Jakie powinny być spełnione warunki, żeby gruntowa pompa ciepła była najbardziej efektywna?
Pompy ciepła typu solanka-woda, wykorzystujące do ogrzewania domu i wody odnawialną energię z gruntu, to bardzo efektywne, a przede wszystkim praktycznie bezobsługowe urządzenia grzewcze. Z tych powodów są one coraz częściej wybierane przez inwestorów także wtedy, gdy na ich działkach jest dostęp do sieci gazowej.
Troska o środowisko naturalne, ogromny rozwój technologii grzewczych i zdecydowanie większa dostępność cenowa sprawiają, że gruntowe pompy ciepła są coraz częściej montowane nie tylko w nowo powstających domach, ale także przy okazji remontu i modernizacji instalacji grzewczych w starszych budynkach.
Zasobnik ciepłej wody
Dla komfortu domowników ważne jest, by zasobnik ciepłej był większy niż w domu ogrzewanym na przykład kotłem kondensacyjnym. Ponieważ pompa ciepła wolniej ogrzewa wodę niż kocioł gazowy lub elektryczny podgrzewacz przepływowy, więc zgromadzenie jej większej ilości w bardzo dobrze zaizolowanym termicznie zbiorniku, zapewni komfort korzystania z ciepłej wody nawet większej liczbie domowników.
Sterowanie ogrzewaniem domu i wody
Oczywiście największy pożytek z pompy ciepła będziemy mieli tylko wtedy, jeśli będzie na ona „inteligentnie” zarządzana przez sterownik. Dotyczy to zarówno ogrzewania, jak i chłodzenia domu oraz komfortu przygotowania ciepłej wody. Powinien on uwzględniać wszystkie parametry, mające wpływ na jej efektywność, a szczególnie zmiany pogody. Warto wiedzieć, że wszystkie pompy ciepła marki Vaillant są standardowo wyposażone w automatyczny regulator pogodowy
Autor: VAILLANT
Gdy woda w zasobniku podgrzewana jest pompą ciepła, warto by był on nieco większy niż na przykład przy kotle kondensacyjny.
Sposób poboru ciepła z gruntu
Dla efektywności i trwałości gruntowych pomp ciepła, ogromne znaczenie ma sposób, w jaki będą one zasilane ciepłem z gruntu.
Zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem są odwierty (kolektory) pionowe, których wykonanie - nawet jeśli mają kilkadziesiąt metrów głębokości - wbrew pozorom wcale nie jest takie kosztowne.
Kolektory poziome, układane stosunkowo płytko, nie tylko wymagają sporej działki, ale też zimą bardzo ją wychładzają. Skutek jest taki, że wiosną – gdy posesje sąsiadów toną już w kwiatach i zieleni – ogród z takimi kolektorami dopiero powoli budzi się do życia. W dodatku zdarza się, że lato jest chłodniejsze i wtedy grunt na takiej działce niż zdąży się po zimie zregenerować pod względem termicznym - w nadchodzącym sezonie grzewczym efektywność pompy ciepła może być wtedy zdecydowanie mniejsza.
Także wykorzystywanie studni wodnych do zasilania pompy ciepła nie jest warte polecenia. Czasem jest to po prostu niemożliwe, ze względu na niekorzystny skład chemiczny wody, który mógłby doprowadzić do awarii pompy. Jednak nawet wówczas, gdy wstępne badanie wody gruntowej daje wynik pozytywny, jej jakość potrafi się z różnych powodów tak zmienić po kilku latach, że pompa pozyskująca ciepło z gruntu za pomocą studni ulega uszkodzeniu.
Ogrzewanie płaszczyznowe
Energia geotermalna należy do odnawialnych i bardzo przyjaznych dla środowiska, ale niskotemperaturowych źródeł ciepła. Dlatego wykorzystujące ją pompy ciepła będą najbardziej efektywne wtedy, gdy odpowiednią temperaturę w domu zapewniają nie grzejniki, lecz wodne ogrzewanie powierzchniowe. Najczęściej jest to instalacja grzewcza umieszczona - najlepiej na wszystkich kondygnacjach domu - w warstwach podłogowych. Temperatura ogrzewających dom podłóg, w przeciwieństwie do grzejników, jest jedynie o kilka stopni wyższa od potrzebnej do zapewnienia komfortu cieplnego mieszkańcom.
