Ściana z cegły wewnątrz domu. Dekoracyjny mur z cegieł klinkierowych lub cegieł licowych
Wewnątrz budynku ściana z cegły może być ścianą konstrukcyjną, działową (oddzielającą pomieszczenia) bądź tylko elementem dekoracji wnętrza. Aby ładnie wyglądała, wznosi się ją z cegieł klinkierowych lub cegieł licowych.
Autor: Piotr Mastalerz
Cegły wykorzystano do obmurowania wolno stojących słupów konstrukcyjnych i ściany kominowej
Wewnętrzna ściana konstrukcyjna z cegły ma zwykle grubość 25 cm, jest budowana na szerokość cegły. Często taką ścianę spotyka się na przykład przy schodach, bo na niej może się opierać ich konstrukcja. Ściana działowa ma grubość 12 cm, ponieważ buduje się ją z cegły kładzionej na płask. W szczególnych przypadkach, gdy zależy na efekcie lica, można użyć dwóch cegieł połówkowych. Zależnie od ich rozmiaru ściana będzie mieć 12-15 cm szerokości. Można także wznieść wąską ścianę o szerokości 6,5 cm z cegły stawianej na wozówce (taka konstrukcja wymaga staranniejszego zbrojenia niż w rozwiązaniach standardowych). Ściana działowa może być tylko przesłoną niesięgającą do sufitu (taką trzeba zbroić co najmniej w co trzeciej spoinie). Murek z cegieł może stanowić bazę barku w kuchni bądź balustradę schodów czy obudowę kominka. Wąską ściankę z cegieł można dostawić do innej ściany lub zbudować jako nieutwierdzoną.
Cegły klinkierowe, cegły licowe lub tradycyjne
Do budowy możesz wykorzystać cegły tradycyjne, klinkierowe, licowe (ręcznie formowane) i silikatowe. Wybór cegieł do wzniesienia ściany to tylko kwestia gustu. Z technicznego punktu widzenia mogą być to zarówno cegły pełne, jak i drążone, nie ma znaczenia wielkość pustych przestrzeni – nadadzą się i kratówki, i szczelinowe, i perforowane. Wszystkie mają wystarczające parametry wytrzymałościowe, żeby budować z nich ściany konstrukcyjne na wysokość całej kondygnacji w domu jednorodzinnym. Cegły z otworami są tańsze, czasem nawet o połowę w stosunku do pełnych, więc są często wykorzystywane we wnętrzach. Trzeba jednak pamiętać, że aby powiesić na ścianie z takich cegieł na przykład szafkę kuchenną, trzeba zastosować specjalne kotwy.
Zaprawy murarskie
Cegły tradycyjne i silikatowe można łączyć zwykłą zaprawą murarską. Do klinkieru należy używać wyłącznie zapraw przeznaczonych do tego materiału. Nie zawierają one wapna, a mają na przykład dodatek trasu, co ma zapobiegać powstawaniu wykwitów. Najlepiej wybierać gotowe zaprawy workowane. Maję one odpowiednie, gwarantowane parametry. Wystarczy do nich dodać wody. W ten sposób niwelujemy ryzyko, że spoina będzie nietrwała na skutek zastosowania złych składników podczas przygotowywania zaprawy. Cegły licowe mają bardzo dużą nasiąkliwość. Czasem są one mylone z klinkierem, a różnią się od niego właśnie tym parametrem. Takie cegły trzeba murować na zwykłe zaprawy, a nie te do klinkieru. Jeśli źle dobierzemy zaprawę, mur może nie osiągnąć wymaganych parametrów. Gdy na przykład bardzo chłonne cegły będziemy murować zaprawą do cegieł nisko nasiąkliwych, wyciągną one z niej zbyt dużo wody. Gotowa spoina może się wtedy kruszyć.
Dlaczego ściana z cegieł?
Większość lubi takie ściany, bo cegła jest budulcem tradycyjnym, używanym od wieków, masywnym, dającym poczucie bezpieczeństwa. Prostopadłościenny kształt cegły daje możliwość dwukierunkowego zestawiania elementów w przemyślnie wiązane mury. Wynika on przede wszystkim z rozpiętości uchwytu dłoni ludzkiej wynoszącego około 13 cm. Większy bok cegły (wozówka) ma 25 cm. Jego długość to suma długości dwóch krótszych boków (główki) mających po 12 cm (i 1 cm spoiny). Wysokość standardowej cegły to 6,5 cm. Wiąże się to z maksymalną wagą elementu (3-4,5 kg), jaką murarz mógł podnosić i układać jedną ręką – jak najszybciej, ale i bez zmęczenia. Cegła współczesna ma zatem standardowy wymiar 6,5 x 12 x 25 cm ustalony już w XIX w. W przeszłości stosowano także wymiary nieco mniejsze (jak w latach międzywojennych), a także znacząco większe (jak formowane ręcznie cegły średniowieczne – tak zwane palcówki). Z wiekiem wypracowano wątki, czyli sposoby takiego układania kolejnych warstw murów konstrukcyjnych, by wzajemne oparcie cegieł było jak najbardziej stabilne, a spoiny nie pokrywały się w pionie.
