Palenie w kominku a zanieczyszczenie powietrza. Jaki kominek wybrać, by nie szkodzić środowisku?
Palenie w kominku bez poważnego zanieczyszczania środowiska może być możliwe, pod warunkiem że wybierzesz nowoczesny kominek o wysokiej sprawności, bardzo niskiej emisji spalin i będziesz go opalać dobrej jakości drewnem. Zobacz, co zrobić, aby palenie w kominku jak najmniej szkodziło jakości powietrza.
Dbanie o czyste powietrze nie oznacza rezygnacji z kominka. Podziwianie widoku płonących szczap drewna na pięknym szklanym ekranie otoczonym estetyczną zabudową to jedna z większych przyjemności posiadaczy domów jednorodzinnych. Chyba nikt dzisiaj nie buduje domu bez kominka. Jego aranżacja jest jednym z najważniejszych elementów wystroju strefy dziennej. To na nim skupia się wzrok domowników i gości.
Jeśli zależy nam, żeby w dymie z kominka było jak najmniej pyłów (cząstek stałych) i szkodliwych gazów, trzeba poszukać odpowiedniego modelu. I nie chodzi tu o estetykę, ale o konstrukcję oraz wyposażenie mające na celu efektywne spalanie drewna i ograniczenie emisji. Żeby to zrealizować, nie mniej istotne jest używanie odpowiedniej jakości drewna i prawidłowe palenie.
Emisja spalin zgodna z Ekoprojektem
Polskie przepisy dotyczące emisji wkładów kominkowych nie są restrykcyjne – dopuszczają wypuszczanie do atmosfery przez urządzenie grzewcze do 3345 mg/Nm3 tlenku węgla. Bardziej restrykcyjne są niektóre normy krajowe, na które powołują się producenci wkładów kominkowych nie tylko importowanych. Na przykład austriacka norma BImSchV 2 dopuszcza emisję tlenku węgla na poziomie nie większym niż 1250 mg/Nm3.
Unia Europejska opracowała specjalną dyrektywę, tak zwany Ecodesign (Ekoprojekt), mającą na celu polepszenie stanu powietrza przez zwiększenie sezonowej efektywności energetycznej urządzeń grzewczych i zmniejszenie ilości emitowanych przez nie zanieczyszczeń – pyłków, czyli cząstek stałych (PM), tlenku węgla (CO), tlenków azotu (NOx), organicznych cząstek gazowych (OGC).
Ekoprojekt dotyczy także wkładów kominkowych i będzie obowiązywał od 1 stycznia 2022 r. Już dziś wielu producentów wkładów kominkowych ma w ofercie produkty spełniające takie wymogi. Każde urządzenie grzewcze przed wprowadzeniem do obrotu przechodzi badania w Instytucie Energetyki, w których określa się jego parametry użytkowe. Większość producentów publikuje takie dokumenty na swoich stronach internetowych.
Są stowarzyszenia mające na celu szerzenie wiedzy o urządzeniach grzewczych, także w kontekście ekologii i czystego powietrza, które przeszukują oferty rynkowe i opracowują zestawienia nowoczesnych urządzeń spełniających wymogi Ekoprojektu, np. właśnie wkładów kominkowych.
Wymogi Ekoprojektu: wysoka sprawność i niska emisja
Żeby uzyskać certyfikat Ekoprojektu, wkłady kominkowe muszą spełniać wymogi sezonowej efektywności energetycznej i emisji spalin. Wkłady na drewno z zamkniętą komorą spalania będą musiały mieć sezonową efektywność energetyczną nie mniejszą niż 65% (nie należy jej mylić z obecnie deklarowaną sprawnością).
Emisja nie może przekraczać:
- cząstek stałych (PM) 40 mg/m3,
- organicznych związków gazowych (OGC) – 120 mg/m3,
- tlenku węgla – 1500 mg/m3,
- tlenków azotu – 200 mg/m3.
Efektywne spalanie drewna w kominku
Producenci wkładów kominkowych wprowadzają innowacje, żeby efektywnie spalać drewno, a w spalinach było jak najmniej zanieczyszczeń. Spaliny będą zawierać mniej szkodliwych cząstek, jeśli osiągną wyższą temperaturę, więc palenisko wykłada się nowo opracowanymi materiałami wysoce ognioodpornymi, żeby móc tak palić. Do intensywnego palenia jest potrzebne dużo tlenu, więc stosuje się dodatkowe wloty powietrza do komory spalania. Spaliny nie powinny też szybko ulecieć do komina, tylko trzeba im pozwolić dopalić się, żeby obniżyć zawartość szkodliwych cząstek. Stosuje się więc deflektory albo zawirowywacze spalin. Dzięki temu spaliny dłużej krążą nad paleniskiem i mogą się lepiej dopalić. Wynikiem tych wszystkich działań jest wyższa sprawność spalania i większa czystość spalin.
Dobry opał do kominka
Żeby osiągnąć jak najwyższe parametry spalania powinno się używać drewna z drzew liściastych, a nie iglastych (bo to zawiera żywice tworzące sadzę). Drewno powinno mieć jak najmniej kory. Kawałki drewna, najlepiej już pociętego na szczapy, powinny być sezonowane w zadaszonym i przewiewnym miejscu co najmniej przez dwa lata, tak żeby osiągnęło ono wilgotność na poziomie 20%.
Najlepsze pod względem opałowym jest drewno o dużej gęstości, twarde i ciężkie, które spala się powoli i emituje dużo ciepła. Najbardziej kaloryczne jest drewno grabu (gęstość 830 kg/m3). Kolejne to jesion i buk o gęstości około 750 kg/m3, oraz dąb – 710 kg/m3. Brzoza, olcha i topola są znacznie mniej wydajne.
Jak poprawnie palić w kominku?
Ważny jest również sposób palenia. Jeśli pod stos szczap drewna włożymy zadrukowane gazety, najpierw do atmosfery polecą metale ciężkie z farby drukarskiej, a potem gęsty dom z powoli rozpalającego się drewna. Gdy na wierzchu stosu ułożonych naprzemianlegle polan położymy cienkie kawałki drewnianej rozpałki i zaczniemy palić od góry, pojawi się czysty płomień i drewno będzie się spalać ekologicznie.
