Spis treści
- Jak działa klimatyzator?
- Gdzie zainstalować klimatyzator?
- Jaką temperaturę ustawić i dlaczego?
- Najbardziej przydatne funkcje
- Ekonomiczne korzystanie z klimatyzatora
- Klimatyzator do ogrzewania
- Higiena klimatyzacji
- Jak często czyścić lub wymieniać filtry w klimatyzatorze?
- Kiedy trzeba serwisować klimatyzator?
Producenci klimatyzatorów oferują urządzenia o bogatym wyposażeniu i licznych funkcjach. Żeby uniknąć wysokich rachunków za prąd, najlepiej wybierać urządzenia o jak najwyższej klasie energetycznej (w przypadku klimatyzatorów możliwa jest klasa nawet A+++), z przydatnym wyposażeniem i wygodnymi możliwościami ustawiania parametrów pracy. Decydując się na klimatyzację w domu, warto przed zakupem zdobyć o niej trochę wiedzy. Podpowiadamy, co jest najważniejsze.
Jak działa klimatyzator?
Najpopularniejsze w domach jednorodzinnych oraz w mieszkaniach są klimatyzatory split. W skład takiego urządzenia wchodzi jednostka wewnętrzna, umieszczana w pomieszczeniu, oraz zewnętrzna, montowana na elewacji lub postumencie przy domu.
Klimatyzacja powoduje utrzymywanie stałej temperatury we wnętrzu przez odbieranie ciepła z powietrza. W tym celu jest ono zasysane do jednostki wewnętrznej, w której następuje oczyszczenie go z pyłu i obniżenie jego temperatury, czego efektem jest też obniżenie wilgotności, a następnie jest ono nawiewane z powrotem do wnętrza. Warto wybrać klimatyzator z dużą liczbą biegów wentylatora (nawet siedem), bo pozwoli to precyzyjnie ustawić jego wydajność. Zbyt intensywny ruch zimnego powietrza powoduje jednak dyskomfort, więc z wysokiej wydajności wentylatora warto korzystać tylko przez krótki czas, żeby szybko obniżyć temperaturę w pomieszczeniu do żądanego poziomu, a potem utrzymywać ją już przy pracy klimatyzatora na jak najniższym biegu. W celu uniknięcia efektu zimnego przeciągu w niektórych klimatyzatorach stosowane jest też rozwiązanie nazwane trybem bezprzeciągowym, w którym powietrze jest kierowane do pomieszczenia przez dodatkową perforowaną przysłonę zasłaniającą tradycyjne żaluzje na wylocie powietrza z jednostki wewnętrznej.
i
Gdzie zainstalować klimatyzator?
Ważną zasadą korzystania z klimatyzacji jest ustawienie nawiewu tak, aby zimne powietrze nie było skierowane bezpośrednio na ludzi. Dlatego jednostkę wewnętrzną umieszcza się wysoko, tuż pod sufitem. W pokoju dziennym powinna ona z daleka kierować schłodzone powietrze w stronę miejsca, w którym spędzamy dużo czasu. Umożliwia to wymieszanie nawiewanego powietrza zimnego z cieplejszym, obecnym w pomieszczeniu. W gabinecie nie powinna znajdować się więc tuż nad biurkiem, w sypialni – nad łóżkiem. Drugą kwestią, którą trzeba wziąć pod uwagę, wybierając miejsce dla klimatyzatora, jest umieszczenie go tak, żeby nawiew mógł obejmować całe pomieszczenie lub możliwie jak największą jego część. Dlatego klimatyzator powinien znajdować się w takim miejscu, żeby nic nie utrudniało przepływu nawiewanego powietrza. Dodatkowo na jednostkę wewnętrzną, z której ma wypływać chłodne powietrze, nie powinny bezpośrednio padać promienie słoneczne.
Warto też dążyć do tego, żeby odległość jednostki zewnętrznej od wewnętrznej była jak najmniejsza. Dzięki temu można łatwo i w prosty sposób wykonać łączące je instalację chłodniczą i elektryczną, a krótkie rury instalacji chłodniczej to mniejsze straty energii.
i
Jaką temperaturę ustawić i dlaczego?
