Koza czy kominek tradycyjny? Który sposób ogrzewania domu jest lepszy?

Sezon grzewczy już niedługo ruszy pełną mocą. Ogrzewanie domu z pomocą kominka to zapewne znaczna oszczędność na rachunkach za gaz. Przeczytaj, jak ogrzewają dom kominki tradycyjne, a jak kozy. Która z tych instalacji wygeneruje większe oszczędności?

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: Andrzej Szandomirski

Współczesny kominek to połączenie dwóch elementów: zamkniętego paleniska (wkładu kominkowego) zapewniającego wygodne i efektywne spalanie oraz obudowy, często indywidualnie projektowanej, dopasowanej do upodobań inwestora i charakteru wnętrza

Ogrzewanie domu kominkiem

Najczęściej kominki działają w taki sposób, że ciepło powstające w palenisku przekazują powietrzu, które dołem dostaje się pod obudowę wkładu (powietrze musi móc swobodnie przepływać, aby się nadmiernie nie nagrzewał), a po ogrzaniu wypływa kratkami umieszczonymi w górnej części okapu. Obudowa z płyt gipsowo- kartonowych mocowanych do rusztu z profili stalowych albo z płyt silikatowo-wapiennych czy wermikulitowych niewymagających stelaża może mieć niemal dowolny kształt. Od wewnątrz pokrywa się ją warstwą izolacji cieplnej, na przykład z płyt z wełny mineralnej o dużej gęstości z folią aluminiową. Dzięki temu większość ciepła jest przekazywana powietrzu przepływającemu wokół wkładu i kiedy wydostaje się ono do pomieszczenia przez kratki wylotowe, ma temperaturę między 80 a 105^oC. Kominek akumulacyjny – jak ogrzewają pomieszczenia?

Po rozpaleniu ognia w palenisku pomieszczenie bardzo szybko się ogrzeje, ale po jego wygaśnięciu równie szybko wychłodzi. Obudowa kominka pozostanie chłodna. Zupełnie inaczej niż w przypadku kominków tak zwanych akumulacyjnych, których obudowy robi się z ciężkich materiałów szamotowych o dużej pojemności cieplnej, a często jeszcze wykańcza kaflami, także dobrze się nagrzewającymi i długo trzymającymi ciepło. Za sprawą tych materiałów kominki akumulacyjne działają podobnie do budowanych kiedyś pieców kaflowych. Podczas palenia nagrzewają się, a kiedy ogień wygaśnie, jeszcze przez kilka godzin przekazują ciepło do pomieszczenia. W większości wypromieniowują je w kierunku przegród oraz mebli i przedmiotów znajdujących się we wnętrzu.

Kominkiem z wkładem naprawdę skutecznie można ogrzać jedynie to pomieszczenie, w którym jest on zamontowany, oraz – w pewnym stopniu – sąsiadujące z nim wnętrza, pod warunkiem że powietrze będzie mogło swobodnie między nimi przepływać. Jeśli chce się go wykorzystać do ogrzewania kilku pomieszczeń lub całego domu, trzeba zbudować instalację będącą w stanie doprowadzić ogrzane powietrze także do miejsc, do których naturalnie nie byłoby w stanie dopłynąć, i połączyć ją z dystrybutorem gorącego powietrza znajdującym się nad paleniskiem wkładu.

Ogrzewanie domu kominkiem - dystrybucja gorącego powietrza

Powietrze ogrzane w kominku z DGP może być rozprowadzane konwekcyjnie (do pomieszczeń usytuowanych bezpośrednio nad kominkiem albo na tym samym poziomie w odległości nie większej niż 3 m) lub w sposób wymuszony turbiną elektryczną (do dowolnie zlokalizowanych, zależnie od mocy turbiny i przebiegu instalacji DGP). Działaniu ogrzewania kominkowego z systemem DGP towarzyszy wzmożony ruch powietrza w pomieszczeniu. Jest on często wskazywany jako istotna wada tego systemu szczególnie uciążliwa dla alergików.

Ogrzewanie domu kozą – jak to działa?

Większość urządzeń wypromieniowuje część wytworzonego ciepła w kierunku ścian, podłogi, przedmiotów i ludzi w pomieszczeniu, a część zużywa na ogrzanie powietrza cyrkulującego wokół paleniska. Zwykle przód i góra kozy grzeją przez promieniowanie, a tył i boczne ścianki – przez konwekcję. W piecach żeliwnych przeważa zjawisko radiacji (promieniowania). Takie piece najlepiej nadają się więc do ogrzewania dużych otwartych przestrzeni.

W ciasnych wnętrzach może być zbyt gorąco w bezpośrednim sąsiedztwie paleniska. Piece konwekcyjne mają w dolnej części wloty, przez które chłodne powietrze dostaje się do przestrzeni między ich korpusem a tak zwanym drugim płaszczem, a w górnej kratki wylotowe, przez które ogrzane powietrze wydostaje się do pomieszczenia. W pobliżu takiego pieca nie odczuwa się nadmiernego nagrzania. Przeważający udział konwekcji sprawia, że ciepło lepiej rozchodzi się do miejsc oddalonych od urządzenia. Najlepiej można wykorzystać walory grzewcze kozy, ustawiając ją centralnie na kondygnacji domu, zwłaszcza gdy nie jest ona podzielona ścianami na małe osobne pomieszczenia. Ogrzane powietrze będzie mogło swobodnie krążyć po wnętrzu i w każdym miejscu zapewnić zbliżoną temperaturę.

W jakich przypadkach najlepiej sprawdzają się kozy?

Kozy w odróżnieniu od kominków najlepiej się nadają do ogrzewania pojedynczych pomieszczeń. Można spotkać piece kominkowe, które przez system DGP lub układ c.o. mogą ogrzewać cały dom, ale to raczej rzadkość, i to dość kosztowna. Szczególnie dobrze w takiej roli sprawdzają się urządzenia na pelety, bo dzięki zasobnikom paliwa i elektronicznym sterownikom mogą przez stosunkowo długi czas pracować bez ingerencji użytkownika.