Spoinowanie podczas murowania
Zwykle muruje się robiąc spoinę grubości 10-12 mm. W projektach nowoczesnych ścian dekoracyjnych, na przykład z klinkieru, stosuje się rozwiązania z cienką spoiną klejową, żeby uzyskać efekt muru o niezbyt wyraźnym wzorze. Doświadczony murarz może podczas wznoszenia ściany od razu, używając wąskiej kielni, tak zwanej fugówki lub fugownicy, formować z tej samej zaprawy spoinę. Fugówka może mieć kształt płaski lub półokrągły, aby odpowiednio wyprofilować zaprawę. Do wygładzania spoiny można nawet użyć kawałka plastikowej rurki albo listwy. Zaprawa musi wstępnie związać, żeby można ją było dobrze uformować.
Spoinowanie po murowaniu
Najczęściej ściany spoinuje się po wymurowaniu. Zaprawę wsuwa się w szczeliny między cegłami cienką kielnią ze specjalnie wygiętej blachy. Żeby nie zabrudzić cegieł, trzeba to robić bardzo ostrożnie. Wszelkie zanieczyszczenia usuwaj na bieżąco czystą szmatką. Najpierw wypełniaj spoiny poziome, potem pionowe, zaczynając od góry. Po wyschnięciu spoin wyczyść ścianę szczotką. Bardzo często ściany fuguje się tą samą zaprawą, której użyto do murowania. Jest ona szara. Można także kupić zaprawy do spoinowania przygotowane w innych kolorach. Jeśli fuga ma barwę podobną do cegły bądź identyczną jak ona, uzyskasz efekt niemal jednorodnej powierzchni. Gdy chcesz wydobyć i podkreślić wzór cegieł w murze, zastosuj fugę w kolorze innym niż barwa cegieł, nawet silnie z nią kontrastującym.
Formowanie fug
Spoinę można ukształtować na kilka sposobów, co również wpływa na wygląd ściany. Najczęściej muruje się ściany na cofnięte spoiny (niestykające się z brzegiem cegły). Takie rozwiązanie daje efekt wyraźnego rysunku. Trzeba jednak pamiętać, że w zagłębieniach będzie się zbierał kurz i brud, więc ściana będzie wymagała dość pracochłonnego sprzątania. Żeby tego uniknąć, można murować na spoiny stykające się z licem cegły. Najczęściej robi się fugę wklęsłą z górnym i dolnym brzegiem spoiny zlicowanym z cegłą i nieco wgłębioną częścią środkową. Spoina idealnie zrównana z cegłą pozwoli utworzyć gładką powierzchnię bez wypukłości oraz wklęsłości, na której nie będzie zbierał się kurz. Jeżeli fuga będzie miała kolor zbliżony do barwy cegły, ściana będzie wyglądała niemal jak malowana we wzór cegiełki.
Autor: Andrzej Szandomirski
Ściana konstrukcyjna z cegieł jest tłem i balustradą schodów. Nadproża pozostawiono w stanie surowym
Zabezpieczanie cegieł
W miejscach narażonych na zanieczyszczenia zaleca się pokrycie nietynkowanych ścian z cegły impregnatem, olejem albo lakierem. Zwykle mają one w nazwie „do klinkieru”, choć prawdziwy klinkier jest bardzo trwały i nie wymaga zabezpieczania. Można ich używać także do cegieł tradycyjnych i ręcznie formowanych. Jedynie silikaty wymagają osobnych preparatów. Do zabezpieczania ścian w pomieszczeniach wilgotnych należy używać środków z dodatkiem substancji hydrofobowych i biobójczych. Ochroni je to przed wchłanianiem wilgoci i zmniejszy ryzyko powstania zagrzybień. Należy zwrócić uwagę na to, jaki efekt daje impregnat lub olej. Niektóre zostają całkowicie wchłonięte. Inne tworzą na powierzchni cienki film, który może powodować lekkie błyszczenie ściany i jej pociemnienie. Polakierowana ściana zwykle staje się ciemniejsza i nieco się świeci. Impregnowanie albo olejowanie można wykonać najwcześniej po siedmiu dniach od zbudowania i zafugowania ściany.