Wysokość temperatury powinna być dostosowana do naszych upodobań oraz temperatury zewnętrznej. Klimatyzator włączamy po to, żeby w pomieszczeniu powstały warunki, w których będziemy mogli komfortowo pracować lub wypoczywać. Dla jednych może to być 19°C, dla innych 23°C. Zgodnie z ogólną zasadą różnica temperatury między tą w pomieszczeniu a tą na zewnątrz nie powinna być większa niż 6°C, bo jej gwałtowne zmiany nie są korzystne dla naszego zdrowia. Dlatego podczas wielkich upałów lepiej nastawiać temperaturę wyższą niż wcześniej podane.
Zbyt wysoka różnica temperatury między wnętrzem domu a jego otoczeniem może spowodować, że się przeziębimy. Jest to prawdopodobne, zwłaszcza w sytuacji, gdy często na przemian wchodzimy do domu i wychodzimy do ogrodu. Przy wyborze temperatury pod uwagę należy wziąć też aspekt ekonomiczny. Klimatyzator to rodzaj pompy ciepła powietrze-powietrze, w której dolnym źródłem jest powietrze wewnątrz pomieszczenia, a górnym powietrze na zewnątrz domu. Z zasady działania pompy ciepła wynika zaś, że im mniejsza jest różnica temperatury między dolnym a górnym źródłem, tym większa jest efektywność jej pracy, a tym samym mniejszy pobór energii elektrycznej. Jeśli nie chcemy wysokich rachunków za prąd przez klimatyzację, pamiętajmy o tej zasadzie.
Uwaga! Korzystając z klimatyzatora, trzeba pamiętać również o zamknięciu okien i drzwi. W przeciwnym wypadku ciepłe powietrze wpadające do pomieszczenia tą drogą będzie niweczyć pracę urządzenia, a my poniesiemy wydatki na marne.
i
Najbardziej przydatne funkcje
Każdy klimatyzator jest wyposażony w pilota, za pomocą którego nastawia się żądaną w pomieszczeniu temperaturę oraz steruje wszystkimi funkcjami urządzenia. Jedną z bardziej przydatnych jest harmonogram pracy (dzienny, tygodniowy), który pozwala zaprogramować działanie urządzenia zgodnie z naszymi potrzebami. Dzięki temu klimatyzator może się włączyć na przykład pół godziny przed naszym powrotem z pracy do domu i obniżyć temperaturę tak, że po podróży w upale wejdziemy do pomieszczenia, w którym będzie już wystarczająco chłodno.
Warto się zastanowić, czy nie przyda nam się możliwość sterowania klimatyzatorem przez internet. Są bowiem klimatyzatory wyposażone w moduł wi-fi do zdalnej obsługi – można nimi zarządzać z dowolnego miejsca za pomocą aplikacji na smartfon połączony z internetem. Oprócz zdalnego włączania i wyłączania oraz ustawienia parametrów pracy aplikacja zwykle umożliwia też monitorowanie działania klimatyzatora, w tym ilości zużywanej przez niego energii. Znajdziemy też klimatyzatory, którym można wydawać polecenia głosowe za pośrednictwem Asystenta Google.
Warto wybrać urządzenie, które jest wyposażone w czujnik wykrywania obecności ludzi. Dzięki niemu można sprawić, że zimne powietrze będzie omijało dokładnie to miejsce, co poprawia komfort przebywania w pomieszczeniu. Albo wprost przeciwnie – zimne powietrze może być kierowane tylko tam, gdzie są ludzie, czyli schładzana może być tylko ograniczona przestrzeń, żeby oszczędzać energię. Bywa, że klimatyzator działa także w nocy, a wtedy przydaje się tryb nocny. W tej opcji w trybie chłodzenia w czasie pierwszych dwóch godzin pracy klimatyzator utrzymuje temperaturę wyższą o 1-2°C, a w trybie grzania – niższą o 1-2°C od zadanej. Przed porą budzenia temperatura wraca do wcześniej zaprogramowanej. W czasie nocnego odpoczynku istotna jest głośność pracy. Dobry klimatyzator powinien w tym trybie (bywa on też nazywany cichym) emitować hałas na poziomie zaledwie około 20 dB, co odpowiada cichemu szumowi liści. Przyjmuje się, że dźwięki poniżej 35 dB są dla nas obojętne. Można przy nich spokojnie pracować, uczyć się czy odpoczywać. Dobrze jest więc sprawdzić, jaka jest emisja hałasu, bo jeśli klimatyzator będzie pracował cicho, będzie to dla nas komfortowe.
