Zewnętrzna instalacja elektryczna bez tajemnic. Jak poprowadzić kable w ogrodzie i zasilić lampy ogrodowe?
Niektóre lampy ogrodowe mają własne zasilanie fotowoltaiczne, ale do wielu źródeł światła oraz urządzeń elektrycznych używanych poza domem trzeba doprowadzić tradycyjną instalację kablową. Jak wykonać zewnętrzną instalację elektryczną i na co uważać?
Spis treści
- Zewnętrzna instalacja elektryczna na ścianie domu
- Zewnętrzna instalacja elektryczna w ziemi
- Jak poprowadzić kable w ogrodzie i kiedy?
- W czym układać przewody elektryczne na zewnątrz?
Oprawy do oświetlenia otoczenia domu montuje się na zewnętrznej ścianie domu na tarasach, werandach i przy wejściu do budynku oraz na gruncie w ogrodzie lub przy furtce i bramie.
Zewnętrzna instalacja elektryczna na ścianie domu
Instalację zasilającą można prowadzić pod tynkiem na wewnętrznej lub zewnętrznej stronie ścian budynku. W pomieszczeniach suchych i ogrzewanych (na przykład w korytarzu, wiatrołapie) może być wykonana z przewodów jednożyłowych w rurkach lub z płaskich kabelków wtynkowych ułożonych w tynku albo pod nim.
We wnętrzach wilgotnych lub nieotynkowanych (na przykład w piwnicy) musi być zrobiona z wielożyłowych kabelków albo pojedynczych przewodów wciągniętych do rurek poprowadzonych po wierzchu ścian. Obciążenie obwodu jednofazowego (trzyżyłowego, 230 V) nie powinno przekraczać 2-3 kW, a trójfazowego (pięciożyłowego, 400 V) – 10 kW.
- Przeczytaj też: Prysznic ogrodowy - jaki wybrać, gdzie ustawić, jak używać
Zewnętrzna instalacja elektryczna w ziemi
W gruncie na działce układa się instalację z kabli wielożyłowych, elektroenergetycznych z żyłami miedzianymi i izolacją poliwinylową – YKY (-żo). Od rozdzielnicy w domu wyprowadza się je przez podziemną część budynku i ścianę zewnętrzną. Przejścia przez strop piwniczny i ścianę muszą być wykonane w przepustach z rury z PCW i uszczelnione. Każda linia kablowa powinna mieć osobne zabezpieczenie nadmiarowe i osobny lub wspólny z innymi obwodami wyłącznik różnicowoprądowy. Sposób prowadzenia kabli w gruncie zależy od rodzaju ułożonej nad nimi nawierzchni.
W zależności od potrzeb instalacja może być na napięcie sieciowe – 230 V (wykonanie jej trzeba powierzyć elektrykowi z uprawnieniami) – albo na napięcie obniżone do bezpiecznej wartości 24 V, jeśli ma służyć do zasilania żarówek halogenowych lub LED-ów. W drugim przypadku konieczne jest zamontowanie transformatora obniżającego napięcie sieciowe do wymaganej wartości.
W oprawach instalowanych na zewnątrz można umieszczać energooszczędne świetlówki kompaktowe, ale nie wtedy, gdy oświetleniem sterują czujniki ruchu, ponieważ trwałość świetlówek znacząco spada, gdy są często włączane.
Oprawy oświetleniowe w ogrodzie mogą mieć zasilanie niezależne od instalacji elektrycznej w domu – z własnych akumulatorów ładowanych za pośrednictwem ogniw fotowoltaicznych. Ponieważ zwykle dają niewiele światła, wykorzystuje się je przeważnie jako oświetlenie dekoracyjne.
Jak poprowadzić kable w ogrodzie i kiedy?
Jedynym dokumentem zawierającym wytyczne odnośnie do układania kabli w gruncie jest norma N SEP-E-004: „Elektrotechniczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa”, wydana przez Centralny Ośrodek Szkolenia i Wydawnictw Stowarzyszenia Elektryków Polskich SEP, i do niej należy się stosować.
Kable najlepiej układać przed ostatecznym zagospodarowaniem działki, kiedy wykopanie rowów na nie nie zniszczy ścieżek, klombów czy trawnika.
Instalacja nie powinna przebiegać w strefie korzeni drzew, czyli mniej więcej do linii wyznaczonej przez rzuty ich koron. Granicą, której nie należy przekraczać, jest odległość od osi pnia drzewa równa dwukrotnemu obwodowi pnia mierzonemu na wysokości około 1,3 m nad ziemią, ponieważ mniej więcej do tego miejsca sięgają grube korzenie. W przypadku drzew, których pień ma obwód mniejszy niż 50 cm, bezpieczna odległość wynosi co najmniej 1 m.
Przy planowaniu trasy kabli należy też omijać miejsca przeznaczone na krzewy, elementy małej architektury ogrodowej (oczko wodne, fontannę, basen itp.) oraz – w miarę możliwości – utwardzone ścieżki.
Nad trasą instalacji najlepiej posadzić byliny lub założyć trawnik.
- Zobacz także: Zakładanie trawnika krok po kroku
W czym układać przewody elektryczne na zewnątrz?
Sposób prowadzenia instalacji zależy od rodzaju nawierzchni na działce. Kabel bez osłony musi być ułożony w ziemi na głębokości co najmniej 70 cm – pod nieutwardzonym podłożem i nie mniej niż 50 cm - pod ścieżką z płyt chodnikowych. Umieszczony w rurze osłonowej może być zakopany płycej – nawet jedynie 40 cm pod ziemią.
Pod kablem należy zrobić 10-centymetrową podsypkę z piasku (chyba że grunt rodzimy jest piaszczysty), więc wykop przygotowany na instalację powinien być odpowiednio głębszy. Od góry kabel przysypuje się taką samą warstwą piasku, a resztę wykopu wypełnia ziemią. Około 35-25 cm nad kablem – wzdłuż jego trasy – powinno się ułożyć taśmę ostrzegawczą z niebieskiej folii.
W miejscach narażonych na uszkodzenia mechaniczne instalację należy zabezpieczyć rurą osłonową, stalową lub z PCW (sztywną albo elastyczną, karbowaną), o średnicy co najmniej o 50% większej. Takie miejsca to:
- wprowadzenie kabla do budynku;
- przejścia przez ścianę lub strop;
- odcinki prowadzone na słupach albo ścianach budynku;
- skrzyżowania z innymi sieciami podziemnymi i z innymi kablami.
Na skrzyżowaniach z rurami wodociągowymi, kanalizacyjnymi lub gazowymi oraz z innymi kablami rura osłonowa powinna sięgać po 50 cm w obie strony. Odległość w pionie między kablem a krzyżującym się z nim albo biegnącym równolegle do niego rurociągiem nie może być mniejsza niż 50 cm, a gdy rurociągiem przepływa materiał łatwo palny (na przykład gaz ziemny) – 100 cm. Odległość w poziomie między dwoma kablami ułożonymi równolegle musi wynosić co najmniej 10 cm.
Przepusty w ścianach zewnętrznych należy układać z lekkim spadkiem na zewnątrz i uszczelnić, aby nie dostawała się przez nie do budynku woda opadowa.
Autor: Tomasz Zakrzewski, projekt: Piotr Wyrostek/WW PROJEKT
Słupki o niewielkiej wysokości są przeznaczone głównie do oświetlania ścieżek i wjazdów na posesję
