% i w związku z kryzysem energetycznym będzie dalej przyspieszać.
Prognoza MAE zakłada, że w 2022 r. sprzedaż pomp ciepła osiągnie rekordowy poziom, zwłaszcza w Europie. W takich krajach jak Polska, Holandia, Włochy i Austria w pierwszej połowie 2022 r. zanotowano podwojenie sprzedaży pomp ciepła w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. To wszystko dzieje się dzięki spadającym kosztom inwestycji i zachętom do stosowania tej technologii ze strony państw.
Autorzy raportu zakładają, że do 2030 r. roczna sprzedaż pomp ciepła w krajach Unii Europejskiej może wzrosnąć nawet do 7 mln urządzeń (w 2021 r. było to niewiele ponad 2 mln).
Przeczytaj też: Pompa ciepła - ile kosztuje ogrzewanie pompą ciepła? Dodatek energetyczny do pomp
Dofinansowanie pomp ciepła
“Technologia ta jest sprawdzona i przetestowana, nawet w najzimniejszym klimacie. Decydenci powinni wspierać tę technologię, która obecnie przeżywa bezprecedensowy rozkwit. Pompy ciepła będą miały kluczowe znaczenie dla wysiłków zmierzających do zapewnienia wszystkim możliwości ogrzewania domów tej i następnej zimy, ochrony wrażliwych gospodarstw domowych i przedsiębiorstw przed wysokimi cenami oraz realizacji celów klimatycznych” – podkreśla Fatih Birol, dyrektor wykonawczy MAE.
Dużą barierą dla wielu inwestorów jest wysoki koszt inwestycji w pompę ciepła. Choć jak podkreślają eksperci MAE, pompy ciepła – dzięki wyższej efektywności – zwykle kosztują mniej w cyklu swojego życia niż kotły na paliwa kopalne. Przy dzisiejszych cenach energii roczne oszczędności na zaopatrzeniu w ciepło gospodarstw domowych, które przejdą z ogrzewania kotłem na ogrzewanie pompą ciepła, mogą wynosić od 300 dolarów w Stanach Zjednoczonych do 900 euro w Europie.
Jednak koszty zakupu kotła gazowego są znacznie mniejsze niż pompy ciepła. Dlatego konieczne jest wprowadzenie przez rządy programów wsparcia finansowego zachęcających do inwestycji w pompę ciepła. “Zmniejszenie kosztu inwestycji w pompę ciepła będzie kluczem do zwiększenia skali wdrażania tych urządzeń” – podkreślono w raporcie.
Takie zachęty finansowe są już dostępne w ponad 30 krajach na świecie, które łącznie pokrywają ponad 70 proc. zapotrzebowania na ogrzewanie w skali światowej. Jest to szczególnie ważne w przypadku gospodarstw o niskich dochodach. Wiele z tych krajów zapewnia również dodatkowe wsparcie dla gospodarstw domowych o niskich dochodach, w których oszczędności energii wynikające z zastosowania pompy ciepła mogą być znaczące i sięgać od 2 do 6 proc. dochodu gospodarstwa domowego. W przypadku ubogich energetycznie ważne jest zapewnienie środków przed rozpoczęciem inwestycji. “Biedne gospodarstwa domowe na ogół wymagają wsparcia finansowego z góry, aby móc skorzystać z modernizacji i/lub przejścia na pompy ciepła” - stwierdzają eksperci MAE.
Przeczytaj też: Dofinansowanie do pompy ciepła 2022 - jak kupić taniej pompę ciepła
Oddzielne taryfy dla użytkowników pomp ciepła
W raporcie zwrócono również uwagę, że konieczne jest przygotowanie odpowiednich taryf za energię elektryczną dla użytkowników pomp ciepła. W takich gospodarstwach domowych zużycie energii elektrycznej jest większe niż w podobnym, ale bez pompy ciepła. Obecnie stosowane taryfy promują mniejsze zużywanie energii elektrycznej, co może być niekorzystne dla tych, którzy zainwestują w pompę ciepła.
Niektóre przedsiębiorstwa energetyczne oferują specjalne stawki dla konsumentów z ogrzewaniem elektrycznym, aby uniknąć zniechęcania do takich inwestycji. MAE podkreśla, że zarówno podatki energetyczne, jak i systemy opłat za emisje dwutlenku węgla muszą być zaprojektowane tak, aby nie karać niskoemisyjnej energii elektrycznej w porównaniu z wykorzystaniem paliw kopalnych.
Mniejsza emisja dwutlenku węgla dzięki pompom ciepła
MAE szacuje, że pompy ciepła to sposób na zmniejszenie globalnej emisji dwutlenku węgla o co najmniej 500 mln t w 2030 r - co równa się rocznej emisji CO2 wszystkich samochodów w dzisiejszej Europie. Już obecnie emisja CO2 z jednostki ciepła (1 kWh) z elektrycznych pomp ciepła jest ponadtrzykrotnie niższa niż emisja z 1 kWh ciepła z kondensacyjnego kotła gazowego, a w ciągu najbliższych 8–10 lat stanie się 10-krotnie niższa.
Najwięksi producenci pomp ciepła w obliczu koniunktury ogłosili plany zainwestowania ponad 4 mld dolarów w rozszerzenie produkcji pomp ciepła i związane z tym działania, głównie w Europie.
Pompy ciepła dla przemysłu
Pompy ciepła mogą być z powodzeniem stosowane w niektórych sektorach przemysłowych, zwłaszcza w przemyśle papierniczym, spożywczym i chemicznym. W samej Europie można by zainstalować pompy ciepła o łącznej mocy 15 GW w 3 tys. zakładów w tych trzech sektorach, które mocno odczuły ostatnie podwyżki cen gazu ziemnego.