- Sprawdź również: Jaki jest koszt założenia klimatyzacji w domu?
i
Ekonomiczne korzystanie z klimatyzatora
Klimatyzator to kolejne z domowych urządzeń, które pobiera energię elektryczną. Żeby ograniczyć jej zużycie, można korzystać z programatora czasowego. Włączanie klimatyzacji tylko wtedy, gdy jest ona potrzebna, jest odpowiednim podejściem. Lepiej zaprogramować łagodne chłodzenie pomieszczenia przed powrotem do domu, niż włączać funkcję szybkiego schładzania (Power lub o innej nazwie), gdy jesteśmy już na miejscu. Dłuższa praca na mniejszym obciążeniu pochłonie mniej energii elektrycznej, przyczyni się też do wydłużenia żywotności sprężarki, wentylatora i innych podzespołów klimatyzatora.
Nowoczesne klimatyzatory mają także funkcję oszczędzania energii (zmniejszania poboru mocy), czasem na kilku poziomach. Dzięki niej zużycie prądu jest mniejsze przy zachowaniu komfortu we wnętrzach. W tej kwestii przydatna może być także funkcja wykrywania obecności człowieka, dzięki której klimatyzator przechodzi w tryb czuwania, gdy wszyscy wyjdą z pomieszczenia.
W klimatyzatorach zaczyna być też wykorzystywana sztuczna inteligencja, która za pomocą czujników kontroluje warunki w pomieszczeniu, a także analizuje pracę klimatyzatora – nasze ustawienia temperatury, czasu pracy, funkcje – i następnie potrafi ustalić parametry pracy urządzenia tak, żeby było to dla nas komfortowe i jednocześnie możliwie najbardziej ekonomiczne.
i
Klimatyzator do ogrzewania
Obecnie wszystkie klimatyzatory są fabrycznie przygotowane do pracy w trybie grzania. Żeby z klimatyzatora zaczęło wiać ciepłe powietrze, wystarczy zmienić na pilocie tryb pracy na grzanie (heat) i ustawić żądaną temperaturę w pomieszczeniu. Przy wyborze klimatyzatora trzeba jednak zwrócić uwagę na zakres temperatury, w jakim może on działać. Jeśli będziemy chcieli sporadycznie włączać ogrzewanie, żeby podnieść nieco temperaturę w sezonie wiosennym lub jesiennym, kiedy nie działa główne źródło ciepła, wystarczy wybrać klimatyzator, który będzie pracować do temperatury zewnętrznej –5°C. Lecz gdy klimatyzator ma być podstawowym urządzeniem grzewczym, które pracuje przez całą zimę, powinniśmy wybrać taki, który według danych producenta działa do temperatury zewnętrznej minimum –20°C. Niezbędnym wyposażeniem takiego klimatyzatora są podgrzewana taca ociekowa i karter sprężarki – konieczne do tego, by zapobiec zamarznięciu i zatrzymaniu pracy urządzenia przy dużym mrozie.
i
Higiena klimatyzacji
Działająca w domu klimatyzacja wpływa na poziom wilgotności powietrza, ważnego dla naszego dobrego samopoczucia i zdrowia. Jeśli w domu są zwierzęta i rośliny, odpowiednia ilość wilgoci w powietrzu również ma znaczenie dla ich wzrostu i urody. Zależnie od pory roku, temperatury powietrza i nastaw pracy, powietrze w pomieszczeniu może być przesuszone albo zbyt wilgotne. Dlatego ważna jest możliwość kontroli jego wilgotności przez klimatyzator. Prawidłowa to generalnie 40-60%, ale w zależności od temperatury optymalny zakres wilgotności powietrza mieści się w węższym przedziale, na przykład 40-45% dla 21-22°C.
We wnętrzu klimatyzatora panują warunki dogodne do rozwoju mikroflory. Na wymienniku ciepła mogą rozwijać się bakterie, glony, pleśnie, a to jest niebezpieczne dla naszego zdrowia. Ważna jest więc możliwość ustawienia funkcji samooczyszczania klimatyzatora po zakończeniu pracy. W tym trybie następuje automatyczne osuszenie jego wnętrza. Niektóre klimatyzatory są wyposażone w lampy emitujące promieniowanie ultrafioletowe (UVC), które sterylizuje powietrze, a nawet pozbawia je najmniejszych mikroorganizmów – bakterii i wirusów. Przydatny może być także jonizator powietrza, dzięki któremu nie następuje silne wzbudzanie kurzu. Zwiększona emisja jonów ujemnych do powietrza sprawia też, że oddychanie nim jest łatwiejsze.
i
Jak często czyścić lub wymieniać filtry w klimatyzatorze?
