Czynniki chłodnicze w pompach ciepła - R410A, R32, R290. Który czynnik chłodniczy jest najlepszy dla pompy ciepła?
Czynnik chłodniczy w pompie ciepła to płyn, który wrząc odbiera ciepło z dolnego źródła, a po sprężeniu oddaje je odparowując w górnym źródle. Powinien mieć dobre właściwości termodynamiczne, być bezpieczny dla ludzi i środowiska, nie powodować korozji elementów pompy ciepła i nie kosztować za dużo. Który czynnik chłodniczy jest najlepszy dla pompy ciepła?
Czynniki chłodnicze a f-gazy
Czynniki chłodnicze są stosowane w urządzeniach chłodniczych, do których są zaliczane nie tylko lodówki, chłodnie i klimatyzatory, ale także pompy ciepła. Dotychczas stosowane popularne czynniki to tak zwane f-gazy. Tym terminem są nazywane fluorowane gazy cieplarniane – substancje chemiczne o wysokim potencjale tworzenia efektu cieplarnianego określanego współczynnikiem GWP.
Dawniej najpopularniejszą tego typu substancją był freon. Jego emisja w znacznym stopniu przyczyniła się do powstania tak zwanej dziury ozonowej, dlatego stosowanie go zostało mocno ograniczone, a zastąpiły go inne f-gazy.
Zgodnie z obowiązującą od 15 maja 2015 ustawą f-gazową, osoby pracujące z f-gazami (m. in. napełniające nimi urządzenia) muszą mieć uprawniający do tego certyfikat. Można go zdobyć w akredytowanym przez Urząd Dozoru Technicznego ośrodku szkoleniowym.
Najpopularniejsze czynniki chłodnicze w pompach ciepła
Czynniki chłodnicze ze względu na pochodzenie dzielimy na syntetyczne i naturalne. Najczęściej wykorzystywanymi w pompach ciepła syntetycznymi czynnikami chłodniczymi są:
- Czynnik R410A – powszechnie stosowany od kilkunastu lat, zastąpił stare czynniki R12 i R22, wycofywane ze względu na wysoki GWP i toksyczność. Jest mieszaniną czynnika R32 o dobrych właściwościach termodynamicznych i R125, który jest niepalny. Z powodu wysokiego GWP możliwość stosowania R410A ma być wkrótce ograniczona. Współczynnik GWP = 2088.
- Czynnik R32 – stosowany od paru lat w nowych modelach pomp ciepła. Czynnik R32 ma lepsze właściwości termodynamiczne niż R410A i niższą lepkość, pozwala uzyskać wyższą temperaturę zasilania i sprawność, potrzeba go mniej do napełnienia urządzenia. Jest lekko palny. Współczynnik GWP = 675.
Naturalnym czynnikiem chłodniczym stosowanym od niedawna przez producentów pomp ciepła jest czynnik R290.
- R290 – propan – ma bardzo dobre właściwości termodynamiczne, zapewnia wysoką sprawność powietrznych pomp ciepła przy niskiej temperaturze zewnętrznej, nie wymaga rejestracji w CRO. Jest palny. Stosowany w najnowszych modelach monoblokowych pomp ciepła powietrze-woda. Współczynnik GWP = 3.
R290 jako czynnik chłodzący od wielu lat stosowany jest w chłodnictwie i przemyśle chemicznym. Jego wykorzystanie w pompach ciepła jest wciąż nowym rozwiązaniem, ale pozwalającym uzyskać dobre parametry efektywności energetycznej, a także cichej pracy urządzenia. Dodatkowo warto podkreślić niski współczynnik GWP (Global Warming Potencial) obrazujący potencjał tworzenia efektu cieplarnianego.
Który czynnik chłodniczy jest najlepszy dla pompy ciepła?
Jest wiele czynników chłodniczych, ale żaden nie jest idealny. Chodzi o różne parametry czynników chłodniczych. Ważne jest bezpieczeństwo użytkowania, niepalność, współczynnik przenikania ciepła, który ma wpływ na efektywność energetyczną, a także współczynnik GWP. A to tylko kilka istotnych parametrów czynników chłodniczych.
Zatem odpowiedź na pytanie: "który czynnik chłodniczy jest najlepszy dla pompy ciepła?" brzmi: taki idealny czynnik nie istnieje.
Obowiązek rejestracji pompy ciepła
Ze względu na wykorzystanie w pompach ciepłą czynników chłodniczych należy pamiętać o obowiązku rejestracji urządzenia. Ustawa f-gazowa wyróżnia dwa rodzaje pomp ciepła:
- pompa ciepła hermetycznie zamknięta – taka, w której wszystkie elementy układu chłodniczego są fabrycznie szczelnie zamknięte za pomocą technologii trwałego łączenia – spawania czy twardego lutowania; w praktyce są to pompy ciepła monoblokowe typu powietrze-woda i solanka-woda;
- pompa ciepła niehermetycznie zamknięta – wymagająca wykonania połączeń układu chłodniczego podczas jej instalowania, w praktyce są to wszystkie pompy ciepła, które nie są monoblokami, czyli na przykład typu split.
Osoba instalująca pompę ciepła niehermetycznie zamkniętą jest zobowiązana do posiadania certyfikatu uprawniającego do pracy z f-gazami.
W myśl ustawy f-gazowej pompy ciepła hermetycznie zamknięte zawierające co najmniej 10 ton ekwiwalentu CO2 i niehermetycznie zamknięte zawierające co najmniej 5 ton ekwiwalentu CO2 podlegają obowiązkowi rejestracji w Centralnym Rejestrze Operatorów (CRO) w terminie maksymalnie 15 dni od uruchomienia (niehermetycznie zamknięte) lub dostarczenia (hermetycznie zamknięte).
Przeczytaj także:
- Unijny zakaz f-gazów! Jak wpłynie na rynek pomp ciepła?
- Zakaz gazów fluorowanych w pompach ciepła!
- Polacy kupują więcej pomp ciepła niż Niemcy, Austriacy czy Czesi