Dla pomp ciepła to duży atut, bo nie muszą wtedy pracować „na pełnych obrotach”, by dostarczyć w możliwie krótkim czasie dużych ilości ciepła, co musiałoby mieć miejsce w domu wyposażonym w grzejniki.
Jeszcze bardziej skuteczne niż podłogowe jest – wciąż mało popularne – ogrzewanie sufitowe. Warto też podkreślić, że przy tym rodzaju ogrzewania płaszczyznowego nie mamy żadnych ograniczeń w wyborze materiału do wykończenia podłóg - mogą to być nawet grube wykładziny dywanowe.
Dobrze ocieplony dom
Paradoksalnie największe oszczędności, wynikające z zastosowania pompy ciepła w miejsce kotła gazowego lub olejowego mielibyśmy w dużym, źle ocieplonym domu. Ponieważ jednak nie zależy nam na finansowym potwierdzaniu efektywności pomp ciepła, lecz na niskich rachunkach za ogrzewanie domu, powinniśmy zadbać o to, by w domu, który chcemy ogrzewać pompą ciepła ściany, dach i podłoga na gruncie były jak najlepiej ocieplone, a okna - o dobrych parametrach cieplnych - miały korzystny bilans energetyczny (strat ciepła do zysków z promieniowania słonecznego).
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła
W domu ogrzewanym pompą powinna być obowiązkowo zastosowana wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z rekuperacją (odzyskiem ciepła). Przede wszystkim dlatego, że gwarantuje ona stałą i optymalną wymianę powietrza w budynku przez cały rok, co dla zdrowia i dobrego samopoczucia jego mieszkańców ma podstawowe znaczenie. W dodatku jest to jedyny rodzaj wentylacji, który prawie w całości ogranicza związane z nią straty ciepła.
Z tych względów w domach z pompą ciepła warto zamontować na przykład systemu wentylacji recoVAIR marki Vaillant. Jego istotną zaletą jest to, że dzięki zastosowaniu wymiennika ciepła o wysokiej sprawności oraz wentylatorów o małej mocy, całoroczne koszty eksploatacji są niewielkie. Stanowią one jedynie ułamek oszczędności, które będą mieć mieszkańcy w okresie grzewczym, dzięki ograniczeniu strat ciepła, związanych z niezbędną wymianą powietrza w domu.
Chłodzenie domu latem
W domach energooszczędnych latem bardzo często dochodzi do przegrzewania pomieszczeń. Jeśli jest w nich zainstalowana gruntowa pompa ciepła, na przykład geoTHERM plus i geoTHERM exclusiv marki Vaillant, mieszkańcy nie muszą myśleć o montażu kosztownej w eksploatacji instalacji klimatyzacyjnej. Pompa ta umożliwia bowiem, działając niejako w drugim kierunku, pasywne chłodzenie pomieszczeń - przez obniżenie temperatury podłóg z przewodami grzejnymi o kilka stopni. Ważne jest też to, że pracuje wtedy tylko jedna pompa obiegowa, więc koszty takiego sposobu chłodzenia domu są nieduże.
Korzyścią z takiego rozwiązania jest nie tylko polepszenie komfortu mieszkańców (co jest oczywiście ogromnie ważne!), ale i termiczna regeneracja odwiertów geotermalnych. Dzięki temu zwiększa się zdecydowanie efektywność pompy ciepła, co oczywiście będzie się przekładać na niższe rachunki za ogrzewanie – zimą, a za ciepłą wodę - przez cały rok.
Autor: VAILLANT
Pompa ciepła geoTHERM exclusiv, podobnie jak geoTHERM plus, ma funkcję chłodzenia pomieszczeń latem.
Wielkość domu
Wydatek na gruntową pompę ciepła zwróci się szybciej, gdy będziemy ogrzewać nią dom średniej lub dużej wielkości, zamieszkały przez większą liczbę domowników. Do ogrzania takich budynków i przygotowania w nich ciepłej wody potrzeba więcej energii, więc inwestycja w pompę ciepła zwróci się w nich szybciej niż w niedużych, w których żyją na przykład jedynie dwie osoby.
Do małych domów zdecydowanie lepszym rozwiązaniem są pompy ciepła typu powietrze-woda (zwane powietrznymi), które są inwestycyjnie tańsze niż ich wersje, czerpiące energię odnawialną z gruntu. Dla osób decydujących się na budowę lub modernizację niewielkiego domu, marka Vaillant ma w swojej ofercie wiele takich urządzeń, nawet o bardzo małej mocy.