Każdy klimatyzator jest wyposażony w filtr powietrza. Powinno się go czyścić co najmniej dwa razy w roku – zwykle przed sezonem i po sezonie, czyli w porze, gdy zmienia się sposób korzystania z tego urządzenia. Zależnie od miejscowych warunków warto to robić częściej, nawet co miesiąc. Jeśli mieszkamy blisko drogi szybkiego ruchu albo w miejscu, gdzie jest duże zanieczyszczenie powietrza, trzeba często czyścić filtry w jednostce zewnętrznej. Czyste filtry to efektywniejsze działanie klimatyzatora i lepsza jakość powietrza, którym oddychamy.
Konieczność wyczyszczenia filtra może być sygnalizowana przez komunikat na panelu. Wtedy filtr trzeba zdemontować i oczyścić. Gdy warstwa kurzu jest bardzo gruba, najpierw można skorzystać z odkurzacza. Do mycia filtra można użyć wilgotnej ściereczki albo spłukać go pod bieżącą wodą, na przykład prysznicem. Gdy kurz jest tłusty, warto użyć delikatnego środka myjącego (nie można stosować acetonu czy benzyny). Po myciu filtr powinien wyschnąć i wtedy można go ponownie zainstalować.
i
Kiedy trzeba serwisować klimatyzator?
Przeglądy należy zlecać autoryzowanemu serwisantowi z częstotliwością zalecaną przez producenta (jest to też warunek utrzymania gwarancji). Najczęściej jest to dwa razy w roku.
Zakres serwisu jest dostosowany do stanu urządzenia. Obejmuje przegląd obu jednostek klimatyzatora oraz przewodów instalacji chłodniczej, elektrycznej i odprowadzenia skroplin. Należy obejrzeć stan obudowy i poszczególnych elementów urządzenia.
Kolejny etap to mycie wnętrza i obudowy klimatyzatora, dezynfekcja parownika i skraplacza, czyszczenie lub wymiana filtrów. Należy również sprawdzić szczelność układu chłodniczego i w razie potrzeby uzupełnić czynnik roboczy.
Tylko niektóre klimatyzatory mają zaawansowaną autodiagnostykę sygnalizującą konieczność wymiany filtrów albo funkcję samoczyszczenia, która hamuje rozwój bakterii, pleśni i powstawanie nieprzyjemnych zapachów w jego wnętrzu. W większości przypadków sami musimy pilnować regularnego czyszczenia klimatyzacji i serwisowania klimatyzatora.
Podczas użytkowania klimatyzacji mogą się zdarzyć sytuacje, w których konieczne jest natychmiastowe wezwanie serwisu klimatyzatora: dziwny dźwięk podczas pracy urządzenia, częste wyłączanie się obwodu elektrycznego, z którego jest zasilany klimatyzator, pojawienie się wilgoci na obudowie jednostki wewnętrznej, przegrzewanie się przewodów zasilających lub ich uszkodzenie, wyczuwalny zapach spalenizny po uruchomieniu. Szybka reakcja może uchronić nas przed większą awarią klimatyzacji i związanymi z nią kosztami.
Z przeglądem klimatyzatora nie warto czekać także wtedy, gdy zauważymy, że jego działanie uległo pogorszeniu. Na przykład nieprzyjemny zapach nawiewanego powietrza może świadczyć o brudnym filtrze, ale także o obecności pleśni, która rozwinęła się na tacce ociekowej wewnątrz obudowy. Jeśli niewystarczające będzie umycie filtrów wielorazowego użytku lub wymiana na nowe jednorazowych, wówczas konieczne jest dokładne czyszczenie i dezynfekcja klimatyzatora. Nierównomierna praca wentylatora również może być sygnałem, że osadziły się na nim zanieczyszczenia i pleśń. Z kolei powodem tego, że klimatyzator gorzej chłodzi, mogą być nieszczelności w układzie chłodzenia i ubytki czynnika roboczego.
Agata Kosiarska
- Przejdź do galerii: Montaż pompy ciepła krok po kroku
